Onderzoek
Na publicatie van het eerste deel heeft u uit de lokale media kunnen vernemen dat de rechter op 26 juni jl. oordeelde dat Fooddrôme geen achterstallige huur aan de gemeente Venlo hoefde te betalen. Het zou gaan om een bedrag van € 133.572,83, inclusief rente en kosten.
De gemeente verhuurde vanaf 2016 Mgr. Nolensplein 54 aan Fooddrôme. Vanaf 2017 werd ook Mgr. Nolenpslein 53 verhuurd. Beide panden werden met 13 boven Mgr. Nolensplein 54 gelegen appartementen begin 2021 aan Fooddrôme verkocht.
De gemeente kwam er in 2022 achter dat de afgesproken jaarlijkse huurverhogingen voor Mgr. Nolensplein 54 vanaf 2017 niet waren mee berekend in verstuurde facturen. Voor Mgr. Nolensplein 53 werd vreemd genoeg geen jaarlijkse huurverhoging overeengekomen, enkel een indexatie vanaf 1 januari 2016.
De rechter oordeelde ook dat een nog door Fooddrôme in te dienen verzoek voor huurprijsvermindering i.v.m. corona daarmee van tafel was. De gemeente Venlo huurde voor deze rechtszaak een advocaat van AKD in.
Exit BB
Begin augustus maakte Beej Benders bekend per 24 augustus 2024 de vestiging aan het Mgr. Nolensplein 54 te sluiten. Sindsdien is het vastgoed informeel aan diverse partijen te koop aangeboden. Ook de keuken op Mgr. Nolensplein 53 heeft inmiddels de activiteiten beëindigd. Naar verluidt is de productie overgeheveld naar een andere ondernemer op een andere locatie, buiten Venlo.
Bijkomend nadeel sinds de sluiting van Mgr. Nolensplein 54: de voetgangersdoorgang die speciaal door de gemeente Venlo vanuit de achterliggende parkeergarage Blok van Gendt via Beej Benders naar het Nolensplein werd geconstrueerd, is sindsdien gesloten.
VT blikt, na de mislukte poging in de Villa Flora, terug op het vestigen van Fooddrôme / Beej Benders aan het Nolensplein 53 en 54, de verschillende opeenvolgende deals en afwijkingen van wet- en regelgeving die dat mogelijk maakten.
De Venlose deal
Op 4 december 2015 werd in een gezamenlijke persverklaring van de gemeente Venlo en Beej Benders de vestiging van ‘foodmarkt’ Beej Benders aan het Monseigneur Nolensplein 54 aangekondigd. Openingsdatum ergens eind 2016. Portefeuillehouders waren Jos Teeuwen (CDA) en Stephan Satijn (VVD). Bestuurlijk werd op 5 oktober 2015 overeenstemming bereikt. In het collegebesluit van 20 oktober 2015 wordt vermeld dat initiatiefnemer ‘de heer Benders’ zich in oktober 2014 met interesse voor Mgr. Nolensplein 54 bij de gemeente Venlo meldde.
In juli 2014 hadden zich echter al meerdere andere geïnteresseerden gemeld voor hetzelfde pand, waarbij een geïnteresseerde ook na rappel geen reactie van de gemeente Venlo ontving. Fooddrôme / Beej Benders kwam pas maanden later in beeld. In 2016 werd na een interne en externe melding over misstanden in Q4 in opdracht van het college van B&W een onderzoek ingesteld door EY. Deel van de externe melding betrof de vestiging van Beej Benders. Dat werd slechts summier onderzocht. EY kon niet herleiden wanneer het eerste contact tussen Fooddrôme / Beej Benders en de gemeente Venlo was geweest. Enkel een vermelding in notulen van 10 november 2014 werd gevonden. E-mails of eerdere en andere documenten waren volgens EY niet beschikbaar. Die kwamen na bezwaar bij een al lopend Wob-verzoek wel boven water en gingen terug tot 7 oktober 2014. Toen was het onderzoek van EY echter al afgerond. Het ‘feitenrelaas’ van EY bleek daarmee aantoonbaar incompleet.
RIB 2015 / 134 d.d. collegevergadering 20 oktober 2015 (dagtekening 4 december 2015):
De oplopende huurbedragen werden opgenomen in de huurovereenkomst van 2015. Namens de gemeente Venlo ondertekende burgemeester Antoin Scholten. Vanaf het 2de jaar zou indexering plaatsvinden. Ook opgenomen in de overeenkomst: de huurder heeft ‘right of first refusal’. D.w.z. dat wanneer een koper zich aandient voor Mgr. Nolensplein 53, 54 en de bovengelegen 13 appartementen, het gehele complex eerst aan de huurder zal worden aangeboden voor een al overeengekomen vaste prijs k.k., met een bedenktijd van 2 maanden. De vastgestelde koopsom zou gelden tot 31 december 2015 en gedurende de eerste huurperiode van 5 jaar jaarlijks worden geïndexeerd. Fooddrôme beoogde namelijk de al jarenlang anti-kraak bewoonde 13 appartementen te verwerven als huisvesting voor studenten. Het geheel onder de noemer Fooddrôme Campus. Eerder werd door Fooddrôme bij de gemeente Venlo aangedrongen op uitkoop van het 14de appartement dat als enige nog in privébezit was. Dat zou nooit gebeuren.
Huurovereenkomst Mgr. Nolensplein 54 ondertekend d.d. 14 en 21 oktober 2015:
En daar ging het mis. De facturen voor de huur van Mgr. Nolensplein 54 werden vanaf 2017, het 2de jaar, telkens berekend op basis van het jaarlijkse huurbedrag van het 1ste jaar. De overeengekomen oplopende huur werd simpelweg terzijde geschoven of vergeten. Hoe dit kon gebeuren is een raadsel, aangezien de huurovereenkomst voor geen enkele andere uitleg vatbaar is en eenduidig is opgenomen in de overeenkomst.
Factuur 1 maart 2017:
Factuur 1 maart 2018:
Buiten de huur van Mgr. Nolensplein 54 moest er een vergunning komen en worden betaald voor een terras voor de geplande horeca en uitstalling voor de winkel. De afgesproken prijzen liepen daarvoor jaarlijks op in een ‘groeiconstructie’ waardoor pas na 5 jaar het volledige tarief zou worden betaald. Benders probeerde flink af te dingen en haalde daarbij vergelijkingen aan met gemaakte afspraken bij Villa Flora.
Brief Fooddrôme / Beej Benders aan gemeente Venlo d.d. 19 februari 2015:
Brief college van B&W aan Fooddrôme d.d. 30 juni 2015 dagtekening 3 juli 2015:
Brief Fooddrôme aan gemeente Venlo d.d. 8 juli 2015:
Huurovereenkomst Mgr. Nolensplein 54 ondertekend d.d. 14 en 21 oktober 2015:
Huur Mgr. Nolensplein 53
De huur voor Mgr. Nolensplein 53 werd ook eind 2015 vastgesteld, hoewel deze pas op 1 mei 2017 zou ingaan. Deze werd i.t.t. Mgr. Nolensplein 54, met het terras en de uitstallingen, niet jaarlijks verhoogd maar enkel jaarlijks geïndexeerd vanaf 1 januari 2016. Verder was er sprake van een huurvrije periode van 9 maanden. Pas na de eerste 5 jaar zou bij een ‘right of first refusal’ en verlenging van de overeenkomst een hertaxatie voor een nieuwe huurprijs plaatsvinden.
Huurovereenkomst Mgr. Nolensplein 54 ondertekend d.d. 14 en 21 oktober 2015:
Huuraanbieding Mgr. Nolensplein 53 ondertekend d.d. 9 en 25 oktober 2016:
De rechtbank Limburg merkte dit verschil in huurovereenkomsten ook op en vermeldde dit in de uitspraak van 26 juni 2024:
De definitieve huurovereenkomst voor Mgr. Nolensplein 53 werd ruim een jaar na vaststelling van de overeengekomen huur op 31 oktober en 2 november 2016 ondertekend. Aangehecht was een lijst met door de gemeente Venlo uit te voeren werkzaamheden i.v.m. ‘achterstallig onderhoud.’
Staatssteun en de-minimis
De verschillende overeengekomen m2 prijzen leidden tot de ambtelijke constatering dat er i.v.m. de overeengekomen huurkorting sprake was van staatssteun en een minimisverklaring diende te worden ondertekend.
Email projectleider gemeente Venlo aan Fooddrôme d.d. 11 februari 2015:
Brief Fooddrôme aan gemeente Venlo d.d. 19 februari 2015:
In enkele jaren tijd ontving initiatiefnemer G. Benders via verschillende rechtspersonen meerdere keren (mogelijke) staatssteun, zowel vanuit de gemeente Venlo als de provincie Limburg. Zo ontving Toti BV in 2013, nog voor de geplande vestiging van Fooddrôme in Villa Flora in 2014, een gemeentelijke krediet van € 247.500,- en een bijdrage van € 175.000,- voor de Plus-supermarkt in de Vossener. Zowel subsidies als leningen en garanties kunnen worden beschouwd als staatssteun.
In de-minimisverordening van de Europese Commissie zijn bedragen opgenomen waarbij steunmaatregelen tot een bepaalde drempel geoorloofd zijn. Per onderneming was dat over een periode van drie belastingjaren € 200.00,-. Vanaf 1 januari 2024 is dat verhoogd naar € 300.000,-. De onderneming dient daarvoor een verklaring te ondertekenen zodat de te ontvangen steun is vrijgesteld van de verplichting deze vooraf bij de Europese Commissie te melden voor goedkeuring. Staatssteun dient cumulatief te worden berekend, inclusief rechtspersonen die een band met elkaar hebben. Deze kunnen namelijk als één onderneming worden beschouwd en mogen dus maar eenmaal worden gesteund met bedragen van maximaal het drempelbedrag. Het de-minimisplafond geldt per zelfstandige onderneming.
Plus supermarkt Vossener
In 2013 verzocht het college aan de raad een krediet van € 422.500,- “…benodigd voor het doen van investeringen, verband houdend met het verlenen van medewerking aan de exploitatie en (her)ontwikkeling van gronden en openbare ruimte in het centrum van de wijk Vossener. Dit in verband met het initiatief voor de bouw van een supermarkt aan de Vossenerlaan…” Het collegebesluit om medewerking te verlenen aan dit initiatief dateerde al uit 2012. De gemeentelijke opstallen Vossenerlaan 78 en 80 werden toen aan de initiatiefnemer verkocht.
Raadsvoorstel kredietaanvraag gebiedsontwikkeling Vossenerlaan inclusief supermarkt d.d. 19 maart 2013:
De € 175.000,- werd o.a. gebruikt voor de aanleg van parkeerplaatsen rondom de supermarkt. Meerdere Blerickse ondernemers verweten de gemeente dat op oneigenlijke wijze medewerking werd verleend aan de totstandkoming van de vestiging en probeerden in 2014 tevergeefs de opening te voorkomen door naar de rechter te stappen. Portefeuillehouder van dit al was Stephan Satijn, die een speech gaf tijdens de opening en ook betrokken was bij de vestiging van Beej Benders aan het Mgr. Nolensplein 54.
Indirecte provinciale subsidie
Eind 2013 ontving de Limburgse Land en Tuinbouwbond (LLTB) subsidie waar ook Fooddrôme van profiteerde. Daarbij werd meermaals afgeweken van geldende regelgeving:
SAS-2013-02050
Duurzame verdienmodellen agrosector-Fooddrome
Limburgse Land- en Tuinbouwbond 26-11-2013 € 14.625
Inrichting landelijk gebied Limburg
Subsidiebeschikking GS Limburg Duurzame verdienmodellen agrosector-Fooddrôme d.d. 26 november 2013:
Welke persoon of welk bureau hiervoor werd ingehuurd en wat het onderzoek of advies uiteindelijk heeft opgeleverd blijft onbekend.
Toti BV en Foodrôme BV zijn beide dochterondernemingen van Gepé BV dat sinds 2011 bestuurder is. Gépe BV vertegenwoordigde Fooddrôme BV bij de ondertekening van de huurovereenkomst. Gépe BV werd weer vertegenwoordigd door bestuurder Roni Beheer BV, welke weer werd vertegenwoordigd door bestuurder G. Benders.
Concernrelaties
- Stichting Administratiekantoor Gepé
- Gepé B.V.
- Maté B.V.
- Benders Supermarkt B.V.
- Toti B.V.
- Jomi B.V.
- Fooddrôme B.V.
- Zellie B.V.
- Maté B.V.
- Gepé B.V.
Villa Flora
U las eerder over de mislukte poging om het project Fooddrôme in 2014 te laten landen in Villa Flora. Ook daar was sprake van mogelijke staatssteun. De totale kosten voor de provincie bedroegen € 3,7 miljoen, waarvan € 2 miljoen aan investeringen, € 0,25 miljoen aan subsidie en € 1,45 miljoen om eventuele exploitatiekosten af te dekken. Daarnaast zou Fooddrrôme nog een lening van € 1 miljoen uit het Innovatiefonds ontvangen. De kosten voor de door Fooddrôme verlangde tussenvloer bedroeg € 700.000,- en werd betaald door de provincie en de deelnemende gemeenten.
Nota voor GS inzake besluit Fooddrôme d.d. 14 februari 2014:
Bijlage 2 – Juridische risico’s
Horecavergunning Mgr. Nolensplein 54
Eind 2016 werden in afwijking van de beleidsregels Horeca Aangewezen gebieden (Q4) een exploitatie-, drank- en horecavergunning voor Mgr. Nolensplein 54 verleend. Burgemeester Antoin Scholten maakte daarbij gebruik van zijn bevoegheid. In de wijk Q4 was namelijk vanwege de langjarige problematiek geen nieuwe horeca toegestaan. De vergunningen werden opvallend genoeg niet zoals gebruikelijk door de gemeente gepubliceerd.
Voorstel burgemeester d.d. 19 april 2016:
Tegen de vergunningen werden door een ondernemer en omwonende buiten de wettelijke termijn bezwaren ingediend vanwege het in strijd zijn met het bestemmingsplan. Het feit dat de vergunningen niet zoals gebruikelijk waren gepubliceerd en belanghebbenden daar dus niet tijdig kennis van hadden kunnen nemen, leidde ertoe dat de bezwaren wel ontvankelijk werden verklaard en in behandeling werden genomen. In besluit werden ze uiteindelijk ongegrond verklaard, evenals na beroep en hoger beroep.
Meldingen en onderzoeken
De Venlose deal aan het Mgr. Nolensplein maakte deel uit van een zeer omvangrijk dossier aan intern en extern gemelde misstanden m.b.t. de wijk Q4 begin 2016. Die werden wat betreft Beej Benders zo goed als geheel door de betrokken topambtenaren van de gemeente Venlo genegeerd en niet meegenomen in het onderzoek verricht door het ingehuurde EY, ondanks bezwaren van de externe melder. De melding betrof met name de aanloop naar de huur / koop van de panden, de niet marktconforme huurprijs (aantoonbaar de laagste per m2 aan het Mgr. Nolensplein) en de door de gemeente Venlo voor rekening genomen kosten van achterstallig onderhoud voor beide panden. Het enige dat EY summier onderzocht was de aanloop naar de huur / koopovereenkomst van Mgr. Nolensplein 54, c.q. de interesse vanuit potentiële huurders en het tijdsverloop daarvan. Dit i.v.m. mogelijke voorkennis / bevoordeling en belangenverstrengeling.
Tijdens het onderzoek kwam middels gesprekken met de onderzoekers en een Wob-verzoek meer informatie aan het licht m.b.t. deze en andere meldingen, die echter verder niet werd onderzocht en ook niet werd meegenomen in het uiteindelijke rapport, ondanks aandringen van de interne en externe melder. Als gevolg hiervan weigerde de externe melder verdere medewerking aan het onderzoek.
Kort voor afloop van het EY-onderzoek werden door de SP vragen gesteld, o.a. over de berekening van de oplopende huur per m2 en de gemeentelijke bijdrage voor achterstallig onderhoud. De Limburger bestede er 16 augustus 2016 aandacht aan. In Venlo was de kwestie zo gevoelig dat de SP niet eens de naam van de betrokken ondernemer en het bedrijf durfde te benoemen. Een teken aan de wand.
Het college antwoordde op de vragen van fractievoorzitter Ton Heerschop dat Benders niet werd bevoordeeld. Heerschop vond dat zijn vragen niet serieus werden beantwoord en voelde zich geschoffeerd. Hij zou erover in gesprek gaan met de burgemeester en verklaarde in De Limburger van 8 september 2016 dat hij belemmert werd in zijn controlerende taak als raadslid.
Antwoorden college van B&W d.d. 30 augustus 2016, verzonden 6 september 2016:
Het college loog keihard bij monde van burgemeester Antoin Scholten. Een week na verzending van de antwoorden zouden de 3 (onvolledige) rapporten van EY over de gemelde misstanden in Q4 verschijnen.
Diverse procedures om documenten boven water te krijgen liepen tot in 2018, ook gedurende het raadsonderzoek Q4 verricht door Lysias Consulting, dat in oktober 2017 werd afgerond. Het daaruit voorvloeiende rapport leunde zwaar op het eerdere onderzoek van EY. Er werd verder niet specifiek op Fooddrôme / Beej Benders (e.a.) ingegaan, ondanks inmiddels beschikbare aanvullende informatie.
Achterstallig onderhoud
Het college van B&W spande zich in om het Beej Benders naar de zin te maken. Kosten noch moeite werden gespaard. Beide panden werden grondig onder handen genomen. Hoewel beide panden casco werden opgeleverd en verhuurd en Beej Benders voor de inrichting verantwoordelijk was, werd het dak van Mgr. Nolensplein 54 compleet vernieuwd, en de pui van Mgr. Nolensplein 53 geheel vervangen, buiten de al niet marktconforme huur. De gemeente werd alsmaar op kosten gejaagd, ook voor zaken die buiten achterstallig onderhoud vielen.
Vóór ondertekening van de huurovereenkomst werd in juli 2015 alleen voor Mgr. Nolesplein 54 een elementenraming opgesteld door bouwbedrijf Den Dekker uit Den Haag. Die werd als bijlage bij de huurovereenkomst gevoegd. Geschatte kosten: ruim 5 ton exclusief BTW. Den Dekker voerde de opdracht niet uit, die kwam uiteindelijk via een meervoudig onderhandse aanbesteding bij Jongen Venlo BV terecht.
Kosten ‘achterstallig onderhoud’ Mgr. Nolensplein 54 d.d. 26 februari 2016: € 273.681,91 exclusief BTW:
Kosten ‘achterstallig onderhoud’ Mgr. Nolensplein 53 d.d. 13 maart 2017: € 115.904,97 exclusief BTW:
Samen goed voor bijna 4 ton exclusief BTW. Bij het aangaan van de huurovereenkomst voor Mgr. Nolensplein 53 werden zelfs binnen het college twijfels geuit over deze gang van zaken. Een taxatierapport bleek niet voorhanden, en er werd getwijfeld in hoeverre het vervangen van de pui wel viel onder achterstallig onderhoud. Dit werd vastgelegd in de niet openbare agenda van B&W: REPMA Reg. Nr. 1041659. De pui werd uiteindelijk niet alleen in dezelfde stijl als Mgr. Nolensplein 54 geheel vervangen, maar de voorgevel ook in oude luister hersteld en volledig gerenoveerd. Ook de achtergevel en het gehele dak werden onder handen genomen. Uit een later vrijgegeven interne e-mail blijkt dat de werkzaamheden in overleg met Benders ‘bestuurlijk' waren 'geregeld.’
Email Technisch specialist aan projectleider gemeente Venlo d.d. 13 september 2016:
Subsidies
In september 2016, nog voor de opening van Beej Benders, werd nog eens € 30.000,- subsidie van de provincie Limburg ontvangen. Resultaat was dat nu wel een de-minimisverklaring vanwege staatssteun moest worden ondertekend. In 2019 volgde een tweede kleinere subsidie.
SAS-2016-02799
Beej Benders Fooddrome B.V.
5-9-2016 € 30.000
Bevordering van de economie en concurrentiekracht
SAS-2018-06109
Beej Benders Fooddrome B.V.
15-3-2019 € 1.875
Stimuleren investeren in de toekomst door toeristische ondernemers
Doorgang parkeergarage Blok van Gendt
De gehele vers gekozen raad werd in juli 2018 over de alsmaar oplopende gemeentelijke kosten t.b.v. Fooddrôme / Beej Benders door de in 2017 ontslagen klokkenluider - de interne melder - geïnformeerd. Daarbij werden de rekeningen meegestuurd. Ook de interne e-mail uit 2016 waaruit bleek dat dit ‘bestuurlijk in overleg met Benders was bepaald’ ontvingen de raadsleden.
E-mail aan raadsleden EENLokaal d.d. 17 juli 2018:
‘Geleidelijk aan dringt zich het beeld op dat het huidige college op een aantal dossiers precies dezelfde weg aan het bewandelen is als het vorige; geen voorgaande dossierkennis, niet communicerend met belanghebbenden en derden, en geheel en al hun oren laten hangen naar topambtenaren en een bestuurder die juist verantwoordelijk zijn voor de puinhoop van de laatste jaren. De kostbare onderzoeken en conclusies van de laatste jaren lijken grotendeels snel vergeten. Vele misstanden zijn aangekaart en dossiers overhandigd tijdens o.a. het raadsonderzoek Q4, doch waar helaas niets mee is ondernomen. De vraag is of het huidige college deze nog oppakt en tot een goed einde brengt.’
Ook de nog te bouwen parkeergarage Blok van Gendt aan de achterzijde van Beej Benders werd onder de aandacht gebracht. Een in- en uitgang voor voetgangers was aan de achterzijde van Mgr. Nolensplein 53 al voorhanden en werd in eerste instantie ook als zodanig meegenomen in de plannen. De gemeente Venlo en Benders stuurden echter aan op een voetgangersverbinding die via Mgr. Nolensplein 53 werd omgeleid naar Mgr. Nolensplein 54 en via de kassa’s van Beej Benders naar de markt en het winkelgebied aan het Mgr. Nolensplein. In de gehele voorbereidingsfase werd geen enkele ondernemer aan het Mgr. Nolensplein geïnformeerd noch uitgenodigd bij voorlichtingsbijeenkomsten.
Ontwikkelopgave locatie Blok van Gendt, versie 6 juli 2018:
E-mail aan raadsleden EENLokaal d.d. 17 juli 2018:
‘Wat betreft de aanbesteding parkeergarage Blok van Gendt is de volledige draai van de verantwoordelijk wethouder binnen een week (collegebesluit aanbesteding 10 juli jl.) opmerkelijk, gezien het standpunt bij Omroep Venlo van 4 juli jl:
Pollux zegt te gaan kijken naar de bezwaren. 'Dat was een opmerking waar we serieus naar gaan kijken. We zijn er voor alle ondernemers, niet om één ondernemer te bevoordelen. Dus we gaan kijken bij de aanbesteding of de ontsluiting op een andere manier kan.'
In de Ontwikkelopgave Blok van Gendt wordt Beej Benders als enige ondernemer prominent in beeld gebracht en benoemd, evenals de voetgangersverbinding via Mgr. Nolensplein 53.’
Geen van de raadsleden reageerde op de e-mail. Ook niet de SP, die sinds mei deel uitmaakte van het nieuwe college in de persoon van wethouder Alexander Vervoort. Verdere coalitiepartijen: EENLokaal, PvdA, GroenLinks en 50PLUS. Het bleek niet het enige dossier waar voormalige kritische oppositiepartijen nu hun mond over hielden.
Omgevingsvergunning Mgr. Nolensplein 53
In 2020 werd een omgevingsvergunning voor Mgr. Nolensplein 53 afgegeven. Die vergunning was in strijd met het bestemmingsplan Q4 (industrie). Het ging hier om het vestigen van Auw Stoof uit Schimmert dat als ‘centrale keuken’ voor Beej Benders zou fungeren.
Tegen de omgevingsvergunning om de panden Mgr. Nolensplein 53 en 54 intern te veranderen t.b.v. de keuken en de voetgangersverbinding via Beej Benders, werden door 12 ondernemers gevestigd aan het Mgr. Nolensplein bezwaren ingediend. Die werden vreemd genoeg door het college niet-ontvankelijk verklaard.
Besluit op bezwaar d.d. 24 september 2020:
Eén ondernemer, tevens omwonende, liet het daar niet bij zitten en ging in beroep. De zitting zou in augustus 2021 plaatsvinden, maar werd door de rechtbank vanwege ´organisatorische redenen´ geannuleerd. De akte van levering voor het commerciële deel Mgr. Nolensplein 53 en 54 passeerde begin augustus 2021. Dat bleek kort daarna uit RIB 117, die het college pas een maand na het voorstel en 3 weken na het collegebesluit op 16 augustus 2021 naar de raad stuurde. De levering vond dus plaats terwijl het beroep tegen de afgegeven vergunning nog liep.
Rechtszitting
Op de zitting van 1 juni 2022 trad als gemachtigde van de gemeente Venlo een langdurig in dienst zijnde juridisch adviseur op. Deze fungeerde eerder ook als voorzitter van de commissie bezwaarschriften, waar hij aan bezwaarmaker letterlijk meedeelde dat het bezwaar niet-ontvankelijk zou worden verklaard.
De juridisch adviseur kreeg herhaaldelijk om zijn oren van de rechter. Immers was de grond en motivering voor niet-ontvankelijkheid volledig buiten het boekje. De rechtbank had ook een opname van de hoorzitting ontvangen. De juridisch adviseur stond na de aanhoudende kritiek van de rechter op, vertrok richting de uitgang, keek niet meer om en reageerde ook niet op de roepende rechter. Alle aanwezigen verbluft achterlatend. De juridisch adviseur kwam niet meer terug.
Tegen deze juridisch adviseur waren door diverse burgers al jarenlang klachten ingediend, overwegend met dezelfde strekking: vooringenomenheid, arrogant gedrag, en dubbele petten tijdens hoorzittingen. De klachten mochten telkens niet baten.
Op 11 juli 2022 werd het collegebesluit door de rechtbank Limburg op alle punten vernietigd. Tot de niet-ontvankelijkheid was ‘ten onrechte’ besloten. Het college toonde verder een gebrek aan motivering waarom de afgegeven vergunning niet in strijd zou zijn met het bestemmingsplan.
Om te illustreren hoe dit soort voorvallen ook door de rechtbank onder het tapijt worden geveegd: het gehele voorval werd niet opgenomen in het zittingsverslag. Betreffende juridisch adviseur werd 8 maanden later met vervoegd pensioen gestuurd.
Meulenkamp advocaten
Initiatiefnemer G. Benders huurde in het verleden bij meerdere rechtszaken dezelfde advocaat in als de gemeente Venlo: M. van Nisselroij van Meulenkamp advocaten uit Venlo. Zo trad zij bij een rechtszaak op als gemachtigde van Fooddrôme met de gemeente Venlo als verweerder. Meulenkamp advocaten is nog geen minuut lopen van Beej Benders waar meerdere medewerkers van het kantoor ook geregeld klant waren.
Verkoop
Mgr. Nolensplein 53, 54 en de erboven gelegen 13 appartementen aan de Parkstraat, werden op 27 februari 2021 voor een bedrag van € 3.673.000,- aan Fooddrôme verkocht. Van de 13 appartementen had Fooddrôme nooit gebruik gemaakt, aangezien deze jarenlang anti-kraak werden bewoond. In eerste instantie via de gemeente Venlo, en daarna via leegstandsbeheerder Camelot. Bij alle Wob-verzoeken weigerde het college in alle voorhanden zijnde rapporten de taxatiebedragen leesbaar te verstrekken.
RIB 117 / 2021 d.d. 19 juli, collegevergadering 27 juli 2021, verzonden 16 augustus 2021:
Controle en lerend vermogen
Is er iets geleerd van de onderzoeken in 2016 door EY, Necker van Naem en in 2017 door Lysias Consulting, en zijn de (afgezwakte) aanbevelingen en (incomplete) conclusies uit RIB 2016 / 146 Feitenrelaas Q4, omgezet in houding en handelen? Geheel niet, zo blijkt keer op keer. Venlo Transparant zou niet bestaan en een aantal nog zittende topambtenaren en bestuurders zouden allang onvrijwillig zijn vertrokken. Bij de gemeente Venlo is het geen kwestie van onkunde, maar van moedwillige onwil. Ook de SP deed hier als deel van het college tussen 2018 en 2022 aan mee, hoewel de aan het college gestelde vragen in 2016, kort voor publicatie van de rapporten EY, de vinger toch op de zere plek legde:
Er is sprake van een fundamenteel en systematisch gebrek aan kritisch en lerend vermogen, en het volledig falen in het afdwingen van transparantie die hoort bij een behoorlijk functionerend democratisch bestuursorgaan. Dat nieuw geïnstalleerde colleges en raden vooruit willen kijken is begrijpelijk. Het echter consequent weigeren om te kijken en in te grijpen bij oorzaken die binnen de organisatie liggen, is laakbaar en maakt van de gemeente Venlo zelf een dwangmatig handelende misstand.
Rijksrecherche
De Rijksrecherche publiceerde niet zolang geleden de Signalenkaart betrouwbare overheid. Niet dat daar veel nieuws in stond. Concreet wordt daarin geschetst op welke signalen u moet letten als het om ambtelijke corruptie gaat (zowel door ambtenaren als politieke ambtsdragers). Vaak zijn dit signalen die gedurende een lang proces regelmatig terugkomen. Patronen dus.
De Rijksrecherche stelt dat een grote verscheidenheid aan oorzaken en omstandigheden bijdraagt aan de kans op ambtelijke corruptie. Daarbij gaat het in eerste instantie om de organisatie zelf, dan het individu, en dan de omgeving. De cultuur binnen een organisatie is met name van belang: hoe deze is ingericht, op welke wijze deze reageert op signalen, of er sprake is van angst- en wegkijkcultuur, of misstanden veilig kunnen worden gemeld, en of de leiding transparant is over eigen handelen.
Gezien voorgaand maar zeker nog niet volledig relaas, kunt u zelf de conclusie trekken of er genoeg feiten en omstandigheden zijn die een onafhankelijk en diepgravend onderzoek naar de bestuurscultuur van opeenvolgende colleges in Venlo rechtvaardigen.
Zoals u eerder in Marmeren vloeren en ijzeren gordijnen onder het kopje Archivering Meldpunt bestuurscultuur heeft kunnen lezen, hanteert de provincie Limburg een nogal losse omgang met het deugdelijk en naar waarheid besluiten nemen, vooral bij Wob- en Woo-verzoeken. Om te illustreren dat er sinds de bestuurscrisis in 2021 geen enkele verbetering is te bespeuren, herhaald VT het (minimaal aangepast) voorbeeld met bureau Berenschot en vult dit aan met een recenter voorbeeld met CAPRA advocaten.
Berenschot - Archivering Meldpunt bestuurscultuur
U kon eerder lezen over de wijze waarop de provincie omging met het archiveren van de e-mailbox van het Meldpunt bestuurscultuur in 2021, waar alle meldingen binnenkwamen en verdere correspondentie mee werd gevoerd: die werd verwijderd, de toegang onmogelijk gemaakt en een back-up was volgens de provincie niet nodig. De enige die nog over de inhoud beschikte was opdrachtnemer Berenschot.
Naar nu blijkt zijn alle documenten m.b.t. het e-mailadres This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. daar nog steeds gearchiveerd. De provincie wijst echter telkens verzoeken af met als motivering dat documenten niet bij de provincie berusten. Dat deugt natuurlijk niet, en al helemaal niet onder de WOO.
Immers, het e-mailadres was van de provincie Limburg en bevond zich ook op de provinciale server. Toegang door de provincie was er wel degelijk (autorisaties). Ook hier is weer de nodige mist en misleiding gecreëerd om maar geen inzicht en toegang te verschaffen, en documenten uiteindelijk te verstrekken.
Begin 2022 werden twee WOB-verzoeken ingediend inzake het Meldpunt bestuurscultuur (2021) en de Commissie Visser, die werd ondersteund door Berenschot. NRC verzocht op 2 februari 2022 om interne en externe correspondentie. Een burger verzocht op 8 februari 2022 om de meldingen, de resultaten van de beoordelingen en de wijze van beoordelingen. Het college van GS verstrekte bij het laatste verzoek geen enkel document. De e-mailbox met inhoud en autorisaties werd kort daarvoor, op 28 januari 2022, verwijderd.
In de beslissing op het WOB-verzoek van de burger – in mandaat door JZ - werd echter verzwegen dat de verzochte documenten zich nog wel bij Berenschot bevonden. In het besluit werd slechts verwezen naar de Commissie Visser, een extern bureau, en het inmiddels gesloten Meldpunt.
GS besluit WOB-verzoek d.d. 24 februari 2022:
Uit een interne memo blijkt echter dat het de provincie (opdrachtgever) is geweest die Berenschot heeft verzocht de meldingen te bewaren, en daar ook qua duur, nadere afspraken over heeft gemaakt.
Interne memo van de directie inzake archiveren documenten meldpunt(en) bestuurscultuur d.d. 17 mei 2022:
Zoals de provincie hier zelf aangeeft is er sprake van een Verwerkersovereenkomst, een Verwerker en een Verantwoordelijke. Hierbij gaat het om gebruik van persoonsgegevens onder de AVG. In (zo goed als) alle gevallen zal de opdrachtnemer (Verwerker) bij een verzoek doorverwijzen naar de opdrachtgever (Verantwoordelijke), in dit geval de provincie, of dat nu een verzoek is onder de WOO of de AVG.
En onder de huidige WOO maakt het niet uit of documenten nu berusten bij de provincie Limburg zelf of bij Berenschot. De provincie probeert hier onder reguliere transparantie en vaste jurisprudentie uit te komen met een irrelevant en vergezocht excuus. Berenschot sloot een overeenkomst met de provincie, handelde in opdracht van de provincie, ontving instructies van de provincie, en werd betaald door de provincie. Bij de provincie Limburg weten ze dit wel, maar doen ze het gewoon niet.
Woo, artikel 4.1 lid 1
Eenieder kan een verzoek om publieke informatie richten tot een bestuursorgaan of een onder verantwoordelijkheid van een bestuursorgaan werkzame instelling, dienst of bedrijf. In het laatste geval beslist het verantwoordelijke bestuursorgaan op het verzoek.
CAPRA - Risicoanalyse integriteit kandidaat gedeputeerden
Het tweede voorbeeld volgt uit documenten m.b.t. de opdracht Risicoanalyse integriteit kandidaat gedeputeerden die in 2023 aan CAPRA advocaten werd gegund i.v.m. het nieuw te vormen college. CAPRA advocaten verrichtte onderzoek naar elke kandidaat gedeputeerde en stelde daarover een rapportage op.
Handreiking Risicoanalyse Integriteit Openbaar Bestuur 2023:
De Commissie van onderzoek geloofsbrieven werd ondersteund door de griffier en door (ook weer) een extern ingehuurde adviseur. De Commissie onderzoek geloofsbrieven bestond in 2023 uit de volgende 7 leden:
- Statenlid Ruby Driessen / FvD
- Statenlid Aleida Berghorst / PvdA
- Statenlid Mirjam Depondt-Olivers / CDA
- Statenlid René Claassen / PVV
- Statenlid Heidi van der Pol / BBB
- Extern adviseur Lenny Vulperhorst
- Griffier / ondersteuning Alexander Pregled
De rapportages van CAPRA werden afgeleverd bij het cluster Kabinet van de CdK. De twee eerste rapportages betroffen kandidaat gedeputeerden Michael Theuns (CDA) en Stephan Satijn (VVD), met datum 26 mei 2023. Dat blijkt uit een later opgestelde en naar de provincie gestuurde inventarisatielijst door CAPRA. Die datum komt overeen met in onderstaande email vermelde ‘vorige week vrijdag.’
Nog voor het aanleveren van de 4 resterende rapportages, gedateerd 9 en 15 juni 2023, verzoekt een ambtenaar van het cluster Kabinet nadrukkelijk dat de archivering enkel bij CAPRA dient plaats te vinden. De enige kandidaat gedeputeerden met twee versies, en daarmee twee datums, zijn Stephan Satijn en Léon Faassen.
Vertrouwelijke e-mail anonieme ambtenaar van het cluster Kabinet van de CdK aan anoniem en CC: Kabinetschef R. van Dinther-Willems d.d. 6 juni 2023:
Bovenstaande motivering om af te wijken van wettelijk bepaalde archivering bij de provincie Limburg is op zijn zachts gezegd dubieus. De Handreiking risicoanalyse Integriteit openbaar bestuur 2023 bevat inderdaad geen bepaling omtrent de archivering, maar dat is irrelevant. Dat betreffende ambtenaar van het cluster Kabinet stelt dat de Handreiking voor de provincie leidend is, is zelfs volledige onzin. Leidend is de Archiefwet 1995, en die is helder en eenduidig. Daarbij heeft de provincie Limburg enkele maanden daarvoor nog het Besluit informatiebeheer provincie Limburg 2023 gepubliceerd. Nergens is sprake van (geoorloofd) extern archiveren bij een private partij als CAPRA. Verder worden de risicoprofielen van de kandidaat-gedeputeerden uit 2021 (uitgevoerd door - weer - Berenschot) wel bij de provincie bewaard.
Let even goed op het tijdstip van bovenstaande e-mail: 18:34 uur. Enkele uren daarvoor, op 6 juni 2023 om 12:53 uur, ontving de provincie Limburg namelijk een Woo-verzoek inzake gedeputeerde Stephan Satijn:
De in de inventarisatielijst van bij CAPRA advocaten berustende documenten is een rapportageversie d.d. 26 mei 2023 m.b.t. Stephan Satijn vermeld. Deze viel onder de reikwijdte van het Woo-verzoek. In het besluit en het besluit op bezwaar werd deze rapportageversie niet vermeld.
Brief CAPRA aan PS
Na afronding en levering van de rapportages stuurde CAPRA op 15 juni 2023 een brief aan de leden van PS waarin inzage in de rapportages werd verleend. Als voorwaarde diende elk statenlid de geheimhoudingplicht te ondertekenen. Deze brief aan de leden van PS was echter niet opgesteld door CAPRA, maar door Juridische Zaken van de provincie, met als enig doel deze te versturen op briefpapier van CAPRA. Dat blijkt uit een e-mail van de anonieme ambtenaar van het cluster Kabinet van de CdK:
Dubbele kosten? Ambtenaren in dienst van CAPRA? Misleiding van PS? Blijkbaar niemand die zich binnen de provincie Limburg hierover druk maakt.
Vernietiging
Alle kopieën - brieven van de CdK, rapportages van CAPRA advocaten - die de Commissie onderzoek geloofsbrieven ter inzage kreeg, werden na afronding van de gehele procedure vernietigd door de anonieme ambtenaar van het Kabinet van de CdK:
De enige (originele) rapportages berusten vanaf dat moment niet (meer) bij de provincie Limburg, maar afwijkend van bij wet bepaalde archivering, op uitdrukkelijk verzoek van de provincie enkel nog bij CAPRA advocaten. De vraag is, waarom? Uit niets blijkt dat er een veiligheidsprobleem is bij de provincie Limburg. Bang voor lekken, of (uiteindelijk) moeten verstrekken, onder de WOO?
Uit geen enkel document blijkt dat CAPRA advocaten zelf vraagtekens zet bij deze handelwijze, uitleg verlangt of anders adviseert. CAPRA kent natuurlijk de wet, of zou deze moeten kennen, en de vele integriteitskwesties van de afgelopen jaren in Limburg kunnen hen niet zijn ontgaan. Betreffend kantoor van CAPRA resideert namelijk in Maastricht. Kern van de vraag is natuurlijk of er in de rapportages zaken staan vermeld die zijn afgezwakt, of zelfs zijn weggelaten, omdat het politiek niet gewenst was.
De extern adviseur van de Commissie geloofsbrieven stelde voorafgaand aan de individuele gesprekken met de kandidaat-gedeputeerden een aantal vragen op die relevant zouden kunnen zijn. Deze zijn echter allemaal zwartgelakt. Welke zaken door de Commissieleden precies zijn benoemd, of door de kandidaat-gedeputeerden nog uit eigen beweging ter sprake zijn gebracht, blijven dus onbekend.
Stephan Satijn
Zoals eerder gepubliceerd werd een melding over Stephan Satijn in 2021, en opnieuw in 2022, ongemotiveerd niet door de provincie Limburg onderzocht. Uit de met de CdK gemaakte beheersafspraken 2021 en 2023 kan worden afgeleid dat de meldingen over Stephan Satijn daarin niet zijn meegenomen. Inmiddels maken deze wel deel uit van procedures en bleek recent dat door juridische zaken in 2021 al een signaal werd afgegeven richting GS.
Nota voor GS van Juridische zaken en inkoop d.d. 6 december 2021:
Navraag leerde dat zowel tijdens de vergadering van het besluit van 6 juli als van het besluit op bezwaar 21 december 2021 de Venlose oud-wethouders Ad Roest en Stephan Satijn aanwezig waren. Met name Stephan Satijn verschoont zich vanaf zijn benoeming en i.t.t. zijn collega’s niet bij beraadslaging en besluitvorming over dossiers waar hij medeverantwoordelijk voor was, direct bij betrokken en/of zelf onderwerp van is. Recent weer bij een Woo-verzoek inzake het Meldpunt bestuurscultuur 2022. Daar ondertekende hij in eigen persoon het besluit op bezwaar d.d. 4 juni 2024, waarin verzochte documenten integraal werden geweigerd, inclusief documenten over de beoordeling en afhandeling van de melding over hemzelf.
Fopcultuur
Meerdere melders bij het Meldpunt bestuurscultuur concludeerden al dat de Limburgse bestuurscultuur op hetzelfde niveau opereert als vóór de benoeming van Gouverneur Emile Roemer. Het blijft wegkijken om de eigen positie en carrière niet te schaden. Melders worden genegeerd, van het ene ambtelijk kastje naar het andere gestuurd, of volledig afgebrand. Als hulp worden daarvoor dure bureaus en advocaten (onnodig) ingeschakeld. Dat kost veel tijd en geld, in sommige gevallen zelfs absurd en onverantwoord veel.
Ondertussen gaat men op dezelfde voet verder. Misstanden worden onder de mat geveegd, betrokken ambtenaren en bestuurders de hand boven het hoofd gehouden, of als het niet anders kan met een regeling via de zij- of achterdeur begeleid naar een nieuwe baan. De ‘banencarrousel’ zoals ook de SP dat al jaren noemt, is een bewezen recept om een halsstarrige bestuurscultuur in stand te houden.
De goedlachse Gouverneur kan dan wel veel aan beeldvorming doen, maar allang is duidelijk dat van zijn zijde geen enkele verbeterde bestuurscultuur te verwachten is. Daarvoor heeft hij vanuit zijn positie niet alleen genoeg mogelijkheden laten schieten, maar ze zelf ook om zeep geholpen. De enige reden dat de provincie Limburg nauwelijks nog meldingen over integriteit en bestuurscultuur binnen krijgt, is omdat niemand er meer vertrouwen in heeft. Het is simpelweg holle borstklopperij.
Uit een Woo-verzoek en recent openbaar gemaakt besluit blijkt dat de gemeente Venlo Fooddrôme BV / Beej Benders eind 2023 heeft gedaagd i.v.m. niet betaalde huurverhogingen. Het gaat om (voormalig) gemeentelijk vastgoed Monseigneur Nolensplein 53 en 54. Sinds respectievelijk 2017 en 2016 werden beide panden verhuurd en in 2021 aan Fooddrôme BV verkocht, samen met 13 appartementen gelegen aan de Parkstraat voor een bedrag van € 3.673.000,- k.k. Verantwoordelijk wethouder is Marij Pollux (GL). De fractie Veur Groeët Venlo heeft inmiddels vragen gesteld.
Woo-verzoek Ludwig & Van Dam advocaten d.d. 24 november 2023:
Het Woo-verzoek werd door de gemeente Venlo op 27 november ontvangen. Het collegebesluit volgde op 6 maart 2024, 14 weken later. Er werden slechts 6 documenten met een totaal aan 12 pagina’s verstrekt. Van een omvangrijk (Artikel 4.2 a) dan wel gecompliceerd (Artikel 4.4 lid 2) Woo-verzoek is in de verste verte geen sprake. De wettelijke beslistermijn op een regulier Woo-verzoek is 4 weken, en kan met twee weken worden verlengd indien daar sprake van is.
Dat de advocaat van Fooddrôme / Beej Benders documenten opvraagt, en dus partij is, zou wat betreft het tijdig en correct afhandelen van het verzoek geen verschil mogen uitmaken. Al enige tijd is het - buitenproportioneel - niet voldoen aan de wettelijke beslistermijn schering en inslag bij de gemeente Venlo. Primaire besluiten en besluiten op bezwaar zijn vaak inhoudelijk ook nog eens ver ondermaats. Dat heeft alles met de non-existente juridische kwaliteitszorg te maken. Het team Juridische Zaken kan of wil simpelweg niet leveren wat de Wet open overheid beoogd. Klachten over medewerkers van Juridische Zaken zijn er al jaren. Nog niet zolang geleden bleek zelfs de woordvoerder van burgemeester Antoin Scholten (portefeuillehouder) te hebben geadviseerd bij een primair besluit op een Woo-verzoek, en bleek een juridisch adviseur dat ook heimelijk te hebben gedaan terwijl hij bezwaren en beroepen behandelt.
Wat betreft het geschil tussen de gemeente Venlo en Fooddrôme / Beej Benders: de zitting vond 14 mei jl. plaats. De Limburger berichtte er 15 mei (digitaal) en 16 mei (druk) over. Het zou in totaal gaan om nog verschuldigde huurverhogingen van € 133.500,-. VT blikt n.a.v. dit geschil terug naar de ontwikkeling van Fooddrôme: vanaf het einde van de Floriade tot het uiteindelijk landen van Beej Benders aan het Nolensplein in Q4.
Villa Flora
In 2010 was sprake van het concept Fooddome, met de opzet dit te laten landen in Villa Flora, als invulling na afloop van de Floriade in 2012. Het als duurzaam gepresenteerde Villa Flora (‘groenste kantoor van Nederland’) moest nog worden gebouwd. Fooddrôme BV was destijds al betrokken bij het project, maar werd pas opgericht in augustus 2011. Portefeuillehouder Villa Flora was wethouder Twan Beurskens (VVD), die ook de eerste handeling van de bouw verrichtte. Zowel de regie van de bouw als de administratie waren namelijk in handen van de gemeente Venlo.
Tonnaer: Ruimtelijke onderbouwing Fooddome gemeente Venlo d.d. 9 augustus 2011:
Invulling van het speciaal voor de Floriade gebouwde vastgoed bleek echter niet zo makkelijk als de aandeelhouders van Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV (5 regiogemeenten) zich en aan het publiek hadden voorgesteld.
Financiering
In 2013 werd een intentieovereenkomst getekend voor het concept Fooddome. Alle deuren, waaronder bij de provincie en gelieerde fondsen, gingen open om deze opzet te doen slagen. Gemachtigde namens de provincie Limburg was (inmiddels) gedeputeerde Twan Beurskens (VVD), eerder verantwoordelijk wethouder in Venlo. Beide partijen zouden de samenwerking aangaan voor een periode van 10 jaar (5 + 5 verlenging) middels een onderhuurovereenkomst. Fooddrôme zou 7500 m2 van de begane grond / entresol huren van Villa Flora BV en de provincie Limburg weer 1500 m2 van Fooddrôme. Opmerkelijk.
Concept overeenkomst d.d. 13 februari 2014:
De financiële details over de onderhuur zijn niet bekend. Beide partijen kozen ervoor geen enkele ruchtbaarheid daaraan te geven:
Wel is de verdere financiële ondersteuning vanuit de provincie Limburg bekend. Fooddrôme werd daarbij geholpen door subsidiebureau TRIAS BV.
Nota GS inzake besluit Fooddrôme d.d. 14 februari 2014:
Op 4 juni 2014 liet Fooddrôme echter in een verklaring weten af te zien van de huurovereenkomst na het uitvallen van de educatieve invulling. De al beschikte subsidie moest worden ingetrokken en de beoogde lening verviel. Gedeputeerde Twan Beurskens (VVD) werd twee weken later middels een interne nota geïnformeerd. De beoogde locatie stond op dat moment al 1,5 jaar leeg.
Het afblazen van Fooddrôme leidde tot financiële tegenvallers voor de aandeelhouders van Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV. Voor Fooddrôme werden namelijk bouwkundige aanpassingen gedaan en werd o.a. een tussenvloer aangelegd. Dat was een huurderswens geweest.
Door de provincie Limburg werd daar 4 ton voor uitgetrokken. De totale kosten bedroegen echter € 707.000,-. De gemeenteraad van Venlo werd door de opvolger van Twan Beurskens, wethouder en portefeuillehouder Stephan Satijn (VVD), in 2013 daarover geïnformeerd.
Nota GS inzake besluit Fooddrôme d.d. 14 februari 2014:
Raadsconsulatie betalingsregeling Villa Flora BV d.d. 5 juni 2013:
In het onderzoeksrapport Villa Flora van de Venlose Rekenkamer van 27 mei 2015 zijn de kosten voor de tussenvloer à € 707.000,- meermaals terug te vinden, inclusief de vermelding dat de huurder de kosten zou compenseren. Volgens een artikel van Distrifood van 8 juni 2015 werd dat bedrag echter nooit terugbetaald.
In de Raadsconsulatie betalingsregeling Villa Flora BV d.d. 5 juni 2013 werd eveneens vermeld dat € 800.000,- ter beschikking was gesteld als ‘huurincentives’. Er zou 90% langjarig worden verhuurd. Of daarvan een deel en zo ja hoeveel daarvan weer voor Fooddrôme was bestemd blijft onbekend. Het mocht sowieso niet baten. Na het fiasco van Fooddrôme meldde zich pas in 2016 de eerste commerciële partij als huurder voor de exporuimte van Villa Flora.
Verdere kosten en financiële gevolgen werden opgesomd in de door het college van B&W Venlo verstuurde RIB 2014 / 68 d.d. 8 juli 2014:
In de RIB wordt echter met geen woord gerept over de resterende 3 ton kosten voor de tussenvloer, die de aandeelhouders (de 5 regiogemeenten) op zich zouden moeten nemen, aangezien de provincie Limburg eerder 4 ton ter beschikking stelde. Uit geen enkel beschikbaar document blijkt wie deze kosten (deels dan wel geheel) voor rekening heeft genomen.
Uit antwoorden van gedeputeerde Twan Beurskens op vragen vanuit de Statencommissie Economie, Bestuur en Duurzaamheid (EBD) blijkt nogmaals dat de provincie Limburg als onderhuurder van Fooddrôme zou fungeren. Het daarvoor afgesproken bedrag is echter niet bekend.
E-mail schriftelijke beantwoording rondvraag Cie EBD gedeputeerde T. Beurskens d.d. 11 december 2014:
Een paar maanden later stelde de Statenfractie van de SP vragen over Villa Flora en specifiek over de telkens aangekondigde vestiging van Fooddrôme. Blijkbaar wist de SP-fractie meer. Het antwoord van GS is typerend bij een financieel bodemloos project: ontkennen, afschuiven en duiken.
Antwoorden GS op schriftelijke vragen SP fractie betreffende Floriade – Villa Flora d.d. 31 maart 2015:
Onderzoek Rekenkamer Venlo
Bureau Metafoor onderzocht in 2015 Villa Flora i.o.v. de rekenkamercommissie Venlo. N.a.v. dat rapport publiceerde L1 op 3 juni 2015 een artikel waarin het college van B&W werd verweten te hebben gelogen over het huurcontract met Fooddrôme. De Venlose raad werd namelijk in Raadsinformatiebrief 57 van 18 mei 2013 een rad voor ogen gedraaid. Portefeuillehouder was wethouder Stephan Satijn (VVD), sinds 2021 gedeputeerde en portefeuillehouder BV Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo, inclusief de opvolger van Villa Flora: BV Campus Vastgoed Greenport Venlo.
Onderzoeksrapport Villa Flora d.d. 27 mei 2015:
Dure les
N.a.v. het onderzoeksrapport concludeerde GroenLinks Venlo (sinds 2018 deel van het college met wethouder Marij Pollux) dat het allemaal beter moest. Er was sprake geweest van planningsoptimisme, positieve aannames, oplopende exploitatieverliezen, en er moest weer geld bij. Vanuit het college was geen tijdige en correcte informatievoorziening richting de raad. Allemaal conclusies die destijds wethouder Stephan Satijn werden aangerekend. ‘Dit had allemaal veel beter gekund’, stelde hij zelf.
Netwerken en bestuurscultuur
VT schreef eerder over Villa Flora en de talloze lijntjes die in de loop van de tijd vaak dezelfde personen vanuit verschillende opeenvolgende (bestuurlijke) functies aan elkaar linken. Dat blijkt ook in dit dossier. Netwerken met een jarenlange onderlinge verwevenheid waarbij meebuigen met en financiële ondersteuning van bepaalde ondernemers centraal staat, maar waar eenzelfde starre en gesloten bestuurscultuur richting de burger die om openheid van zaken vraagt in stand blijft. De vraag is welk controlerend orgaan of lid daarvan nog overzicht heeft over de kosten die door de jaren heen door provincie, gemeenten en gelieerde fondsen t.b.v. Fooddrôme / Beej Benders zijn gemaakt, en of er niet mogelijk (en herhaaldelijk) sprake is geweest van bevoordeling en staatssteun. Ook wat betreft het vervolg dat u nog gaat lezen.
Over de verkoop van Bolwaterstraat 31 (gemeentelijk vastgoed) in Venlo kon u eerder uitgebreid lezen. Deze verkoop vond in 2015 / 2016 plaats. Koper was VVD-raadslid Martin Camp met zijn zakelijk partner. De laatste kocht zelfs meerdere panden van de gemeente - onderhands. De verkoop was onderdeel van een groot dossier aan meldingen over misstanden binnen de wijk Q4. Inmiddels is duidelijk dat net als de gemeente Venlo ook de provincie Limburg een zeer kwalijke rol heeft gespeeld bij het toedekken van deze casus.
Martin Camp benodigde een Ontheffing verboden handelingen van de provincie, ex. Artikel 15 van de Gemeentewet, anders zou de verkoop niet rechtsgeldig zijn. Maar ook daar ging het nodige (opzettelijk) mis, blijkt na jaren, terwijl er zelfs een integriteitsonderzoek liep uitgevoerd door Necker van Naem. Zie Doofpot. Dat onderzoek gebeurde na overleg met Martin Camp i.o.v. burgemeester Anton Scholten (VVD) met ondersteuning van de kabinetschef, die beiden zelf deel uitmaakten van de casus.
Rapport Necker van Naem: Onderzoek naar handelen van raadslid Martin Camp, blz. 21:
Rapport Necker van Naem: Onderzoek naar handelen van raadslid Martin Camp, blz. 36:
Wob / Woo
Afgelopen februari diende beroep bij de rechtbank Limburg inzake een verzoek op de Wet openbaarheid van bestuur uit februari 2021 bij de provincie Limburg. Inderdaad, 3 jaar terug. De redelijke termijn van twee jaar voor de bezwaar- en beroepsprocedure werd daarbij ruimschoots overschreden. Voor de zitting werd door verzoeker (eiser) oud-Gouverneur en huidig Eerste Kamerlid en fractievoorzitter Theo Bovens (CDA) als getuige opgeroepen. Hij kwam niet, maar stuurde wel een brief. De rechter weigerde ook hem te horen, evenals andere met naam en functie genoemde topambtenaren van de provincie Limburg. Ondanks dat het om een integriteitskwestie ging waar meerdere onderzoeken naar hebben plaatsvonden en al twee maal aangifte in is gedaan.
Het weigeren van getuigen is niet eens zo’n probleem als de rechter maar kritisch is op het bestuursorgaan (verweerder), en er een gelijk speelveld bestaat tussen eiser (veelal een burger) en verweerder. Als een rechter het echter telkens wel eens is met het bestuursorgaan zonder dat daarvoor bewijs wordt aangeleverd, en andersom met de burger niet, zelfs als bewijs wél wordt aangeleverd, maar zonder deugdelijke motivering van tafel wordt geveegd, lijkt er meer aan de hand.
Bij een verzoek op de Wet openbaarheid van bestuur (de huidige Woo) gaat het om het verkrijgen van documenten om besluitvorming te reconstrueren. Daarbij heeft u wel een betrouwbare overheid nodig, want het bestuursorgaan kan altijd beweren dat er geen documenten zijn, zonder dat u de middelen heeft om dat te controleren. Het is dan aan verzoeker (eiser) om bij de rechter aannemelijk te maken dat er meer documenten zijn of behoren te zijn, zoals onder archiefwet.
In rechtbankland heeft men daar vaste jurisprudentie voor welke gemakkelijk door bestuursorganen en meebuigende of wegkijkende rechters misbruikt kan worden. Gewoon blijven ontkennen, dan is eiser, die geen verdere middelen ter beschikking heeft, of als deze hem worden geweigerd (zoals getuigen oproepen) buitenspel gezet. Vooral in zaken waar politieke ambtsdragers een rol spelen. Die wil je natuurlijk niet in verlegenheid brengen of beschadigen:
‘…wanneer een bestuursorgaan stelt dat na onderzoek is gebleken dat een bepaald document niet of niet meer bij hem berust en een dergelijke mededeling niet ongeloofwaardig voorkomt, in beginsel aan degene die om informatie verzoekt om aannemelijk te maken dat, in tegenstelling tot de uitkomsten van het onderzoek door het bestuursorgaan, een bepaald document toch bij dat bestuursorgaan berust. Voor zover openbaarmaking wordt verzocht van documenten die niet (meer) bij het bestuursorgaan berusten maar bij het bestuursorgaan hadden behoren te berusten, mag van dit bestuursorgaan worden verwacht dat het al het redelijkerwijs mogelijke doet om deze documenten alsnog te achterhalen.’
Omdat de rechter bepaalt is de vraag wat de criteria zijn voor geloofwaardigheid, aannemelijkheid en redelijkerwijs, en hoe die in een uitspraak worden onderbouwd? Het is aan degene die om informatie verzoekt om aannemelijk te maken dat een bepaald document wel onder het bestuursorgaan berust of had moeten berusten. Dus de mogelijkheid om getuigen op te roepen om (meer dan) aannemelijk te maken dat er meer documenten moeten zijn of hadden moeten zijn, gezien de beschikbare documenten, de tijdlijn en daarop volgende afwezige besluitvorming en verslaglegging, wordt op deze wijze eiser ontnomen. Maar daarover later meer.
Interne memo Kabinet aan Gouverneur Theo Bovens inzake onderzoek Q4 Venlo door EY d.d. 12 september 2016:
De beul van Martin Camp
Centraal in de procedure stond een memo van huisadvocaat AKD van 14 november 2016 welke in een Wob-procedure in 2018 door de provincie Limburg werd achtergehouden. Deze werd niet (deels dan wel geheel) geweigerd c.q. geheel niet kenbaar gemaakt, terwijl die wel onder de reikwijdte van het verzoek viel, ook niet na bezwaar. De memo werd, net als intern juridisch advies en extern aangeleverde informatie bij de senior adviseur bestuurlijke zaken van de provincie Limburg, niet gedeeld met Necker van Naem.
Necker van Naem nam destijds contact op met dezelfde senior adviseur bestuurlijke zaken, kabinetslid van Gouverneur Theo Bovens. Uit een e-mail van hem aan Gouverneur Theo Bovens en kabinetschef Norbert Dolman liet hij weten dat hij er weinig voor voelde ‘…om straks de beul van Martin Camp te worden.’ Vooropgezet plichtsverzuim?
Tussen de senior adviseur bestuurlijke zaken en Necker van Naem is meermaals contact geweest, zowel telefonisch als per e-mail. Deze senior adviseur is degene die al jarenlang over aanvragen en ontheffingen ex. artikel 15 Gemeentewet gaat en de Gouverneur daarover adviseert. Daarbij is hij ook betrokken bij benoemingen en herbenoemingen van burgemeesters.
E-mail Necker van Naem aan senior adviseur bestuurlijke zaken, kabinet CdK d.d. 28 oktober 2016. Uit deze email volgt dat er ‘zojuist’ contact is geweest, na eerder telefonisch contact op 20 oktober 2016:
Opmerkelijk: de melder van de casus Martin Camp / Bolwaterstraat 31 werd ondanks zijn schriftelijk aanbod en ontvangstbevestiging van 17 november 2016 (3 dagen ná de memo van AKD advocaten) niet door Necker van Naem uitgenodigd om toelichting te geven en extra gedetailleerde informatie aan te leveren.
Een dag later krijgt niet alleen Gouverneur Theo Bovens antwoord op zijn vraag, maar ook meerdere ambtenaren CC. Niet alleen het AKD advies wordt daarin nadrukkelijk vermeld maar ook de consequenties:
De verleende ontheffing aan Martin Camp werd niet ingetrokken. Informatie werd zowel voor Necker van Naem in 2016 als de Wob-verzoeker in 2018 achtergehouden. Er is geen enkel document verstrekt waaruit blijkt dat er overleg of besluitvorming heeft plaatsgevonden om dat wel of niet te doen, of nader onderzoek te verrichten naar het handelen van Martin Camp en de gemeente Venlo. Het enige dat de provincie Limburg deed was verwijzen naar het rapport van Necker van Naem van 22 december 2016, dat op 12 januari 2017 nog werd gewijzigd en toen pas ter beschikking werd gesteld. De provincie Limburg wist dat het een incompleet onderzoek en rapport was door het achterhouden van beschikbare informatie door de provincie Limburg zelf. GS en met name portefeuillehouder Theo Bovens stelde zich daarmee als bevoegd gezag laakbaar op.
Aangiftes OM
In 2018 werd door de melder inzake de casus Martin Camp / Bolwaterstraat 31 aangifte gedaan bij het OM Limburg. Ook dat nieuws bereikte Gouverneur Theo Bovens. In 2019 werd nogmaals en uitgebreider aangifte gedaan door de (inmiddels ontslagen) klokkenluider van de gemeente Venlo. Nu ook tegen burgemeester Antoin Scholten en betrokken topambtenaren van de gemeente Venlo. Door de gemeente Venlo zijn talloze documenten nog steeds niet verstrekt.
De brief van Theo Bovens
Theo Bovens is sinds zijn opstappen als Gouverneur in 2021 alweer van baantje naar baantje aan het hoppen. Net als bij Ger Koopmans is het weer business as usual terwijl er nog lang geen zicht is op alle Limburgse misstanden en onderzoeken waarbij beiden zijn betrokken of verantwoordelijk voor waren. Puinruimen laat men aan burgers, melders en klokkenluiders over die ook onder SP-coryfee Emile Roemer (portefeuillehouder Integriteit en Algehele Juridische Zaken) hun levens niet alleen zuur worden gemaakt, maar in bepaalde gevallen zelfs bijna onmogelijk. Op alle fronten heerst eensgezinde tegenwerking. Dezelfde bestuurscultuur die voorheen pompeus werd afgeserveerd staat met de hakken in het zand, zowel in het Gouvernement als daarbuiten.
In de brief van Theo Bovens herhaalt oud-Gouverneur en huidig senator Theo Bovens meerdere malen dat hij zich weinig tot niets kan herinneren van de casus Martin Camp / Bolwaterstraat 31. Niets van de verleende ontheffing, niets van de talloze persvragen en krantenartikelen, niets van de AKD-memo, interne juridische adviezen, niets van de 3 integriteitsonderzoeken in 2016 en 2017 in Venlo, en niets van de talloze e-mails tussen hem en zijn topambtenaren waarin deze zaken werden besproken.
Het is ook wat, al die Limburgse integriteitskwesties die je na 10 jaar Gouverneurschap moet onthouden, en waarvan slechts één je uiteindelijk de kop kostte. Hoeder van de Limburgse integriteit. Streep eronder, zand erover. Puinruimen moet je aan anderen overlaten. Waarheidsvinding ook.
Uitspraak
In een volgend artikel zal de uitspraak van de rechtbank Limburg worden geanalyseerd. Opmerkelijk: de rechter die Theo Bovens weigerde te horen, weigerde ook de brief van hem aan het dossier toe te voegen. Verder oordeelde de rechter het beroep op alle inhoudelijke punten ongegrond, ook en zelfs specifiek inzake de memo van AKD. De rechter vergat echter op de zitting te vertellen dat zijzelf van 2011 t/m 2018 als advocaat werkzaam was voor AKD (al ruim 10 jaar huisadvocaat van de provincie Limburg), en weigerde vragen daarover te beantwoorden.
Al eerder hebben wij u geïnformeerd over de opmerkelijke functiewissel met gesloten beurs tussen gemeentesecretaris / algemeen directeur van de gemeente Venlo Willemien Meijering en directeur van de Veiligheidsregio Limburg Noord (VRLN) Piet Lucassen in 2014. Deze functiewissel werd aangegaan voor de duur van 1 jaar. Willemien Meijering legde echter al in september 2014 haar werkzaamheden neer en vertrok per 1 januari 2015. De tijdelijke aanstelling van Piet Lucassen werd per 1 december 2014 omgezet in een vast dienstverband bij de gemeente Venlo. Een sollicitatieprocedure was er niet. Piet Lucassen vertrok per direct op 15 juni 2017.
Beiden kregen een ontslagvergoeding en -regeling waar een langdurige plaatsing bij mobiliteitsbureau POSG onderdeel van was. Antoin Scholten was, als burgemeester en voorzitter van de VRLN, verantwoordelijk voor zowel de functiewissel als beide ontslagregelingen.
VT zal niet alleen proberen inzichtelijk te maken hoeveel zo’n ontslag- en vertrekregeling de gemeente kost, maar ook of deze ook wel noodzakelijk was. Immers, bij disfunctioneren gelden andere regels en is nog maar de vraag of niet gewoon ontslag had moeten worden verleend wegens disfunctioneren c.q. plichtsverzuim, net zoals bij elke andere ambtenaar.
WNT
Onder de Wet Normering Topinkomens (WNT) is een ontslagvergoeding voor topambtenaren opgenomen. Er mag een ontslagvergoeding van maximaal één jaarsalaris van maximaal € 75.000,- bruto worden betaald, ongeacht de duur van het dienstverband. De ontslagvergoeding voor Willemien Meijering is niet gespecificeerd opgenomen in het jaarverslag van de gemeente Venlo over 2014. Deze kwam pas boven water na een Wob-verzoek bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken, waar de gemeente verplicht is melding te doen.
Digitale WNT-melding over 2014 d.d. 19 mei 2015:
Uit de jaarstukken 2017 blijkt dat Piet Lucassen wegens einde dienstverband net niet de maximale ontslagvergoeding ontving, en het grootste gedeelte later werd uitbetaald:
Mobiliteit
Beiden traden na ontslag voor enkele jaren in dienst bij mobiliteitsbureau POSG, een bedrijf dat voor (top)ambtenaren waar geen passende betrekking binnen de organisatie voorhanden is (‘boventallig’) een oplossing biedt door lopende arbeidsovereenkomsten voor een bepaalde periode over te nemen, met rechten en plichten en bepaalde garanties, afhankelijk van wat wordt overeengekomen met de (vorige) werkgever. De kosten zijn voor de (vorige) werkgever / opdrachtgever. In dit geval, voor beiden, de gemeente Venlo.
Dat een (top)ambtenaar een mobiliteitstraject aangaat zegt niet direct iets over diens (dis)functioneren. Vanwege persoonlijke en/of politieke redenen / verhoudingen kan met de (top)ambtenaar een mobiliteitstraject worden aangegaan. Betreffende (top)ambtenaar moet dan wel niet direct zicht hebben op een baan buiten de organisatie.
Willemien Meijering
Overeenkomst tussen de gemeente Venlo en POSG d.d. 29 december 2014:
Dit is een periode van 3 jaar met behoud van het laatste salaris en garantie voor de gehele periode. In de jaarstukken van 2014 is de laatste jaarlijkse beloning opgenomen:
Beloning € 120.980,-
Premie € 20.025,-
Totaal € 150.005,-
Vaststellingsovereenkomst college van B&W Venlo en Willemien Meijering d.d. 18 december 2014:
Verder ontving Willemien Meijering een onbekend bedrag. Gezien de grootte van het zwartgelakte gedeelte is het aannemelijk dat het substantieel was. Bronnen binnen de gemeente Venlo hebben het over een ruim bedrag met zes cijfers voor de komma. Onduidelijk blijft echter of het daar om totaalkosten gaat.
Overeenkomst gemeente Venlo met POSG d.d. 29 december 2014:
Uiteraard zijn dit niet alle kosten. Ook het mobiliteitsbureau moet worden betaald. Deze kosten zijn echter niet inzichtelijk. Zowel individueel als geheel, inclusief andere ambtenaren die eenzelfde meerjarige regeling zijn aangegaan.
Overeenkomst gemeente Venlo met POSG d.d. 29 december 2014:
Willemien Meijering was na in diensttreden bij POSG snel weer aan de slag. Dit keer bij de provincie Drenthe, als concernmanager en later als directeur. POSG bevestigde dit in een brief aan de gemeente Venlo. Of er in die tussentijd opdrachten zijn verricht en of er enige verrekening heeft plaatsgevonden, blijft onbekend.
Brief POSG aan gemeente Venlo d.d. 4 november 2015:
De vermelde loonsuppletie houdt in dat de eerste 9 maanden na aanvaarding van een lager bezoldigde betrekking aanvulling plaatsvindt tot 100% van het laatste salaris. De volgende 9 maanden vindt aanvulling plaats tot 80%. De daaropvolgende 9 maanden vindt aanvulling plaats tot 60%, en in de laatste 9 maanden vindt aanvulling plaats tot 40% van het verschil.
Piet Lucassen
Piet Lucassen vertrok onder politieke druk per direct op 15 juni 2017. Intern was er al langere tijd onrust. Vanaf 2015 volgden diverse interne en externe onderzoeken n.a.v. meldingen van misstanden, o.a. bij het Sportbedrijf. Wethouder Henk Brauer (VenLokaal) stapte in oktober 2016 op vanwege niet opgevolgde veiligheidsrisico’s bij gemeentelijke parkeergarages. Twee teamleiders werden (onterecht) op non-actief gezet. In 2017 werd de klokkenluider over Q4 tijdens een raadsonderzoek ontslagen, na eerder onder druk te zijn gezet. In mei 2017 stapten de wethouders Vera Tax (PvdA) en Wim van den Beucken (VVD) op vanwege een miljoenentekort in de zorg. De bijnaam die intern voor Piet Lucassen werd gehanteerd sprak boekdelen over zijn houding en omgang met personeel.
Op dezelfde dag dat publiekelijk werd gemaakt dat hij zou vertrekken werd een minnelijke ontslagregeling getekend o.v.v. eervol ontslag. Deze ontslagregeling was een week eerder al in de maak.
Een paar dagen na het opstappen van Piet Lucassen werd het college in kennis gesteld van de regeling en stemde ermee in.
Ontslagregeling
Piet Lucassen werd na zijn vertrek buitengewoon verlof verleend met behoud van salaris. Zijn dienstverband werd pas 3,5 maand na opstappen (zonder tussentijdse werkzaamheden) per 1 oktober 2017 beëindigd. Resterende verlofdagen werden uitbetaald.
Minnelijke ontslagregeling college van B&W Venlo en P. Lucassen d.d. 15 juni 2017:
Vervolgens werd op kosten van de gemeente Venlo voor de duur van 2,5 jaar een arbeidsovereenkomst aangegaan met POSG, met volledig behoud (garantie) van salaris.
In de jaarstukken van 2016 is de totale bezoldiging voor Piet Lucassen vermeld over 2015: € 152.796,-. In de jaarstukken van 2017 is de totale bezoldiging over 2016 eveneens € 152.796,-, met vermelding van einde dienstverband 30 september 2016. Het bedrag is als volgt opgebouwd:
Bezoldiging plus belastbare onkostenvergoedingen: € 137.755,-
Beloningen op termijn: € 15.041,-
Individuele Overeenkomst tussen POSG en de Venlo inzake P. Lucassen d.d. 28 juni 2017:
Brief Ramon Testroote
Oud-wethouder Ramon Testroote (PvdA) schreef op 31 mei 2017, kort voor het opstappen van Piet Lucassen, een brief met uitvoerige bijlage aan het college van B&W met een oproep tot rectificatie van de brief die Piet Lucassen aan de raad schreef op 22 mei 2017. Die brief was een reflectie op de gemeentelijke organisatie en organisatieontwikkelingen sinds zijn aanstelling in 2014. Ramon Testroote stuurde een afschrift van zijn brief aan de fractievoorzitters. De brief lekte daarop uit naar de lokale pers.
De brief met gedetailleerde bijlage duidt op veel grotere en dieper liggende problemen in de gemeentelijke organisatie. Die werden in de brief verder niet benoemd. Ze werden door het college en/of de raad ook niet onderzocht. De brief roept wel vragen op over het al dan niet terecht ‘eervol ontslag’ en het onder punt 10 verstrekte ‘positief en waarheidsgetrouw geredigeerd getuigschrift’ met ‘dienovereenkomstige referenties.’
In de minnelijke ontslagregeling tussen het college van B&W en P. Lucassen, staat onder punt 11 vermeld dat hij bij zijn vertrek de voor het werk gebruikte laptop en telefoon gratis meekreeg. De laptop en telefoon zijn gegevensdragers onder de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) en Wet open overheid (Woo). Op het moment van ondertekening liepen meerdere Wob-procedures m.b.t. documenten van en naar Piet Lucassen. De procedures dienden ter opheldering van zijn betrokkenheid bij waarschuwingen aan en het daarop volgende ontslag van de klokkenluider. De Wob-verzoeken werden op advies van het Huis voor Klokkenluiders ingediend.
Pas in 2019 werd de klokkenluider in de afhandeling van een klacht terloops meegedeeld dat de e-mail account en agenda van Piet Lucassen 3 maanden na zijn vertrek waren gewist. D.w.z. per 1 december 2017, aangezien het dienstverband van Piet Lucassen bij de gemeente Venlo pas 1 oktober 2017 eindigde. Het college van B&W gaf echter voor die bewering geen bewijs. Was het college bang dat nog meer over het disfunctioneren van Piet Lucassen boven water zou komen? Het college schond hiermee niet alleen meermaals de wet maar hield die informatie ook achter voor de rechtbank.
Conclusie
Is met bovenstaande informatie volledig inzichtelijk wat de totale kosten zijn? Zeer zeker niet, maar er kan wel een ruime inschatting worden gemaakt met een conservatieve ondergrens, waarbij vermelde maar onbekende kosten niet worden ingecalculeerd. Daarbij zijn verrekeningen met inkomsten uit tussentijdse werkzaamheden ook buiten beschouwing gelaten, evenals mogelijke loonsuppletie, omdat daar geen informatie over voorhanden is.
Het Wob-verzoek over Piet Lucassen werd op 16 april 2018 ingediend. Pas na uitspraak van het tweede beroep d.d. 13 februari 2020 werden de verzochte documenten verstrekt. Geen enkel document had betrekking op een tussentijdse beëindiging bij POSG. Dat geeft in elk geval aan dat in de periode 1 oktober 2017 tot 16 april 2018 van de regeling gebruik is gemaakt. Volgens gegevens van zijn inmiddels verwijderde LinkedIn-pagina is hij de volle periode bij POSG in dienst geweest.
Het feit dat Piet Lucassen kort ná afloop van de regeling bij POSG een eigen interim en adviesbureau begon, maakt dit nog aannemelijker. Het dienstverband bij POSG eindigde op 1 april 2020. Op 16 april 2020 werd Piet Lucassen advies en interim-management ingeschreven bij de Kamer van koophandel. Bedrijfsomschrijving: het adviseren van overheidsorganisaties en interim management voor overheidsorganisaties. De eenmanszaak werd rond zijn pensioengerechtigde leeftijd per 1 oktober 2023 opgeheven.
Op basis van alle harde en zachte informatie stelt VT dat beide ontslagvergoedingen en vertrekregelingen de gemeente Venlo per persoon minimaal tonnen hebben gekost, en gezamenlijk richting of zelfs ruim over de miljoen euro. Verdere transparantie over beide regelingen én andere sindsdien is gewenst, en dan met name of kosten wel hadden dienen te worden gemaakt. Het blijft geheel onduidelijk welke ((on)rechtmatige) criteria door het college van B&W worden gehanteerd om dit soort regelingen aan te gaan, met name bij ambtenaren die disfunctioneren.
Willemien Meijering
Ontslagvergoeding WNT € 75.000,-
Ontvangen bedrag onbekend
Salaris via POSG van 1 januari 2015 tot 15 oktober 2015
€ 150.005,- : 12 x 9,5 = € 118.753,-
Kosten rechtsbijstand maximaal € 7.500,-
Kosten pensioenberekeningen maximaal € 1100,-
Kosten POSG onbekend
Minimaal: € 200.000,-
Piet Lucassen (uitgaande van volledige periode bij POSG)
Ontslagvergoeding WNT € 68.976,-
Salaris via POSG van 1 oktober 2017 tot 1 april 2020
€ 152.796,- x 2,5 = € 381.990,-
Kosten advocaat onbekend
Kosten opleiding Commenius onbekend
Kosten POSG onbekend
Minimaal: € 450.000,-
Meldpunt bestuurscultuur 2021
U kon eerder lezen dat de melding over Stephan Satijn in 2016 bij en door de gemeente Venlo nooit werd onderzocht, ondanks (gedeeltelijke) bezwaren van de klokkenluider. Aangezien na het voortijdige en onrechtmatige ontslag nieuwe bronnen met aanvullende informatie de melding bevestigden, werd op 29 juni 2021, de dag dat De Limburger de namen van de kandidaat-gedeputeerden publiceerde, de melding opnieuw ingediend bij het inmiddels geopende Meldpunt bestuurscultuur van de provincie Limburg.
Die melding ging vergezeld van meerdere documenten. Aanvullingen werden in augustus en oktober 2021 gestuurd. Bureau Berenschot verrichte destijds - veelal anoniem - de ondersteuning bij de afhandeling van de meldingen. Op de gehele melding kwam buiten een standaard ontvangstbevestiging geen enkele uitleg over wat er met de melding was gebeurd. Deze structurele houding bij de meeste meldingen en het deplorabele rapport ‘Engelen bestaan niet’ dat door de Commissie met als voorzitter Arno Visser (VVD) eind januari 2022 werd gepubliceerd, leidde tot het tweede meldpunt.
Bij de melding in 2021 werd ook gewezen op parallel lopende procedures bij zowel de gemeente Venlo als bij de provincie i.v.m. het opvragen van documenten onder de Wet openbaarheid van bestuur (WOB). Dit gegeven is vaak terug te zien: enerzijds wordt van de melder verlangd de melding zo goed mogelijk te onderbouwen, anderzijds is het bestuursorgaan waar de melding over gaat en zelfs waar de melding bij wordt ingediend, zelf partij in procedures waar het verstrekken van informatie/documenten in sommige gevallen jarenlang actief wordt tegengewerkt.
De informatiepositie en -voorziening is scheef. Cruciale informatie wordt niet met de melder gedeeld of komt pas in een veel later stadium boven water.
Gedeputeerden Venlo
Het meldpunt en de externe Adviescommissie van de provincie Limburg werden ook nadrukkelijk gewezen op de twee voormalige wethouders van de gemeente Venlo die in 2021 gedeputeerden werden: Ad Roest (EENLokaal - 2018 t/m 2021) en Stephan Satijn VVD - 2011 t/m 2018). Alles draait namelijk om (voor)kennis, al dan niet uit vorige functies, beslissingsbevoegdheid, en daarmee gepaard gaande (persoonlijke) loyaliteit en (partij)politieke belangen:
Screening kandidaten 2021
De screening van de kandidaat-gedeputeerden gebeurde onder wnd. gouverneur Johan Remkes (VVD). Alle kandidaten ondergingen een risicoanalyse integriteit uitgevoerd door Bureau Berenschot. Daarbij werd voornamelijk gekeken naar voorgaande functies en nevenfuncties om (de schijn van) belangenverstrengeling te voorkomen. Als aanvulling werd een Commissie Risicoanalyse Integriteit ingesteld die op basis van de individuele screeningsrapporten gesprekken aanging met de kandidaten. Deze commissie bestond uit twee personen: Kitty Nooy, oud-hoofdofficier van Justitie en portefeuillehouder integriteit bij het OM, en Joan Leemhuis- Stout (VVD), oud-ambtenaar, -dijkgraaf, -CdK, en -wnd. burgemeester. Opmerkelijk: Kitty Nooy was tegelijkertijd lid van de Commissie Visser die de meldingen ontving en weer ondersteunt werd door Bureau Berenschot.
Verslag conclusies en adviezen d.d. 25 juni 2021:
Geheimhouding
Verdere aanbevelingen en adviezen in het verslag worden door de provincie niet openbaar gemaakt. Ook het risicoprofiel van Stephan Satijn valt volgens GS onder geheimhouding. Het college (minus Stephan Satijn) beroept zich daarbij op artikel 5.1 lid 2 sub e en i van de Woo (het goed functioneren van de Staat, andere publiekrechtelijke lichamen of bestuursorganen): een weigeringsgrond die helemaal niet deugt, maar de laatst tijd vaker wordt aangedragen om geen inzage te verschaffen in documenten en procedures op de lange baan te schuiven.
Memorie van toelichting inzake de i-grond: ‘De uitzonderingsgrond kan echter niet worden ingeroepen om misstanden als zodanig te verbloemen of met het argument dat openbaarmaking leidt tot verlies van vertrouwen in de overheid bij het publiek, waardoor een bestuursorgaan niet goed meer zou kunnen functioneren. Als uit nieuwe feiten of nieuwe afwegingen volgt dat eerder ingezet beleid onjuist is uitgevoerd of op onjuiste aannames is gebaseerd, dient een bestuursorgaan daar op de gebruikelijke manier verantwoording over af te leggen en is een goede en democratische bestuursvoering in beginsel gebaat bij openheid over een dergelijke aangelegenheid.’
Ook het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) concludeert dat de i-grond ondeugdelijk wordt toegepast. Sinds 2022 is daar zelfs jurisprudentie over. Het is geen verschil van uitleg of inzicht wat de provincie hier laat zien, maar het actief en bewust zoeken naar obstructie i.p.v. transparantie. Een houding die u ook kunt terugzien in het niet willen vrijgeven van het al in december 2022 naar de provincie Limburg gestuurde feitenrelaas inzake de gronddeals vanaf 2019 met en door de directeur van Grondexploitatiebedrijf Californië BV. Zelfs niet nadat De Limburger er de hand op wist te leggen en erover publiceerde. Staten en gemeenteraden staan achteraan in de rij. Portefeuillehouder is Stephan Satijn. Die zou normaliter vanaf zijn installatie in 2021 weet moeten hebben van dit dossier.
Chronologie
De vraag is echter of de Commissie Visser op de hoogte werd gebracht van de melding over Stephan Satijn, ingediend vier dagen na het gesprek tussen hem, Kitty Nooy en Joan Leemhuis- Stout (VVD) van de Commissie Risicoanalyse Integriteit? En of Stephan Satijn uit eigen beweging ook alles heeft benoemd tijdens dat gesprek, inclusief zijn verantwoordelijkheid en handelen inzake de klokkenluider? Bij de provincie Limburg waren ze op topambtelijk niveau al jaren van de integriteitsonderzoeken in Venlo tot in detail op de hoogte, simpelweg omdat de provincie erbij betrokken was. Ook wat betreft de klokkenluider. GS had er een actieve rol in. De provincie werd in 2017 aansprakelijk gesteld vanwege het handelen van Ger Koopmans richting B&W Venlo (het doorspelen van een externe melding inclusief persoonsgegevens). Een klacht over Ger Koopmans werd vervolgens door Ger Koopmans zelf afgehandeld. Gouverneur Theo Bovens stond erbij en keek ernaar.
Banencarrousel
Een van de gedeputeerden die recent meebesliste op het Woo-verzoek waarbij documenten over Stephan Satijn werden verstrekt is Michael Theuns (CDA), ambtenaar bij de provincie Limburg vanaf 2017. Enkele maanden voor de presentatie van het rapport van de Commissie Visser ging hij in november 2021 als senior adviseur in dienst bij Bureau Berenschot. Michael Theuns maakte begin 2023 een uitstapje naar de provinciale politiek, als statenlid en fractievoorzitter, voordat hij in juni 2023 collega werd van Stephan Satijn.
U ziet hoe meerdere zaken en personen niet alleen heel dicht naast elkaar lopen, maar ook door elkaar, met zakelijk en persoonlijke belangen, partijpolitieke overlap, en loyaliteit die (mogelijk) niets van doen heeft met het algemeen belang. Wat betreft de meldingen en het functioneren van de Commissie Visser en Bureau Berenschot kan niets meer worden gecontroleerd: alles werd in opdracht gewist. Volledig in strijd met een deugdelijke vastlegging van het besluitvormingsproces en controle op een goede en democratische bestuursvoering. Met dank aan Johan Remkes (VVD) en Arno Visser (VVD). De laatste is inmiddels voorzitter van Bouwend Nederland waar hij de Limburgse klusjesman Maxime Verhagen (CDA) opvolgde.
Interne memo integriteitsaspecten portefeuilleverdeling d.d. 5 juli 2021:
E-mails tussen de kabinetschef en de algemeen directeur/secretaris d.d. 5 juli 2021:
Gezien de portefeuille van Stephan Satijn vanaf 2021 zijn er talloze dossiers waar hij als wethouder (2011 t/m 2018) en privé persoon (2018 t/m 2021) langdurig mee te maken had. De provincie Limburg heeft op veel van die dossiers een majeure invloed i.v.m. grondbeleid, subsidies, toezicht en handhaving. Miljoenen euro’s vloeien op projectbasis richting gemeenten, bv’s en gemeenschappelijke regelingen. Het toezicht op een juiste besteding van al dat geld is echter ronduit pover. Veel hangt af van hoe buigzaam de onderlinge ambtelijke en bestuurlijke verhoudingen zijn. En gezichtsverlies, zoals bij de Campus Greenport Venlo, vermijd men liever door er weer meer geld in te pompen.
Meldpunt bestuurscultuur 2022
Na een oproep van gouverneur Emile Roemer aan eerdere melders, werd de melding over Stephan Satijn uit 2021 opnieuw en één op één ingediend. U gaat lezen hoe dat in zijn werk ging, na alle integriteitskwesties, fiasco’s van onderzoeken en het propageren van een nieuwe bestuurscultuur. Dan begrijpt u ook waarom daar op deze manier nooit iets van terecht zal komen.
De melding werd op 21 april 2022 ingediend en pas op 21 december 2022 besproken tussen de ingehuurde programmamanager bestuurscultuur, een notulist, de melder en zijn vertrouwenspersoon. In de tussentijd werd meermaals om opheldering gevraagd over het verloop van de melding, zonder resultaat. In juli 2022 werd na een verzoek van de programmamanager nog door de melder toestemming gegeven om advies in te winnen bij de gemeente Venlo.
Al snel bleek dat er helemaal geen onderzoek was verricht. Een conclusie was er wel: ‘Geen relevante strafrechtelijke- en/of integriteit kwesties zijn waar te nemen.’ Waar die conclusie op was gebaseerd werd niet uitgelegd noch onderbouwd. Wel waren er ‘een aantal interessante waarnemingen.’ Wat die waren werd ook niet duidelijk. Tijdens en na het gesprek werden de volgende zaken echter (ook door de ingehuurde programmamanager) bevestigd:
Stephan Satijn
Stephan Satijn werd niet ingelicht over de melding. Bij de gemeente Venlo werd geen advies ingewonnen ondanks het verzoek daartoe en de gegeven toestemming. Over het waarom werd geen deugdelijke uitleg gegeven. Het college van B&W Venlo heeft niet vrijwillig informatie verstrekt over de melding in 2016 bij het kandidaatstelling van Stephan Satijn in 2021. Het is verder meer dan aannemelijk dat Stephan Satijn zelf ook niet de melding heeft aangekaart tijdens de gesprekken met Bureau Berenschot en de Commissie Risicoanalyse Integriteit. Gezien de integriteitsonderzoeken die in 2016 en 2017 in Venlo liepen i.c.m. de eerdere taxiritjes van Stephan Satijn en zijn aangegane nevenfunctie als Muntmeester tijdens zijn wethouderschap (Groep Heylen), had op zijn minst een dieper gravende screening dienen plaats te vinden.
Clustermanager AJZ
In een separate procedure bij de provincie Limburg werd nog voor het gesprek van 21 december 2022 uit documenten duidelijk dat de clustermanager Algehele Juridische Zaken zelf betrokken en volledig op de hoogte was van de melding inzake Martin Camp (VVD) waarbij jarenlang bewust documenten werden achtergehouden door de provincie Limburg. Zijn naam werd namelijk onder de Woo in al beschikbare maar nog deels zwartgelakte documenten vrijgegeven. Deze clustermanager zat eerder aan bij twee gesprekken met de gouverneur, de melder en zijn vertrouwenspersoon en had al die tijd weet van het frauduleus handelen in deze casus, maar hield zijn mond. Er bleek sinds 2016 zowel een intern als extern juridisch advies te liggen waarbij de verleende ontheffing aan Martin Camp diende te worden ingetrokken. Stephan Satijn maakte ten tijde van drie integriteitsonderzoeken, waaronder naar Martin Camp, deel uit van het college van B&W.
Trainee/notulist
De aanwezige notulist bij het gesprek van 21 december 2022 bleek na research een trainee van RichtingZuid te zijn en sinds mei 2022 lid van het programmateam Bestuurscultuur. Daarnaast bleek hij ook bijna het gehele jaar 2022 als trainee een opdracht bij de gemeente Venlo te hebben uitgevoerd. Deze combinatie van werkzaamheden is volstrekt ongepast aangezien er meerdere meldingen over de gemeente Venlo werden ingediend. De trainee heeft van deze kennis kunnen nemen terwijl hij werkzaam was bij en voor de gemeente Venlo.
Verder bleek hij een maand eerder, op 14 november 2022, dagvoorzitter te zijn geweest bij een door de provincie Limburg en het LIOF georganiseerde bijeenkomst in Herten, genaamd Limburg Leisure PLUS Event. Een kans die hij volgens eigen zeggen te danken had aan gedeputeerde Stephan Satijn die hij ter plaatse ook interviewde. Een verre van professionele gang van zaken.
Een trainee is geen kundig persoon om kennis te nemen van tientallen vertrouwelijke meldingen inzake (vermoede) misstanden, integriteitsschendingen en mogelijke strafbare feiten, en daarbuiten ook nog eens parallel werkzaamheden te verrichten voor een organisatie en een persoon die onderdeel zijn van die meldingen. Elke schijn dient immers te worden vermeden.
Woordvoerder
Deze trainee en notulist van het programmateam bestuurscultuur is per 1 mei 2023 in vaste dienst bij de provincie en momenteel woordvoerder van gedeputeerde Marc Caldenberg (SP).
College van GS 2023
Op 23 juni 2023 werd het nieuwe college geïnstalleerd. Weer werden van tevoren risicoanalyses opgesteld en onderzoeken verricht. Ook over en naar Stephan Satijn.
Brief CdK Emile Roemer aan de commissie onderzoek geloofsbrieven d.d. 16 juni 2023 inzake Risicoanalyse integriteit kandidaat-gedeputeerden:
Commissie voor het Onderzoek van de Geloofsbrieven d.d. 19 juni 2023:
Wat zijn de precieze beheerafspraken m.b.t. de beleggingen c.q. de grondposities? Proxorao bv is sinds 2009 het persoonlijke beleggingsvehikel van Stephan Satijn, al voor hij in 2011 wethouder werd. Maar waarin werd en wordt eigenlijk door hem belegd?
Bij ervaringsdeskundigen gaat ook een belletje rinkelen bij het lezen van CAPRA advocaten. Huisadvocaat van de provincie Limburg AKD advocaten, Necker van Naem, Governance & Integrity, Bureau Berenschot, recherchebureau Hoffmann et cetera. De advies- en integriteitsindustrie die door de overheid tegen een royale vergoeding aan de lopende band wordt ingehuurd.
Follow the Money (FTM) bestede in 2019 uitgebreid aandacht aan een aantal bureaus die stelselmatig betrokken waren en nog steeds zijn bij arbeidsgeschillen met ambtenaren en klokkenluiderszaken. Daarbij worden buitensporig kosten gemaakt waarbij ambtenaren, melders en klokkenluiders zoveel mogelijk op afstand en onder druk worden gezet, en worden beschadigd. Enkele casus uit Limburg worden in de artikelen ook benoemd.
Brief CdK Emile Roemer aan de commissie onderzoek geloofsbrieven d.d. 21 juni 2023 inzake Risicoanalyse integriteit kandidaat-gedeputeerden: aanscherping collectieve en individuele beheerafspraken:
Niet alle zaken die (de schijn van) belangenverstrengeling of erger zouden kunnen veroorzaken worden hier benoemd. De Economic Development Board / Crossroads Limburg bijvoorbeeld. Ook geen woord over de melding bij de gemeente Venlo in 2016 noch de meldingen bij de provincie Limburg in 2021 en 2022. Gouverneur Emile Roemer concludeerde in zijn afrondende brief d.d. 21 maart 2023, een jaar ná de melding, dat n.a.v. het niet verrichte onderzoek door het meldpunt bestuurscultuur:
‘Op basis van alle informatie heb ik in de eerste plaats geconcludeerd dat het - in navolging van de commissie Visser - niet opportuun is om over deze meldingen in overleg te treden of anderszins nader contact te zoeken met de gemeente Venlo.’
‘Voor wat betreft (…) de heer Satijn stel ik vast dat het hierbij om enkele anonieme en voor mij verder niet te beoordelen situaties gaat. Zonder nadere concretisering rest mij niets anders dan deze suggesties terzijde te leggen.’
Gouverneur Emile Roemer beroept zich hier op anonieme bronnen. De melder was echter niet anoniem, maar weigerde ter bescherming van zijn bronnen wel de namen van dezen te noemen. De melding zelf was concreet genoeg. De motivering dat de melder de bronnen niet bij naam noemde ‘…omdat deze in een soortgelijke positie terecht kunnen komen als (de melder) zelf. (…) gezien de risico’s van benadelingen’, had voor de programmamanager bestuurscultuur en gouverneur Emile Roemer geen enkele waarde.
Recent heeft de provincie Limburg ook aangegeven de aanbeveling van de Zuidelijke Rekenkamer en het advies van de Staten om een onafhankelijk integriteitsbureau in te stellen, niet op te volgen, maar te hebben gekozen voor inpassing van het meldpunt in de bestaande organisatie. Dat betekent meer van hetzelfde. En de ingestelde regeling voor het melden van misstanden door niet-werknemers is bij voorbaat gedoemd te mislukken. Want wie handhaaft de rechtsbescherming als dat al niet gebeurd bij voorliggende melders en klokkenluider? Dit is geen ambtelijke en bestuurlijke onkunde, het is simpelweg arrogante onwil.
Begrijpt u nu hoe (vermoede) misstanden zolang kunnen voortduren? Het zijn telkens dezelfde patronen. Melders en klokkenluiders worden niet beschermd, niet naar behoren geïnformeerd, en cruciale informatie wordt achterwege gehouden. Betrokkenen hoppen van baantje naar baantje en gaan vrolijk verder. Hun wachtgeldregeling loopt ondertussen op. Waarom zou u nog op redelijke gronden en te goeder trouw een melding (vermoede) misstanden bij de overheid doen? En als u niet uitkijkt wordt u ook nog beschuldigd van het opzettelijk beschadigen van personen.
Limburg als vanouds: Samen uit, samen thuis.
Op 23 juni jl. werd het nieuwe college van GS geïnstalleerd. Dat college slingerde met de titel van het coalitieakkoord gelijk de eerste leugen de wereld in: Elke Limburger telt. Wie het ook bedacht heeft, het getuigt van een ongekend cynisme, gezien de samenstelling en achtergronden van dit college, ondersteunt door topambtenaren die parallel daaraan op dezelfde voet verder gaan als ze onder Theo Bovens en Ger Koopmans al deden. Beeldvorming als vanouds. Tegengestelde praktijk idem dito.
De Venlose inbreng in het nieuwe college is in verhouding tot de rest van Limburg onevenredig groot. Drie van zes gedeputeerden komen uit Venlo. Léon Faassen (BBB), Jasper Kuntzelaers (PvdA) en Stephan Satijn (VVD). Stephan Satijn is de enige die ook deel uitmaakte van het vorige college.
Meerdere Limburgers (met name in Venlo) vragen zich sinds zijn benoeming in 2021 af hoe Stephan Satijn in hemelsnaam daar heeft kunnen belanden, aangezien allang bekend is dat hij op zijn zachts gezegd een meer dan twijfelachtige reputatie heeft en aantoonbaar betrokken is geweest bij dossiers waar hij in Maastricht ook tegenaan loopt. Of hij die ook allemaal onder de aandacht heeft gebracht van de screeningscommissie valt nog te bezien. In elk geval is gezien de opstelling van het meldpunt bestuurscultuur wel al duidelijk dat hij in bescherming wordt genomen door topambtenaren en een Gouverneur die juist zouden moeten zorgen voor meer transparantie en integer handelen.
Stephan Satijn, van 2011 t/m 2018 wethouder in Venlo en sinds 2021 gedeputeerde (Economie, Financiën en Bedrijfsvoering, Public affairs). Daartussen had hij diverse baantjes, waaronder interim-voorzitter van de Economic Development Board, waar hij als wethouder in Venlo van 2016 t/m 2018 ook al lid van was. De Economic Development Board werd eind 2022 in een nieuwe stichting gegoten: Economic Development Board Crossroads Limburg. Stephan Satijn laat zich er graag mee zien. Verder was hij o.a. Muntmeester bij de Koninklijke Nederlandse Munt, lid van de RvC van het MECC, en voorzitter RvC van het StartersCentrum Limburg. Maar laten we even terugblikken op zijn Venlose periode.
Taxi
Satijn kwam in 2015 in opspraak vanwege het teveel gebruikmaken van taxi’s binnen de gemeente waarbij de kosten die gemaakt werden t.b.v. privégebruik ook nog eens bij de gemeente in rekening werden gebracht. Na een interne controle moest hij 1000 euro terugbetalen over een periode van 4 maanden in 2013 en 2014. Het werd landelijk nieuws maar liep uiteindelijk met een sisser af.
In een artikel van De Limburger van 28 juli 2018 werd opgeworpen dat de rel om de taxi’s enkel te maken had met ‘verkeerde beeldvorming waar hij slachtoffer van was’ en zijn privé leven (echtscheiding) in die periode ‘onderwerp van menig roddel was.’
Groep Heylen
Op 13 september 2017 werd bekend gemaakt dat Stephan Satijn naast zijn wethouderschap tot bezoldigd Muntmeester bij de Koninklijke Munt was benoemd. Eigenaar van de Koninklijke Munt was en is de Groep Heylen uit België. Stephan Satijn had kort voor de benoeming aangegeven na de verkiezingen van 2018 niet terug te willen keren als wethouder. GroenLinks stelde op 25 september 2017 vragen aan het college van B&W i.v.m. (schijn van) belangenverstrengeling, aangezien de Groep Heylen een zakenpartner was van de gemeente Venlo met als portefeuillehouder Stephan Satijn.
In maart 2015 werd vanuit de portefeuille van Stephan Satijn een RIB (2015/25) opgesteld met de aankondiging dat de Groep Heylen op Trade Port Noord een Logistic Campus van 140.000 m2 zou gaan bouwen. Het terrein werd door de provincie Limburg aangekocht onder verantwoordelijkheid van oud-wethouder van Venlo en destijds gedeputeerde Twan Beurskens (VVD). Het perceel werd vervolgens door de provincie in erfpacht gegeven aan de Groep Heylen.
In 2017 werd door de provincie Limburg een tweede perceel in Venlo aangekocht: het voormalige DSM-Andeno. Dit keer ruim 10 hectare. Kosten: € 12 miljoen. Op dit perceel zou de Groep Heylen in opdracht een distributiecentrum bouwen en dat vervolgens verhuren aan Broekman Logistics. Zowel Twan Beurskens als Stephan Satijn voerden het woord. De aankondiging van deze tweede koop en uitvoering door de Groep Heylen vond enkele weken voor bekendmaking van de bezoldigde nevenfunctie als muntmeester plaats. Bij het startsein van de officiële bouw, op 28 maart 2018, gaven beide bestuurders acte de présence.
Op de vragen van GroenLinks gaf het college in de persoon van burgemeester Antoin Scholten al een dag later antwoord. Antoin Scholten vond het vooral positief dat een vertrekkend wethouder zich (vooruitlopend) oriënteerde op zijn toekomst. Daarbij vond hij het ook nog eens een eervolle functie. Volgens Scholten zou Satijn zo’n 8 dagdelen per jaar kwijt zijn aan zijn nevenfunctie en voorzag geen enkel probleem in combinatie met zijn wethouderschap. GroenLinks haalde nog als noot de vers in het geheugen liggende raadssessie aan n.a.v. het integriteitsonderzoek naar Martin Camp (VVD):
Antwoorden college van B&W d.d. 26 september 2017:
Gezien het tijdsverloop is het echter meer dan aannemelijk dat de tweede transactie met de Groep Heylen en het aangaan van de functie Muntmeester zich hebben gekruist. Hoe dit laatste in zijn werk is gegaan en wanneer en van wie het initiatief kwam blijft onbekend. Ook wanneer Stephan Satijn dit binnen het college van B&W heeft gemeld. Daarbij, de schijn van belangenverstrengeling werd wel degelijk gewekt. Want waarom wachtte Satijn niet tot ná zijn wethouderschap? Die vraag werd niet gesteld, en kwam dus ook geen antwoord op.
Klokkenluider
Begin 2016 werd er bij de gemeente Venlo onder de Regeling melding vermoeden misstand (klokkenluidersregeling) intern een melding gedaan betreffende Stephan Satijn. De klokkenluider is ingehuurd via deatcheringsbureau Driessen. Onder de regeling melding vermoeden misstand zijn ook ingehuurde medewerkers beschermd. Ongevraagd ontslag en het niet verlengen van een aanstelling voor bepaalde tijd zijn bijvoorbeeld verboden.
We zullen niet teveel inhoudelijk ingaan op de melding zelf, maar zoveel mogelijk de feiten inzake de omgang met de klokkenluider en de afhandeling van de melding beschrijven, met een directe betrokkenheid van Stephan Satijn. Daarop volgt nog de houding van de provincie Limburg m.b.t. het wederom indienen van die melding door de klokkenluider bij het Meldpunt bestuurscultuur, zowel in 2021 als in 2022. Immers, de melding werd en is nog steeds niet onderzocht. U kunt na het lezen de patronen herkennen waarom meldingen over (vermoede) misstanden altijd zolang blijven liggen en alsmaar dezelfde problemen blijven veroorzaken, en daarbij vaak ook nog alleen maar groter worden.
Melding
Op 31 maart 2016 deed een klokkenluider bij de gemeente Venlo melding van een vermoede misstand m.b.t. Stephan Satijn. Die melding werd in aanwezigheid van de juridisch controller van de gemeente Venlo en twee ingehuurde onderzoekers van EY mondeling uit de doeken gedaan. Zowel de juridisch controller als één onderzoeker van EY maakten daarbij handgeschreven aantekeningen, aangezien het gesprek op verzoek van de klokkenluider niet werd opgenomen. Het betrof immers een zittende wethouder, en de kans was groot dat die melding nadelig zou kunnen uitpakken voor de klokkenluider, ongeacht de schriftelijk toegezegde rechtsbescherming door de gemeente Venlo.
In het kort ging de melding over het bevoordelen van (vrouwelijke) personen uit de kennissenkring van Stephan Satijn, met opdrachten en subsidies uit de portefeuille van Stephan Satijn. Bij de inhuur van een coach werd zelfs provinciale subsidie gebruikt die daarvoor niet bedoeld was, en ook helemaal niet tot zijn portefeuille behoorde.
De melding over Stephan Satijn was onderdeel van het veel grotere dossier Q4 en werd uiteindelijk niet onderzocht, zoals vele andere zaken. Wat de juridisch controller en de onderzoekers van EY echter exact hadden gedaan om de melding wel of niet te toetsen bleef onduidelijk. Wel werd door de klokkenluider per e-mail en in een gesprek nog een paar keer de ‘dubieuze’ inhuur van de coach onder de aandacht van zowel de ambtelijke controllers als de onderzoekers van EY gebracht. Tevergeefs.
De klokkenluider kreeg al snel te maken met het onder druk zetten door leidinggevenden om vooral geen informatie meer te delen met de onderzoekers en geen signalen meer af te geven m.b.t. het lopende, door directie en collegeleden beïnvloede onderzoek.
Vervolgens werd maandenlang om openheid van zaken verzocht over wie exact verantwoordelijk was voor het onder druk zetten en benadelen. Het college (met wethouder Stephan Satijn) gaf niet thuis, en de verantwoordelijke ambtenaren hielden hun mond. De aanstelling van de gedetacheerde klokkenluider werd uiteindelijk begin 2017 voortijdig beëindigd op ‘bedrijfseconomische gronden.’ Die grond bleek bedrog. De gemeente Venlo betaalde 3 maanden lang alle kosten voor de thuiszittende klokkenluider aan detacheringsbureau Driessen, tot het einde van zijn contract. In de tussentijd werd niet alleen een niet ingewerkte ambtenaar op zijn functie gezet, maar vond er ook nog eens extra inhuur plaats voor opgelopen achterstand en werkzaamheden die de klokkenluider eerder alleen uitvoerde. Tegen driedubbele kosten.
Portefeuillehouder
Stephan Satijn was tijdens het ontslag van de klokkenluider portefeuillehouder van het cluster waar de klokkenluider werkte. Ook de ingehuurde interim-manager en Afdelingshoofd Roel Versleijen (VVD) die beiden de opdracht gaven voor het ontslag en de extra inhuur vielen onder de verantwoordelijkheid van Stephan Satijn. Dat ontslag kwam ook nog eens tijdens het raadsonderzoek Q4 dat was opgestart na twee eerdere onderzoeken n.a.v. de meldingen van een externe melder en de klokkenluider. Stephan Satijn was niet alleen deel van de meldingen, maar was ook verantwoordelijk wethouder zowel voor als tijdens het voortijdige ontslag, het betaald thuiszitten en de volstrekt onnodige kosten voor de extra inhuur.
Raadsvergadering
In de raadsvergadering van 8 juni 2017 werd door de SP-fractievoorzitter Ton Heerschop een opmerking gemaakt over ‘het belachelijk maken van de klokkenluider’ door collegeleden en dat er binnen de organisatie ‘geen veilige omgeving voor klokkenluiders is.’
In een daarop volgende e-mail aan de klokkenluider werd over die uitspraken nadere uitleg gegeven. De fractievoorzitter bleek zijn opmerking te hebben gemaakt n.a.v. een gesprek met burgemeester Antoin Scholten en directeur/secretaris Piet Lucassen, waarin zowel de klokkenluider als zijn motivatie in twijfel werden getrokken. Daarmee werd de aandacht van de misstanden op de klokkenluider verlegd.
E-mail SP-fractievoorzitter Ton Heerschop d.d. 11 juni 2017:
“Dit laat onverlet dat de persoon (…) is weggezet om zo de schade aan de organisatie te beperken. Dat is een ronduit laffe poging om de aandacht af te leiden van het werkelijke probleem.”
“Niet voor niets haalde ik in mijn bijdrage afgelopen week aan dat een organisatie alleen goed kan functioneren als mensen zich er veilig in voelen. Dat was een nadrukkelijke hint richting het optreden van Lucassen. Wat mij betreft is die man niet te handhaven.”
Algemeen directeur/secretaris Piet Lucassen stapte in navolging van twee wethouders en vier dagen ná bovenstaande e-mail per direct op. Met een uitgebreide financiële vertrekregeling én vergezeld van zijn gratis verkregen werklaptop en werktelefoon. Gegevensdragers van documenten waar de klokkenluider i.v.m. zijn ontslag om had verzocht.
Verslag Proces verbaal hoorzitting 24 juli 2017:
Pas in 2019 werd de klokkenluider door het college van B&W in een klachtbehandeling meegedeeld dat de in bovenstaande hoorzitting genoemde e-mails en agenda van directeur/secretaris Piet Lucassen in 2017 waren gewist, lopende twee juridische procedures, met medeweten van Juridische Zaken en het college van B&W, inclusief Stephan Satijn.
Dat niet alleen. Na de hoorzitting van 24 juli 2017, waar nog eens uitdrukkelijk werd gewezen op documenten die dienden te worden verstrekt, werd het besluit op bezwaar niet door het voltallige college in de vergadering van 5 september 2017 genomen, maar in afwijking daarvan een dag later persoonlijk door wethouder Stephan Satijn.
Besluit op bezwaar Wob- en Wbp-verzoek inzake voortijdige beëindiging aanstelling per 1 april 2017, d.d. 6 september 2017:
Aangezien de gemeente Venlo, de provincie Limburg en detacheerder Driessen na het voortijdige ontslag in 2017 aansprakelijk werden gesteld voor alle materiële en immateriële schade, bleef de klokkenluider verzoeken om documenten die de hele gang van zaken bloot moest leggen. Veel documenten waarvan aannemelijk en zelfs aantoonbaar was dat ze er moesten zijn, werden niet verstrekt, of werd over verklaard dat deze niet (meer) bestonden.
Ook over de melding van de klokkenluider over Stephan Satijn werd geen document verstrekt. Wel werd uiteindelijk bevestigd dat in 2016 een melding was gedaan.
Besluit college van B&W op Wob- en AVG-verzoek d.d. 9 oktober 2018:
Stephan Satijn was toen geen wethouder meer. Het nieuwe CDA- en VVD-loze college trad in mei 2018 aan. Het besluit werd echter niet opgenomen in de openbare besluitenlijst van het college, en staat niet in de agenda en de notulen van genoemde datum vermeld. Aanwezig tijdens die vergadering was wethouder Ad Roest die na de provinciale bestuurscrisis in 2021 met Stephan Satijn gedeputeerde werd.
Eerder genoemde handgeschreven notities (dienen te) berusten bij de juridisch controller en EY. De notities, inclusief alle onderliggende documenten, waaronder conceptrapporten en interviewverslagen van het onderzoek Q4, berusten in elk geval sinds 2016 onder de verantwoordelijkheid van het college van B&W bij EY. Het college weigert deze echter sindsdien, ook na een hernieuwd verzoek, te verstrekken, ook al vallen deze onder de Archiefwet, de Wet openbaarheid van bestuur (Wob), en sinds 2022 onder de Wet open overheid (Woo). Beroep werd in juli 2022 ingediend.
In een separate procedure werd de klokkenluider in navolging van het college van B&W ook door een advocaat van AKD erkend als klokkenluider. Echter alleen maar tot zijn ontslag, hoewel de betaling door de gemeente Venlo nog 3 maanden doorliep evenals de (verboden) nadelige gevolgen tot de dag van vandaag.
Proces Verbaal Hoorzitting inzake Wob-verzoek klokkenluidersdossier d.d. 19 november 2020:
Het is opmerkelijk het door de gemeente Venlo ingehuurde AKD te zien terugkeren in verschillende dossiers waarbij meerdere Limburgse bestuursorganen zijn betrokken. AKD is bijvoorbeeld al ruim 10 jaar de huisadvocaat van de provincie Limburg. Die gaf er inmiddels miljoenen euro’s aan uit. AKD is ook terug te vinden in een langslepend dossier betreffende een oud-ambtenaar die zich ook meldde bij het meldpunt bestuurscultuur. Alleen de advocaatkosten voor die gemeente bedragen inmiddels € 750.000,-.
Detacheringsbureau Driessen werd buiten al lopende overeenkomsten met Midden en Noord-Limburgse gemeenten in 2022 opnieuw door de provincie Limburg gecontracteerd voor de inhuur van flexibele arbeid en de detachering van trainees. Kort daarop volgde in De Limburger een publicatie over misdragingen door een trainee die via Driessen door de provincie was ingehuurd. De werkelijke reden voor zijn ontslag werd echter door beide partijen zoveel mogelijk binnenskamers en buiten zijn dossier gehouden om zijn verdere (politieke) carrière niet te schaden. In die casus werd AKD weer voor advies door de provincie ingehuurd.
Het dossier van de klokkenluider is niet gesloten. U ziet echter wie al die tijd profiteert en wie niet. Wie carrière maakt en wie niet. En wie wordt beschermd, en wie niet. Elke Limburger telt, beweert GS. Er is nog nooit zo hard gelachen in de onder water gelopen catacomben van het gouvernement.
- Stephan Satijn
- college van b&w
- college van gedeputeerde staten
- provincie limburg
- integriteit
- klokkenluider
- melding vermoeden misstand
- rechtsbescherming
- bestuurscultuur
- netwerkcorruptie
- AKD advocaten
- Driessen detachering
- trainee
- inhuur
- (schijn van) belangenverstrengeling
- vvd
- gedeputeerde provincie limburg
- wethouder gemeente venlo
- gemeente venlo
Staatssteun en de-minimis
In deel II werd al aangestipt dat bij het doorzetten van de provinciale subsidie, waar het gaat om Berden, er mogelijk sprake zou kunnen zijn van staatssteun. Aangezien de firma/familie Berden als partij over tientallen bv’s beschikt waar al dan niet dezelfde bestuurders bij betrokken zijn en verdere onderlinge financiële belangen kunnen spelen, is de vraag of de voorwaarden wel worden nageleefd.
Bij Berden zou een oplossing voor de hand liggen: het toegezegde bedrag à € 365.000,- splitsen en uitkeren aan twee verschillende (rechts)personen. In dit geval aan Somnus Venlo BV en G. Berden, beiden (deel)eigenaar van percelen van het parkeerterrein Gommans. De andere (deel)eigenaren: Antares (25 parkeerplaatsen), Berden Beheer BV, en de gemeente Venlo.
Voor het doorzetten van de subsidie is een door de ontvanger te ondertekenen de-minimisverklaring nodig. Daarmee stemt die in met de voorwaarden opgenomen in de Verordening inzake de-minimissteun vastgesteld door de Europese Commissie. De (rechts)persoon mag maximaal € 200.000,- steun ontvangen, cumulatief over drie belastingjaren, van alle (afzonderlijke) overheidsorganen. De gemeente Venlo is door deze verklaring ook bevrijd van de plicht om deze steun te melden.
In een interne email van de Projectleider van de gemeente Venlo van 13 februari 2019 werd aangegeven dat er sprake is van een collegebesluit inzake een DAEB-steunmaatregel (Diensten van Algemeen Economisch Belang). Daar ligt het drempelbedrag hoger, namelijk € 500.000,- over een periode van drie belastingjaren. DAEB zijn diensten die zonder steun van de overheid niet of niet onder economisch aanvaardbare voorwaarden zouden worden verricht.
In een door Boels Zanders opgestelde memo t.b.v. Somnus Venlo BV en gericht aan de gemeente Venlo van 10 mei 2019 is een uitgebreid pleidooi opgenomen voor de DAEB-maatregel. Dat pleidooi wordt echter niet opgevolgd. De door te zetten subsidie voor Antares wordt daar in 2021 wel onder geschaard.
De-minimis verklaring
In dossier Centrumplan Blerick komen, zover bekend, drie de-minimisverklaringen voor, alle drie ondertekend door Somnus Venlo bv. Een uit 2014, een uit 2019 en een uit 2021. Deze zijn telkens aangepast vanwege vertragingen in het project. De laatste de-minimisverklaring dateert van 15 april 2021 en vermeld weer een maximaal bedrag van € 200.000,-. Deze geldt voor de jaren 2019, 2020 en 2021.
Uit de ondertekende de-minimisverklaringen:
Bovenstaande is in het licht van de vele Berden bv’s natuurlijk niet alleen interessant, maar ook erg belangrijk. Welke (financiële) belangen zijn of waren er onderling? En maken of hebben dezelfde bestuurders deel uitgemaakt van dezelfde bv’s? Welke bestuurder heeft namens welke bv telkens onderhandeld met de gemeente Venlo? En onder steun valt niet alleen subsidie, maar bijvoorbeeld ook een lening of een garantie. Of een ruil met gesloten beurs.
Grondruil
De gemeente Venlo is op 13 april 2005 een grondruil met Berden overeengekomen, als onderdeel van een vastgoedaankoop. De grondruil heeft betrekking op de compensatie voor 10 parkeerplaatsen van Berden op de Carleysplaats. De helft van die parkeerplaatsen verkrijgt Berden d.m.v. het gemeentelijk perceel hoek Maasbreesestraat / Baarlosestraat. Dit perceel heeft echter de bestemming wonen. Het perceel is onverhard en, buiten parkeren, al tientallen jaren onbenut.
In 2012 en 2019 wordt deze overeenkomst aangepast. De ontwikkelingen gaan immers niet volgens planning en duren alsmaar voort.
Overeenkomst grondruil met nabetaling 13 april 2005
1ste aanvullende overeenkomst 12 november 2012
2de aanvullende overeenkomst 10 oktober 2019
In 2014 worden de parkeerplaatsen getaxeerd op € 49.106,-. In 2017 wordt Arcadis om een nieuwe taxatie verzocht. In de taxatie vermeld Arcadis weer het drempelbedrag van € 200.000,- inzake staatssteun. Tonnaer wordt ingehuurd voor de noodzakelijke herziening van het bestemmingsplan.
Arcadis taxeert de parkeerplaatsen op de Carleysplaats nu op € 30.000,- en op de hoek Maasbreesestraat / Baarlosestraat op € 39.000,-. Opvallend: het betreft onverhard terrein maar de taxatie gaat uit van een verhard parkeerterrein. De taxatie is dus gebaseerd op de situatie na inrichting van het parkeerterrein door de gemeente Venlo.
Vanwege de nieuwe taxatie is de eerdere de-minimisverklaring achterhaald en dient een nieuwe te worden ondertekend.
Het opportunisme vanuit Berden om links- of rechtsom voordeel te halen bij de gemeente Venlo wordt duidelijk uit een verslag uit 2014. De wijze waarop Berden meerdere rechtspersonen aandraagt waaruit de gemeente Venlo kan kiezen, heeft alle schijn van cherrypicking, waarbij zich ook nog eens de mogelijkheid voor kan doen dat buiten het zicht van de subsidiërende en toezichthoudende partij met belangen en bestuurders wordt geschoven.
Verslag vergadering Bijpraatmoment Centrumplan Blerick d.d. 25 juni 2014:
Binnen vier jaar stijgt de waarde van de 10 parkeerplaatsen dus met bijna € 20.000,-. Uit geen enkel document blijkt dat na 2017 nog een nieuwe taxatie is verricht. Dat is uitermate vreemd en zou gezien de verstreken periode logisch moeten zijn. De provinciale subsidie werd namelijk in 2021, vier jaar na de laatste taxatie door de gemeente Venlo middels beschikking aan Somnus Venlo BV en aan G. Berden doorgezet.
De taxatie uit 2017 maakt deel uit van de berekening aan Somnus Venlo BV. Een nieuwe taxatie zou ongetwijfeld tot een nog hogere waarde hebben geleid. Van een marktconforme waarde is dus geen sprake. Heeft de gemeente Venlo hier onzorgvuldig gehandeld en Somnus Venlo BV daarmee financieel bevoordeeld? Het aantal getaxeerde parkeerplaatsen steeg ook van 10 naar 11 vanwege de grootte van het perceel hoek Maasbreesestraat / Baarlosestraat.
Deze € 74.625 wordt (afgerond naar € 75.000,-) uiteindelijk ook gehanteerd in de 2de aanvullende overeenkomst op de overeenkomst van grondruil van 13 april 2005, getekend op 10 oktober 2019. Daarbij zijn drie partijen vanuit Berden betrokken: Somnus Venlo BV, Berdenmeubelen BV en een privépersoon, verder genoemd ‘Berden’. Alle drie zijn ‘koper.’
Correspondentie Boels Zanders
In de correspondentie tussen advocaat Boels Zanders en de gemeente Venlo wordt in april en mei 2019, een half jaar voor ondertekening van de 2de aanvullende overeenkomst, Mosella bv meerdere keren genoemd als initiatiefnemer en beoogd subsidieontvanger van parkeerterrein Gommans, naast een privépersoon genoemd Berden. Mosella bv wordt ook in de discussie over het mogelijk exploiteren van het parkeerterrein en het afsluiten met een slagboom specifiek benoemd.
De Realisatieovereenkomst herontwikkeling Centrumplan Blerick 12 november 2014 heeft de gemeente Venlo echter met Somnus Venlo bv gesloten. Somnus Venlo bv heeft ook als enige de de-minimisverklaringen 2014, 2019 en 2021 ondertekend.
We zagen eerder dat Mosella bv een van de rechtspersonen is uit de ‘Berden’ stal en zich richt op de exploitatie van onroerend goed. Mosella bv was ook opdrachtgever voor de bouw van Residence Belle Vue aan de Pontanusstraat. De omgevingsvergunning voor Residence Belle Vue werd in 2017 door G. Berden namens Mosella bv ingediend. Volgens het kadaster was G. Berden in 2022 deeleigenaar van drie percelen op het parkeerterrein Gommans. Mosella bv komt daar als (deel)eigenaar niet voor.
Zijn tijdens onderhandelingen met de gemeente Venlo percelen van parkeerterrein Gommans onderling verkocht om het doorzetten van de provinciale subsidie niet te hinderen? Dat er onderlinge belangen spelen en bemoeienis plaatsvond is evident.
In een Memo Staatssteun van Boels Zanders van 10 mei 2019, gericht aan de gemeente Venlo, worden alle afspraken m.b.t. de subsidie nog eens op een rijtje gezet. Alleen Somnus Venlo bv en een ‘natuurlijk persoon’ worden nu nog genoemd.
Opmerkelijk: onder punt 8 stelt advocaat Boels Zanders dat Somnus Venlo bv buiten de overeenkomst met de gemeente Venlo ‘tevens’ andere diensten betreffende parkeren verricht voor de gemeente Venlo, tegen betaling. Welke diensten dit precies zijn, hoeveel de gemeente Venlo daarvoor betaald of op een andere manier vergoed, blijft onbekend. Of deze diensten losstaan van de subsidie blijft ook onduidelijk. Korte tijd later is de verdeling van de subsidie aan Berden alweer gewijzigd, althans, dat is de opzet.
Verslag vergadering Doorleggen provinciale subsidie Centrumplan Blerick d.d. 17 juni 2019:
En het wijzigen gaat nog even door. Vanwege de eerdere grondruil en het getaxeerde bedrag uit 2017, dient rekening te worden gehouden met het de-minimisplafond van € 200.000,-. De subsidie voor Somnus Venlo bv moet omlaag, en de subsidie voor de ‘natuurlijke persoon’ Berden moet omhoog, zelfs ver boven het de-minimisplafond. Men heeft het over een bedrag van € 40.000,-. Er wordt driftig gezocht naar een ’alternatieve’ oplossing. Expliciet wordt gesteld dat beide partijen géén deel uitmaken van ‘dezelfde onderneming/groep.’
Vertrouwelijke e-mail van advocaat Boels Zanders aan gemeente Venlo, Antares en Berden d.d. 5 juli 2019:
Definitieve verdeling
Op 15 april 2021 diende G. Berden bij de gemeente Venlo een subsidieaanvraag in voor € 240.000,-. Deze ging vergezeld van de volgende uitdrukkelijke verklaring:
Een dag later op 16 april 2021 wordt een aparte verklaring inzake uitkering de-minimissteun door Somnus Venlo bv én G. Berden ondertekend, met daarin opgenomen:
Deze definitieve verdeling van de ‘Berden’ subsidie wordt vastgelegd in de ‘Overeenkomst tot gewijzigde uitvoering Realisatieovereenkomst herontwikkeling Centrum Blerick, Locatie Laurentiusplein-Maasbreesestraat en Nadere uitwerking inzet subsidie’ ondertekend op 4 juni 2021. Daarmee is de verdeling definitief. Het doorzetten dient nog te gebeuren middels beschikkingen.
Beschikkingen
Op 1 juli 2021 worden de beschikkingen door de gemeente Venlo aan beide partijen verstuurd. Daarmee wordt de provinciale subsidie formeel doorgezet. G. Berden, deeleigenaar van drie percelen van parkeerterrein Gommans ontvangt € 240.000,- verhoogd met rente vanaf 1 januari 2018. Somnus Venlo bv, deeleigenaar van vier percelen van parkeerterrein Gommans ontvangt € 125.000,- verhoogd met rente vanaf 1 januari 2018. Zes weken later dient het beroep van omwonenden om de bouw nog tegen te houden.
Afwijking
Het parkeerterrein is een voorziening voor openbaar nut. Er is geen sprake van een commerciële exploitatie of economische activiteit. Dat was de opzet om überhaupt de provinciale subsidie te kunnen doorzetten: namelijk compensatie voor onrendabele kosten. In de beschikking van het college van B&W aan G. Berden is deze opzet nu geheel losgelaten. Er is namelijk een afwijkende bijzondere voorwaarde opgenomen. In de voorwaarden voor Somnus Venlo BV is deze niet opgenomen.
G. Berden werd steeds als natuurlijk persoon gekwalificeerd die ‘niet aan het economisch verkeer deelneemt als eenmanszaak en (dus) geen “eenheid (is) die een economische activiteit uitoefent” op een markt.’ Met deze afwijkende voorwaarde kan G. Berden na twee jaar het parkeerterrein commercieel gaan exploiteren en zijn onrendabele investeringen bovenop de ontvangen subsidie gaan terugverdienen. Van openbaar nut, gratis toegankelijk voor eenieder, en geen economische activiteit, is dan geen sprake meer. Van een natuurlijk persoon evenmin. Is dit niet een geval van dubbel vangen? Daarbij kunnen de percelen van G. Berden ook weer worden doorverkocht, al dan niet aan (rechts)personen binnen de Berden-stal. Enig juridische grondslag voor deze afwijking ontbreekt ook.
Somnus Venlo bv
Deeleigenaar van vier percelen van het parkeerterrein Gommans. Enig aandeelhouder van Somnus Venlo bv is de Stichting Administratiekantoor van Aandelen Berden Groep, ingeschreven op Pontanusstraat 30 te Blerick. Deze stichting heeft nog een twintigtal andere ‘Berden’-deelnemingen.
Algemeen directeur van Somnus Venlo BV sinds 1995 is J. Berden, broer van G. Berden. Daarnaast zijn in 2021 twee bestuurders benoemd, beide zonen van J. Berden, J. en P. Berden, die beiden weer (deel)eigenaar van en bestuurder zijn bij meerdere andere ‘Berden’ bv’s’.
G. Berden
Deeleigenaar van drie percelen van het parkeerterrein Gommans, waarvan twee met Somnus Venlo BV en één met de gemeente Venlo. Opmerkelijk: het gedeelde perceel met de gemeente Venlo is slechts 12 m² met koopjaar 2021. G. Berden handelt als privé persoon.
Eigenaren parkeerterrein Gommans – Kadaster augustus 2022
Perceel Venlo M 3243 Maasbreesestraat 15 Grootte 203 m²
Eigenaar Somnus Venlo BV - Aandeel 733/1000
Eigenaar Berden Beheer BV - Aandeel 267/1000
Koopjaar 2010
Perceel Venlo M 8337 Grootte 312 m²
Eigenaar Berden Beheer BV
Koopjaar 2020
Perceel Venlo M 8346 Maasbreesestraat 19 Grootte 2.168 m²
Eigenaar Somnus Venlo BV - Aandeel 733/1000
Eigenaar Berden beheer BV - Aandeel 267/1000
Perceel Venlo M 8454 Maasbreesestraat 11 Grootte 12 m²
Eigenaar Gemeente Venlo - Aandeel ½
Eigenaar G. Berden - Aandeel ½
Koopjaar 2021
Perceel Venlo M 8455 Maasbreesestraat 11 Grootte 263 m²
Eigenaar Somnus Venlo BV - Aandeel 733/1000
Eigenaar G. Berden - Aandeel 267/1000
Perceel Venlo M 8495 Grootte 11 m²
Eigenaar Somnus Venlo BV - Aandeel 733/1000
Eigenaar G. Berden - Aandeel 267/1000
Perceel Venlo M 8497 Grootte 609 m²
Eigenaar Berden Beheer BV
Perceel Venlo M 8636 Grootte 603 m²
Eigenaar Stichting Antares Woonservice
Verdere verleende subsidies
Uit de door de gemeente Venlo verstrekte documenten blijkt dat in 2010 al een subsidie aan Berden is verleend inzake Centrumplan Blerick. Om welk bedrag het gaat is onbekend. Om welke BV het precies gaat is ook onbekend.
Verslag bijpraatmoment Centrumplan Blerick d.d. 8 september 2010:
Gemeente Heerlen
De gemeente Heerlen verstrekte in 2018 een voorschot van € 50.000,- subsidie aan A. Schunck bv. De eindverantwoording vond plaats in 2022. We zagen eerder dat de Stichting Administratiekantoor van aandelen Berden Groep enig eigenaar is van Somnus Venlo bv. Dezelfde stichting is deeleigenaar van A. Schunck bv. Somnus Venlo bv stond t/m midden 2019 ingeschreven op hetzelfde adres in Heerlen als A. Schunck bv, en trad op 9 juli 2019 aan als bestuurder.
Collegebesluit gemeente Heerlen van 23 maart 2018:
Collegevoorstel gemeente Heerlen van 4 december 2017:
RvO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
Somnus Venlo BV diende op 11 oktober 2021 een verzoek in bij de RvO inzake Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie. Somnus Venlo BV gebruikte daarvoor het adres in Heerlen dat in dat volgens de KvK juist in 2019 werd gewijzigd naar Laurentiusplein 3 te Blerick. De aanvraag is voor een productie-installatie categorie Zon op het adres Laurentiusstraat 3. De subsidie wordt uitgekeerd in de vorm van een vergoeding per geproduceerde MWh. met een looptijd van 15 jaar. De startdatum is 1 oktober 2022. Maximale subsidie: € 313.921,-. Daarvan uitgaand is dat gemiddeld ruim € 20.000,- per jaar.
Somnus Venlo BV wordt in de beschikking gewezen op het verder ontvangen van overheidssteun:
Ook de volgende Berden gelieerde bv’s vroegen subsidie aan bij de RvO:
Berden-Pot Interieur bv in 2018: € 247.195,-. Gerealiseerd.
Berdenmeubelen bv in 2018: € 175.047,-. Gerealiseerd.
Berden-Pot Beheer bv in Axel in 2021: € 235.319,-. Nog te realiseren.
De Stichting Administratiekantoor van Aandelen Berden Groep heeft ook in deze drie bv’s een aandeel. A. Schunck bv werd per 1 mei 2019 weer bestuurder bij Berden-Pot Beheer bv.
Deel IV
In het volgende artikel gaan we verder waar we eigenlijk waren gebleven: de alsmaar voortdurende wijzigingsverzoeken. Dan kunt u ook lezen hoe een persoonlijk en politiek contact door Berden zakelijk wordt ingezet om de subsidie toch veilig te stellen.
- centrumplan blerick
- gemeente venlo
- provincie limburg
- subsidie
- berden
- somnus venlo bv
- college van b&w
- laurentiusplein blerick
- laurentiusstraat blerick
- maasbreesestraat blerick
- staatssteun
- europese commissie
- deminimis
- parkeerterrein Gommans
- vriendendiensten
- bevoordeling
- (schijn van) belangenverstrengeling
- mosella bv
- woningstichting antares
Bij de gemeente Venlo vertrokken in relatief korte tijd twee algemeen directeuren / secretarissen: Willemien Meijering in 2014 en Piet Lucassen in 2017. Piet Lucassen vertrok zelfs per direct nadat het vertrouwen in hem was opgezegd door het college (en de raad). Laten we eens de achtergronden en vertrekregelingen onder de loep nemen.
Wissel
In 2014 vond er een opvallende wissel plaats: algemeen directeur / secretaris Willemien Meijering van de gemeente Venlo maakte middels een detacheringsovereenkomst plaats voor de directeur van de Veiligheidsregio Limburg-Noord (VRLN) Piet Lucassen. Willemien Meijering was algemeen directeur / gemeentesecretaris bij de gemeente Venlo sinds 2007. Piet Lucassen was sinds 2009 algemeen directeur bij de VRLN, en daarvoor vanaf 2000 algemeen directeur / secretaris bij de gemeente Venray.
De wissel zou in eerste instantie voor een jaar zijn: van 1 maart 2014 tot 1 maart 2015. Met gesloten beurzen. Beiden bleven door de overeenkomst bij hun (eerdere) werkgever in dienst.
In de zomer van 2014, nog geen half jaar na haar aanstelling, legde Willemien Meijering haar functie bij de VRLN echter neer. De detacheringsovereenkomst tussen de gemeente Venlo en de VRLN werd vervolgens per 1 september 2014 beëindigd. Volgens een verklaring van de VRLN op 11 september 2014 legde ze haar functie neer op grond van persoonlijke overwegingen. In die verklaring werd ook vermeld dat Piet Lucassen als gemeentesecretaris / algemeen directeur bij de gemeente Venlo zou aanblijven.
De aanstelling van Willemien Meijering bij formeel werkgever de gemeente Venlo eindigde pas op 1 januari 2015. Of Willemien Meijering in die tussentijd werkzaamheden voor de gemeente Venlo verrichtte of dat er sprake was van ziekte of buitengewoon verlof is onbekend. Het gaat om een periode van 4-5 maanden.
Wat betreft het in vaste dienst nemen van Piet Lucassen citeerde De Limburger in een artikel van 5 februari 2015 burgemeester Antoin Scholten:
„Normaal gesproken zou daar een sollicitatieprocedure aan vooraf gaan. Het is niet gebruikelijk dat een dergelijke vacature intern wordt ingevuld, maar in dit geval hadden we al iemand die naar tevredenheid als gemeentesecretaris werkte. We hebben daarover overleg gehad met de OR en die is akkoord gegaan”, legt Scholten uit.
Ook over het vertrek van Willemien Meijering liet hij zich uit:
Volgens de burgemeester is er bij het vertrek van Meijering geen sprake van een bijzondere regeling. „We hebben afscheid genomen met een regeling die gangbaar is bij ambtenaren die boventallig zijn.” Scholten wil niet aangeven om hoeveel geld het gaat.
Uit- en inleen
Zowel de uit- en inleenovereenkomst van Willemien Meijering als van Piet Lucassen werden ondertekend door Antoin Scholten, als burgemeester van de gemeente Venlo en als voorzitter van de VRLN. Het collegebesluit voor deze constructie werd op 18 februari 2014 genomen. De overeenkomsten werden kort daarna getekend.
Ook de ontslag- en vertrekregelingen van beiden met mobiliteitsbureau POSG werden door Antoin Scholten namens de gemeente Venlo ondertekend. Die van Willemien Meijering 10 maanden na de uit- en inleenovereenkomst.
Opmerkelijk: de vertrekregeling van Piet Lucassen werd nog geen twee weken ná zijn plotselinge vertrek van 15 juni 2017 getekend, hoewel zijn dienstverband bij de gemeente Venlo en bij POSG pas per 1 oktober 2017 eindigde en inging. Piet Lucassen werd die periode door de gemeente Venlo doorbetaald en kreeg buitengewoon verlof.
Wob-verzoeken, bezwaar, bezwaar, beroep, beroep en tweede beroep
In 2018 werden twee Wob-verzoeken ingediend inzake de vertrekregelingen voor Willemien Meijering en Piet Lucassen. Het college van B&W weigerde in beide gevallen ook maar één document te verstrekken, ook na bezwaar. Dit ondanks jurisprudentie van de Raad van State inzake vertrekregelingen van topambtenaren uit 2014 die helder is: bepaalde informatie vervat in documenten dient simpelweg te worden verstrekt.
Deze houding van het college (portefeuillehouder Antoin Scholten) kan terecht worden gekwalificeerd als obstructie en zelfs misbruik van procesrecht en van gemeentelijke middelen (inzet ambtenaren en kosten voor de gemeente, zoals de inhuur van een advocaat) met als enig doel tijdwinst boeken en besluitvorming zoveel mogelijk verdoezelen. Het college stuurde enkel en alleen aan op het indienen van beroepen bij de rechtbank, waarbij van tevoren al duidelijk was dat de besluiten van het college niet houdbaar waren.
Beroep en tweede beroep Piet Lucassen
Het collegebesluit op bezwaar inzake Piet Lucassen werd na de zitting op 19 december 2019 vernietigd. Het college werd opgedragen een nieuw besluit te nemen. Daar voldeed het college minimaal aan: alleen de brief van oud-wethouder Ramon Testroote waarin gehakt werd gemaakt van Piet Lucassen werd vrijgegeven. Alle andere verzochte documenten werden weer geweigerd, ondanks de uitspraak.
De juridisch adviseur van de gemeente Venlo deed op de zitting uit de doeken hoe er ‘weleens’ een dossier verdwijnt, ondanks dat personeelsdossiers ‘strikt’ worden behartigd. Dat bleek later nogmaals tijdens het beroep inzake Willemien Meijering.
De juridisch adviseur van de gemeente Venlo:
Een tweede beroep bleek dus noodzakelijk. Zo hou je elkaar bezig en klagen ambtenaren, college en rechtbank over (onnodige) werkdruk. Voor dit tweede beroep huurde de gemeente Venlo een advocaat in. Na de tweede dwingendere uitspraak werden de verzochte documenten uiteindelijk in april 2022 verstrekt. Daaruit bleek dat Piet Lucassen bij zijn vertrek de voor het werk gebruikte laptop en telefoon gratis meekreeg. Deze laptop en telefoon zijn gegevensdragers onder de Wob/Woo en Wbp/Avg. Op dat moment liepen sinds 8 december 2016 en 4 mei 2017 een Wob/Wbp en een Wob/Avg-procedure, ingediend door de toen nog werkzame en daarna ontslagen klokkenluider. Beide procedures liepen terwijl Piet Lucassen nog gemeentesecretaris was. De verzoeken dienden ter opheldering van de betrokkenheid van o.a. Piet Lucassen bij een waarschuwingsbrief en het daarop volgende ontslag, en als bewijslast bij het aansprakelijk stellen van de gemeente voor alle schade. De Wob/Wbp/Avg-verzoeken werden op advies van het Huis voor Klokkenluiders ingediend. Het benadelen van klokkenluiders is immers bij wet verboden.
Pas in 2019 werd de klokkenluider in de afhandeling van een klacht terloops meegedeeld dat de e-mail account en agenda van Piet Lucassen 3 maanden na zijn vertrek in strijd met de wet was gewist. D.w.z. per 1 december 2017 aangezien het dienstverband van Piet Lucassen bij de gemeente Venlo pas 1 oktober 2017 eindigde. Toen op 15 juni 2017 publiekelijk bekend werd dat Piet Lucassen zou opstappen werden daarom meerdere medewerkers van Juridische Zaken, waaronder de teamleider, door de klokkenluider per e-mail er nadrukkelijk op gewezen dat er twee procedures liepen waar ook de documenten van Piet Lucassen onder vielen. De klokkenluider werd niet geïnformeerd.
Beide procedures liepen tot aan de Raad van State in 2020 en 2021 en werden door het college verloren. De verzochte documenten doken niet op. De klokkenluider, noch de rechtbank Limburg en de Raad van State werden geïnformeerd dat de laptop en telefoon sinds eind 2017 in het bezit waren van Piet Lucassen.
Beroep Willemien Meijering
Tijdens de zitting op 23 juni 2021 bleef dezelfde en zeer gedesinteresseerde juridisch adviseur van het college vasthouden aan het onhoudbare standpunt van het college. De rechter veegde binnen 5 minuten het besluit van tafel.
Verder bleek tijdens de zitting ook, ruim anderhalf jaar na indiening van het Wob-verzoek, dat de verzochte functioneringsverslagen niet in het personeelsdossier van Willemien Meijering waren terug te vinden. Dat is nogal wat. Vooral gezien de eerdere uitspraak van ook weer deze juridisch adviseur bij dezelfde rechter op 19 december 2019 dat personeelsdossiers ‘strikt’ werden behartigd, maar er evengoed ‘weleens ‘ een dossier verdween.
Toegang tot een (papieren) personeelsdossier binnen een gemeentelijke organisatie, en dan ook nog eens van de hoogste ambtenaar, is beperkt tot enkele bevoegde personen. Documenten verdwijnen daaruit niet vanzelf. Alle alarmbellen hadden moeten afgaan. Er kwam vanuit het college echter geen enkele uitleg. En de raad stelde geen enkele vraag, ook niet nadat De Limburger er eerder over publiceerde.
Ontslagvergoeding en Mobiliteitsdienstverband
Beide algemeen directeuren / secretarissen kregen, buiten een ontslagvergoeding onder de Wet Normering Topinkomens (WNT) à € 75.000,- bruto, als aansluiting op de beëindiging van hun dienstverband een regeling met mobiliteitsbureau PSOG. POSG is een bedrijf dat voor o.a. (top)ambtenaren die niet meer binnen de organisatie passen een oplossing biedt door de lopende arbeidsovereenkomsten voor een nader te bepalen periode over te nemen, met rechten en plichten, en met bepaalde garanties, afhankelijk wat wordt overeengekomen met de (vorige) werkgever. Deze werkgever betaald echter alles. In dit geval, voor beiden, de gemeente Venlo.
Er is de nodige juridische kritiek op dit soort constructies. De overheid als werkgever ontloopt namelijk als eigen-risicodrager de verplichte boven- en nawettelijke uitkeringen. Die wordt na beëindiging van de overeenkomst met het mobiliteitsbureau afgewenteld op het bedrijfsleven via het UWV. Onduidelijk blijft ook wat de precieze kosten zijn voor de organisatie en wat zelfs de redenen zijn voor vertrek. Op het functioneren van Piet Lucassen was immers veel kritiek. Heeft zo iemand dan nog wel recht op zo’n overeenkomst of zouden er andere wet- en regelgeving moeten worden toegepast? Een doofpot is op deze manier natuurlijk snel (financieel) gevuld.
De gemeenten Venlo, Venray en Horst aan de Maas gunden in 2016 gezamenlijk de aanbesteding mobiliteitsdienstverbanden aan POSG. De overeenkomst gold voor een periode van twee jaar met de optionele verlenging van 2x 1 jaar. Voordien werden door de gemeente Venlo incidenteel al overeenkomsten gesloten met POSG.
De gemeenten Venlo, Venray en Weert gunden in 2020 gezamenlijk de aanbesteding voor mobiliteitsverbanden aan een groep van 3 partijen: ABGL, RegioEffect en POSG. Ook deze gunning gold voor een periode van 2 jaar met een optionele verlenging van 2x 1 jaar.
Wim Wetzels
POSG mengde zich in de Wob-procedure inzake Piet Lucassen middels advocatenkantoor Boels Zanders in Venlo en advocatenkantoor Rassers te Breda. In de Wob-procedure inzake Willemien Meijering mengde POSG zich alleen door rechtstreeks een brief te sturen naar de gemeente Venlo. Willemien Meijering stuurde enkel een e-mail op persoonlijke titel naar de gemeente Venlo. Opmerkelijk: zowel de brieven van beide advocatenkantoren in 2018 en van POSG in 2019 als de e-mail van Willemien Meijering waren geadresseerd aan de destijds door de gemeente Venlo ingehuurde Senior HR jurist / adviseur Rechtspositie en Arbeidsvoorwaarden Wim Wetzels, het jeugdvriendje en partijgenoot van de eerdere burgemeester Hubert Bruls (CDA).
Wim Wetzels was ook de behandelaar van het Wob-verzoek inzake Piet Lucassen waarbij alles werd geweigerd. De behandelaar van het Wob-verzoek inzake Willemien Meijering waar ook alles werd geweigerd bleef anoniem, hoewel de ontvangst van dat Wob-verzoek wel door Wim Wetzels werd bevestigd. En laat zijn functie als Senior HR jurist / adviseur Rechtspositie en Arbeidsvoorwaarden nu net ook de functie bij P&O zijn waar hij toegang had tot personeelsdossiers.
Wim Wetzels was in zijn ingehuurde periode behandelaar van meerdere Wob-verzoeken waar later ook bleek dat documenten waren achtergehouden: o.a. inzake de na het financieel debacle in het sociaal domein ingehuurde ‘brandweerman’ Jan Hijzelendoorn. Wim Wetzels vertrok in 2019 bij de gemeente Venlo en ging als Senior adviseur Mobiliteit werken voor ABGL. Inderdaad, het ABGL dat van de gemeente Venlo, Venray en Weert in 2020 de aanbesteding mobiliteitsdienstverbanden werd gegund. In 2021 ging Wim Wetzels als Concernjurist werken voor de gemeente Weert.
In een volgend artikel zullen beide vertrekregelingen verder worden toegelicht.
- gemeente venlo
- college van b&w
- antoin scholten
- vertrekregeling
- veiligheidsregio limburgnoord
- secretaris gemeente venlo
- algemeen directeur gemeente venlo
- wet openbaarheid van bestuur
- wob
- POSG
- mobiliteitsdienstverband
- personeelsdossier
- adviseur rechtspositie en arbeidsvoorwaarden gemeente venlo
- senior hr jurist gemeente venlo
- burgemeester venlo
U heeft vast en zeker gesmuld van de vele integriteitsonderzoeken naar met name CDA-politici in Limburg sinds vorig jaar. Aanjager daarvoor waren vooral artikelen in De Limburger en NRC (en hun tipgevers). Er was veel ophef, maar de uiteindelijke formele conclusies - een uitzondering daargelaten - waren over het algemeen mager. Wel stapten de nodige wethouders, burgemeesters en het voltallige college van gedeputeerde staten op. Vrij snel kwam echter de arrogante toon van een aantal betrokkenen weer naar boven en stonden de baantjes voor hen alweer klaar.
Maar is in die onderzoeken ook daadwerkelijk alles boven water gekomen? Wie een beetje ervaring heeft met onderzoeken naar bestuursorganen verricht i.o.v. diezelfde bestuursorganen weet welke mechanismen in werking treden om de onderste steen ook vooral daar te laten liggen. Doel daarbij is verdere schade aan het openbaar bestuur en betrokkenen zoveel mogelijk te beperken. Dan gaat het niet om waarheidsvinding, maar om beeldvorming en elkaar uit de wind houden.
Het onderzoek door de externe commissie Visser naar de Limburgse bestuurscultuur (i.o.v. Johan Remkes) is daar een overtreffend voorbeeld van. Het openen van een meldpunt was een prima zet, alleen werden de melders een doodlopende steeg ingestuurd en de eigengerichte invulling van het rapport moest vooral de aandacht afleiden. De meldingen werden niet alleen geneutraliseerd, maar vooral ook inhoudelijk niet in kaart gebracht. Melders werden over de afhandeling niet eens geïnformeerd. De provincie als opdrachtgever kreeg zelfs niet de beschikking over de gegevens (naar verluidt). Goed betaald niet-integer onderzoek. Zou de provincie niet gewoon het geld moeten terugvorderen?
J en T Tussenholding (h.o.d.n. Terraq)
Zo was er ook de eerste Limburgse parlementaire enquête naar (de schijn van) belangenverstrengeling door gedeputeerde Ger Koopmans met het bedrijf waar hij van 2010 t/m 2017 - als Tweede Kamerlid, wnd. burgemeester en gedeputeerde - een betaalde nevenfunctie als commissaris had.
Waarheidsvinding was het doel van de enquêtecommissie. Een reconstructie van feiten. Scope was de integriteit en het handelen van Ger Koopmans in de periode 2014 t/m 2017. De enquêtecommissie deed echter ook onderzoek naar de het integriteitsbeleid van de provincie in de periode 2011 t/m 2020. Maar je kunt natuurlijk geen deugdelijk rapport presenteren en zorgvuldige conclusies trekken als die feiten niet compleet zijn. De tijdslijn en het gebruik van alle mogelijke middelen om die onderste steen boven te halen is cruciaal.
Het rapport ´Blinde Hoeken van het Integriteitsbeleid van de Provincie Limburg´ werd op 26 januari 2022 door voorzitter Aleida Berghorst gepresenteerd. In het voorwoord wordt o.a. gesteld dat de laatste jaren hard is gewerkt om integriteitskwesties juist te voorkomen. Specifiek wordt daarbij gewezen op de provinciale Werkgroep Integriteit Limburg die in 2016 zelfs de Ien Dales Integriteitsaward won. Wie een beetje beter kijkt naar de jarenlange invulling van die Werk- én Stuurgroep en ervaring heeft in de omgang bij integriteotskwesties met enkele van die personen kent hun modus operandi: Catch, Kill and Bury. Meldingen en melders van misstanden zoveel mogelijk neutraliseren. Beeldvorming en het uit de wind houden van ambtenaren en bestuurders is leidend, niet het beschermen van klokkenluiders / melders en het oplossen van misstanden.
Daar komen we later nog eens op terug, want recent is er een reshuffle geweest bij de Werk- en Stuurgroep die nog niet is gecommuniceerd via hun website: Johan Remkes wordt daar zelfs nog vermeld als voorzitter. Enkele opgestapte bestuurders waren trouwens lid van de Stuurgroep. Tegen een aantal andere leden van zowel de Stuur- als Werkgroep zijn de afgelopen jaren meerdere klachten ingediend en is zelfs aangifte gedaan.
Bijvangst
Tijdens het Koopmans-onderzoek werden betrokkenen niet onder ede gehoord, wat wel kon. Een gemiste kans. Je hebt immers meer dwingende en handhavende instrumenten in handen mocht na afronding blijken dat informatie is achtergehouden. De enquêtecommissie zag er vanaf. Opdrachten werden verstrekt aan Landsadvocaat Pels Rijcken (waarvan de bestuursvoorzitter zelfmoord pleegde nadat grootschalige fraude intern bekend werd) en KPMG.
Ger Koopmans was opgelucht na het rapport: van belangenverstrengeling was geen sprake, wel had hij volop de schijn daarvan gewekt. Ook gouverneur Theo Bovens kreeg als portefeuillehouder Integriteit een veeg uit de pan. Maar al met al was het een schampschot waar men weer mee verder kon.
Bij de presentatie van het rapport werd door voorzitter Aleida Berghorst echter ook gemeld dat er sprake was van ‘bijvangst’, maar deze niet was meegenomen in het onderzoek. Het onderzoek richtte zich immers alleen op Ger Koopmans, en volgens de enquêtecommissie viel die bijvangst niet binnen de scope van het onderzoek. Voorzitter Aleida berghorst liet zich wel ontvallen dat er een e-mail m.b.t. partijfinanciering was aangetroffen, zonder te vermelden op welke partij dit betrekking had.
Afgelopen juni werd deze bijvangst na een WOO-verzoek van NRC door de provincie Limburg al vrijgegeven. Daarbij zat een e-mail uit 2015 van de parttime directeur van Limgroup BV in Horst aan de Maas (vanaf 1999) die tegelijkertijd ook parttime directeur van Terraq BV in Blerick was (vanaf 2002). Volgens de enquêtecommissie viel deze e-mail dus niet binnen de scope van het onderzoek:
Betreffende e-mail is afkomstig van directeur Bert van den Bercken. Ten tijde van de door hem gestuurde e-mail was Ger Koopmans bezoldigd commissaris bij Terraq. Duidelijk schrijft Bert van den Bercken dat hem door zowel gedeputeerde Ger Koopmans als Tweede Kamerlid Raymond Knops om een (financiële) bijdrage voor de CDA-verkiezingscampagne voor de Tweede Kamer en Provinciale Staten is gevraagd. Ook een derde persoon deed een verzoek bij Terraq. De e-mail is naar de zakelijke e-mailadressen van beide politici gestuurd. Het antwoord van Raymond Knops bevestigd de ontvangst.
Van den Bercken vraagt nadrukkelijk aan beiden om instructies hoe te handelen: een bedrag in één keer of uitgesmeerd over meerdere potjes? Verder stelt Van den Bercken dat hij vanuit zijn positie als directeur bij Limgroup BV en Terraq BV het CDA een warm hart toedraagt, zowel lokaal, provinciaal als landelijk. Dat duidt op verdere partijfinanciering, mogelijk ook eerder en in een later stadium bij gemeenteraadsverkiezingen.
De vraag dringt zich hier toch echt op waarom deze e-mail niet is meegenomen in het onderzoek en er niet naar verdere documenten is gezocht die er aantoonbaar moeten zijn, zowel bij de provincie als bij de Tweede Kamer? Er is aantoonbaar een rechtstreekse relatie tussen gedeputeerde, commissaris en CDA-sponsorwerver Ger Koopmans en (de directeur van) Terraq BV. Meerdere petten, meerdere belangen. Geheel in lijn met de scope van het onderzoek.
Netwerkcorruptie
Laten we eens n.a.v. die e-mail nauwkeuriger kijken naar de onderlinge lijntjes van betrokkenen, waaronder financiële. Over Ger Koopmans zijn werkwijze is genoeg bekend geworden. De e-mail voegt echter een nieuwe dimensie toe waarvan Venlo Transparant stelt dat hier toch echt de grens tussen de schijn van en daadwerkelijke belangenverstrengeling werd overschreden. Nader onderzoek, vooral wat betreft partijfinanciering door (rechts)personen die ook een zakelijke relatie hebben of hadden met betrokkenen vanuit diverse functies, is hoogst noodzakelijk.
Met nadruk wijst Venlo Transparant de lezer op de definitie van en het onderzoek naar netwerkcorruptie.
Limgroup BV
Bert van den Bercken kwam begin 2019 in het nieuws. De Limburger besteedde er enkele artikelen aan. Van den Bercken was sinds 1999 directeur. Bij een interne machtsstrijd werd hij echter eind 2016 ontslagen, tegen het advies van de OR. De provincie Limburg greep vervolgens na veel interne onrust in, de belangen waren blijkbaar groot. Ger Koopmans meldde zich bij Limgroup, waarna oud CDA-gouverneur Leon Frissen als procesbegeleider werd ingezet voor het opzetten van een nieuwe bedrijfsstructuur.
LBM
Vanaf 2007 t/m 2016 is CDA-Tweede Kamerlid Raymond Knops ook voorzitter van de Limburgse Bond van Muziekgezelschappen (LBM). Eind 2015 meldt hij in de Algemene ledenvergadering dat er een sponsor is gevonden. Limgroup BV uit Horst aan de Maas met Bert van den Bercken als directeur is bereid vier jaar lang maximaal € 20.000,- per jaar te doneren. De e-mail van Bert van den Bercken aan en het antwoord van Raymond Knops is dan al bijna een jaar oud. Dat de heren elkaar al langer kennen blijkt uit het werkbezoek van Raymond Knops aan Limgroup in 2012, waarbij hij toenmalig staatssecretaris Henk Bleker vergezelde. Raymond Knops woont in Horst aan de Maas en was daar wethouder van 1999 t/m 2005. Burgemeester was indertijd Leon Frissen. Inderdaad, de klusjesman die werd ingevlogen bij de Limgroup.
Afgelopen mei en juli kwam Raymond Knops nog in het nieuws vanwege een rechtszaak aangespannen vanwege publicaties door De Limburger en NRC in 2020. Het ging om de aankoop van een perceel onder de Ruimte-voor-Ruimte regeling waarbij Raymond Knops in 2010 zou zijn bevoordeeld. Dat laatste mochten de kranten volgens de rechter schrijven. Niet dat het om tienduizenden euro’s bevoordeling zou gaan. Dat was namelijk niet voldoende aangetoond. Ger Koopmans meldde zich publiekelijk ter verdediging van Raymond Knops met een aanval op NRC-journalist Joep Dohmen.
Ook na de uitspraak weigeren het college van B&W en de raad van Horst aan de Maas een onafhankelijk onderzoek in te stellen.
De LBM wordt sporadisch gesubsidieerd door de provincie Limburg en werd structureel gesubsidieerd door het weer door de provincie Limburg gesubsidieerde Huis van de Kunsten Limburg. Daar vinden we inmiddels oud CDA-wethouder Jan Loonen uit Venray als lid van de Raad van Toezicht. Die stapte zoals bekend ook na een gronddeal en een motie van wantrouwen in 2021 op. Er is natuurlijk niets mis met het subsidiëren van volkscultuur zoals de LBM, maar in het licht van de vele integriteitskwesties en onderlinge verbanden krijgt deze sponsordeal toch een heel andere schijn.
Verslag Algemene leden Vergadering 14 november 2015:
Ger Koopmans liet zich als gedeputeerde ook op deze Algemene ledenvergadering zien. Tijdens zijn presentatie werd zijn rol als president van de OLS (die Koopmans per se wilde behouden bij zijn benoeming als gedeputeerde) en de samenwerking met de LBM benadrukt. Raymond Knops gaf eerder al aan zich in 2016 niet herkiesbaar te stellen. Beiden hebben uiteraard enkel en alleen lof voor elkaar.
Beschermheer bij LBM was tot zijn aftreden gouverneur Theo Bovens (CDA). Raymond Knops werd opgevolgd door oud CDA-gedeputeerde Noël Lebens.
Lokale politiek
Om terug te komen op de e-mail en het daarin ook lokaal toegedragen ‘warm hart’. Omroep Venlo publiceerde eind 2021 - een paar maanden voor de gemeenteraadsverkiezingen - een onderzoek naar financiering van de lokale politiek. Inzicht in welke bedrijven of personen doneren aan partijen is er nauwelijks. Vooral bij de traditionele machtspartijen die stelselmatig aan de knoppen zitten of op topambtelijk niveau zijn oververtegenwoordigd. Bij tijd en wijle duiken in de politiek en in de media vragen op en worden zelfs beschuldigingen geuit m.b.t. al dan niet opzettelijke bevoordeling van familie, vrienden en/of partijgenoten.
Een van de weinige zo niet de meeste strikte weigeraar van inzage is de Venlose VVD. Niet gek natuurlijk, met een verleden rondom Jos van Rey, Piet van Pol en Mark Verheijen, en nog wat recentere vastgoeddeals. Volgens Omroep Venlo wil de Venlose VVD geen antwoorden geven op vragen over financiën. ’De kiezer wordt daar niet wijzer van’, aldus de campagneleider. De Venlose VVD beschikt sinds 1999 over financiële steun van Stichting vrienden van de VVD. Bestuurslid en penningmeester sinds 2009 is J. Berden, financieel directeur van het gelijknamige familiebedrijf. In 2020 ontving hij van regio vicevoorzitter en inmiddels gedeputeerde Stephan Satijn de Thorbeckepenning voor uitzonderlijke diensten.
Venlo Transparant denkt daar toch anders over dan de Venlose VVD. Er zijn meer dan genoeg dossiers die grote vragen opwerpen over het al dan niet opzettelijk bevoordelen van familieleden, vrienden en bepaalde ondernemers vanuit het gemeentebestuur. Voornamelijk waar het gaat om de (onderhandse) verkoop van gemeentelijk vastgoed, verleende vergunningen, het vergeven van subsidies, opdrachten en baantjes.
Transparantie over donaties en data, gekoppeld aan deals met de gemeente Venlo, zouden nog weleens voor de nodige beantwoording van die vragen kunnen gaan zorgen.
Begin 2017 wordt er door de gemeente Venlo met de provincie Limburg ambtelijk gecommuniceerd over een (feitelijk tweede) wijzigingsverzoek. Dit keer niet alleen over een (tweede) termijnverlenging. Er is ook sprake van een projectwijziging: men wil enkele zaken toevoegen. Als motivatie voor de verlenging wordt o.a. vertraging m.b.t .de bestemmingsplanprocedure aangedragen. Verder zijn de kosten door beroepsprocedures (rente, ambtelijk e.d.) opgelopen.
De Raad van State verklaarde het bestemmingplan in september 2016 onherroepelijk. De vergunningverlening voor de realisatie van het bouwplan en inrichting van de openbare ruimte werd daardoor pas in het 2de kwartaal van 2017 verwacht. De voorbereidingen voor het bouwrijp maken waren al in gang gezet. Na de zomer zouden de daadwerkelijke bouwwerkzaamheden starten. Dat gebeurde echter niet.
Zowel Antares als Berden gaven bij de gemeente aan eerder dan na de eindafrekening over de subsidie te willen beschikken om deze te kunnen inzetten bij de bouw. Risico waar men zich volledig van bewust was: een eventueel te hoge bevoorschotting zou men verplicht moeten terugbetalen na vaststelling door de provincie.
Wijzigingsverzoek – (tweede) verlenging
Het formele wijzigingsverzoek van de gemeente Venlo werd op 10 mei 2017 verstuurd. In een notitie van de provincie van 8 februari 2017 werden de toevoegingen aan de bestaande verplichtingen en de termijnverlenging al punt voor punt opgesomd:
1. De kosten voor aankoop en sloop van het pand Maasbreesestraat 11 worden opgenomen in de aanvraag.
2. De kavel gelegen op de hoek Maasbreesetraat / Baarlosestraat wordt bij het plangebied betrokken.
3. De Pontanusstraat gelegen tussen de Maasbreesestraat en de Laurentiusstraat wordt erbij betrokken .
4. De einddatum wordt (voor een tweede keer en met twee jaar) verlengd t/m 31 december 2019.
Het wijzigingsverzoek, behandeld door het cluster subsidies van portefeuillehouder Ger Koopmans, beland op het bureau van gedeputeerde Daan Prevoo, portefeuillehouder Wonen. Op 5 september 2017 werd het wijzigingsverzoek volledig gehonoreerd, weer met gebruikmaking van de hardheidsclausule. Voor de tweede keer binnen het Subsidiekader stimulering bouw en transitie Limburgse woningmarkt, en een derde keer in totaal.
Hardheidsclausule Subsidiekader stimulering bouw en transitie Limburgse woningmarkt 2014-2015 - verlenging uiterste einddatum van 31 december 2017 naar 31 december 2019:
Er wordt ook getoetst aan de Beleidsregels verlenging uitvoeringstermijn gesubsidieerde projecten, en dan specifiek aan artikel 3. Daarin wordt een termijnverlenging toegestaan als overschrijding van de geplande looptijd niet verwijtbaar is aan de subsidieontvanger. D.w.z. vertragingen veroorzaakt door externe en onvoorziene omstandigheden.
In Artikel 4, lid 1 van de Beleidsregels staat echter helder aangegeven dat een termijnverlenging behoort te worden afgewezen: ‘… indien het verzoek pas is ingediend nadat de oorspronkelijk in de subsidieverleningsbeschikking opgenomen looptijd van het project is geëindigd alsmede in het geval dat reeds eerder een verzoek om verlenging van de uitvoeringstermijn is gehonoreerd.’
De Beleidsregels hebben geen hardheidsclausule. De Algemene Subsidieverordening 2012 wordt niet meer vermeld. Deze is ook inmiddels vervangen door de Algemene Subsidieverordening (ASV) 2017. Aan deze wordt evenmin gerefereerd.
De provincie neemt in de beslissing op het wijzigingsverzoek nu wel een uitdrukkelijke waarschuwing op:
Wijzigingsverzoek – (derde) verlenging
Bij de gemeente Venlo is kort na de beslissing van de provincie Limburg al bekend dat ook deze verlengde einddatum niet gehaald zal worden. Obstakel is de ingebruikname van het parkeerterrein Gommans.
Berden heeft rondom het parkeerterrein Gommans, grenzend aan de tuinen van omwonenden, een muur gebouwd die volgens een omwonende niet voldoet aan de eisen. Beroep wordt ingediend. Ook is niet helemaal duidelijk of het terrein überhaupt wel als parkeerplaats gebruikt mag worden. AH wil geen contract voor de uitbreiding met Berden tekenen zolang dat niet zeker is. AH drong eerder ook aan op tweerichting verkeer vanaf de Pontanusstraat / Baarlosestraat tot aan het parkeerterrein Gommans, met alle verkeersgevolgen voor omwonenden. Daarbij speelt ook nog de bevoorrading van de uitgebreide AH een rol: die zou middels vrachtverkeer ook via dit deel van de Maasbreesestraat plaats moeten vinden. Een zwartgelakte partij vraagt door dit alles een half jaar uitstel van de werkzaamheden.
Verslag vergadering Afstemming Laurentiusplein e.o. d.d. 30 oktober 2017:
De gemeente Venlo en de andere betrokken partijen hebben het vijf maanden na de beslissing van de provincie over het aanvragen van een noodzakelijke nieuwe verlenging.
Verslag vergadering Afstemming Laurentiusplein e.o. d.d. 22 februari 2018:
Verder is de al in 2017 door Antares en Berden (Somnus Venlo bv) verzochte bevoorschotting volgens de gemeente Venlo niet mogelijk. Er is getoetst aan de subsidievoorwaarden én de staatssteunregels die in de Algemene Subsidieverordening van de provincie Limburg zijn opgenomen.
Artikel 33 Wijziging / intrekking subsidie:
‘Gedeputeerde Staten trekken een beschikking tot subsidieverlening of subsidievaststelling in of wijzigen deze ten nadele van de ontvanger indien de subsidieverlening of subsidievaststelling toch in strijd blijkt te zijn met artikel 107 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) of met een verplichting ingevolge een ander door de staat gesloten verdrag.’
Brief gemeente Venlo aan Somnus Venlo BV van 17 mei 2018:
Een afschrift van de brief wordt verstuurd aan Antares.
Wethouders
Sinds 2014 is - buiten een korte en gezamenlijke periode met VVD-wethouder Wim van den Beucken - CDA-wethouder Jos Teeuwen portefeuillehouder. Dat verandert na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. Wethouder Sjors Peeters van 50PLUS wordt de nieuwe portefeuillehouder Wonen. Ook PvdA-wethouder Erwin Boom schuift aan bij de vergaderingen.
Opmerkelijk: VVD-gedeputeerde Twan Beurskens werd kort voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 benoemd tot secretaris / algemeen directeur bij de gemeente Venlo. Vanaf 2006 tot aan zijn vertrek in 2012 was hij als wethouder verantwoordelijk voor het Centrumplan Blerick.
Daarvoor was tot 2004 CDA-wethouder Paul Stelder portefeuillehouder. Die stapte echter over naar Antares en is daar sindsdien directeur.
1ste tussentijdse verantwoording
In augustus 2018 stuurt de gemeente Venlo de eerste tussentijdse subsidieverantwoording naar de provincie: 8 maanden te laat. Daarin laat de gemeente Venlo weten niet aan de (feitelijk tweede) verlengde einddatum te kunnen voldoen. De reden daarvoor is dat Somnus Venlo bv de realisatie van het plan wil uitstellen vanwege het ontbreken van contractuele afspraken met (toekomstige) huurders (AH). Ambtelijk is hier dan al met de provincie Limburg over gecommuniceerd, maar bij de betrokken partijen in elk geval sinds oktober 2017 bekend.
Email gemeente Venlo aan provincie Limburg 4 juli 2018:
Tussentijdse subsidieverantwoording 22 augustus 2018:
Ondertussen blijft men inzetten op het door beschikken van de subsidie naar Berden c.q. Somnus Venlo bv. Men probeert het ook met een omweg via Antares. Dat blijkt echter niet te mogen. Parkeerterrein Gommans blijft de enige optie, alleen bij de uitvoering gaat het telkens mis. De raad moet dan maar (mogelijk) uitkomst bieden.
Verslag vergadering Centrumplan Blerick – uitbreiding Berden Plaza d.d. 27 november 2018:
We zagen eerder dat Antares eigenaar is van een perceel ter grootte van 603 m2 op het parkeerterrein Gommans. Dat blijken 25 parkeerplaatsen te zijn, gekocht in 2016. Antares verlangt daarvoor inmiddels een rentevergoeding van de gemeente Venlo. De parkeerplaatsen zijn waarschijnlijk gereserveerd voor de bewoners van de 25 door Antares te bouwen sociale huurwoningen die in de initiële subsidiebeschikking van de provincie zijn opgenomen als voorwaarde. Deze 25 parkeerplaatsen zijn dus niet te bestempelen als openbaar.
Uit de documenten wordt nu ook duidelijk wat de onderlinge verdeling is van de € 729.752,- subsidie. Als eerste in de rij en ook met het grootste deel staat Berden (Somnus Venlo bv). Wel onder voorwaarden, maar met rente.
Interne email Projectleider gemeente Venlo d.d. 13 februari 2019:
2de tussentijdse verantwoording
In maart 2019 volgt de 2de tussentijdse verantwoording. Bij de provincie Limburg is dan D66’er Hans Teunissen portefeuillehouder Wonen. Portefeuillehouder subsidies is nog steeds CDA´er Ger Koopmans. Als reactie laat de provincie Limburg weten dat er sinds de 1ste verantwoording - buiten de sloop van Maasbreesestraat 2 en 4 door Somnus Venlo bv - weinig tot geen vooruitgang is geboekt.
Bij de gemeente Venlo blijft men stug de mogelijkheid onderzoeken om de subsidie door te beschikken. Tussen de drie partijen wordt met ondersteuning van de huisadvocaat van Berden al maanden bekeken hoe dit op te lossen. De gemeente Venlo en Berden blijven echter van mening verschillen over het karakter van het parkeerterrein, en hoe dit zich verhoudt tot het verstrekken van de subsidie. Berden wil het terrein middels een slagboom afsluiten en nog steeds parkeergeld kunnen innen zoals overeengekomen in de Realisatieovereenkomst met de gemeente Venlo. De gemeente wil daar echter niet meer aan.
E-mail advocaat Boels Zanders aan gemeente Venlo, CC: Antares d.d. 9 april 2019:
Interne e-mail Projectleider gemeente Venlo d.d. 15 april 2019:
Bovenstaand relaas wordt enkele dagen later door de Juridisch beleidsadviseur Vastgoedontwikkeling in een e-mail bevestigd. Daarbij wordt weer genoemde de-minimisvrijstelling vermeld als enige optie om onder de staatssteunregels uit te komen.
In de-minimisverordening van de Europese Commissie zijn bedragen opgenomen waarbij steunmaatregelen (zoals subsidieverlening) tot een bepaalde drempel geoorloofd zijn. Per onderneming is een drempel van € 200.000,- vastgesteld over een periode van drie belastingjaren. De onderneming dient daarvoor een verklaring te ondertekenen. Onder voorwaarden natuurlijk.
De Juridisch beleidsadviseur benadrukt in de e-mail nog eens de volledige afhankelijkheid van de (alsmaar uitdijende) coulance van de provincie.
E-mail Juridisch beleidsadviseur Vastgoedontwikkeling gemeente Venlo d.d. 17 april 2019:
Mosella bv
Opvallend is dat in deze correspondentie Mosella bv en Berden als partijen worden genoemd. Zoals we in het 1ste artikel al zagen is Mosella bv volgens het Kadaster geen eigenaar meer van percelen van het parkeerterrein Gommans. Eigenaren zijn Antares, Berden Beheer bv, Somnus Venlo bv, de gemeente Venlo en G. Berden als privé persoon.
Mosella bv is een van de rechtspersonen uit de ‘Berden’ stal en richt zich op de verhuur en exploitatie van onroerend goed. O.a. Sablones en Storagebox behoren daartoe. Mosella bv was ook opdrachtgever voor de bouw van Residence Belle Vue gelegen aan de Pontanusstraat (en voormalig Gijzenstraatje) op steenworpafstand van Berden Mode en het Laurentiusplein.
De omgevingsvergunning voor Residence Belle Vue werd in 2017 door G. Berden namens Mosella bv ingediend. Voor de realisatie van Residence Belle Vue werden 3 gemeentelijke percelen met een oppervlakte van 519 m2 aan G. Berden / Mosella bv verkocht.
Het is één van meerdere en gelijklopende zijwegen in dit dossier.
In de 1ste nieuwsbrief van het Kazernekwartier uit juli 2021 werd i.v.m. de bereikbaarheid van het gebied een onderzoek naar een nieuwe oeververbinding aangekondigd:
‘De uitkomst moet in beeld brengen welke mogelijkheden er zijn voor het herinrichten van de bestaande oeververbindingen en daarbij in het verlengde de gevolgen of kansen voor de Eindhovenseweg. Onderdeel van het onderzoek is ook de mogelijkheid voor een nieuwe oeververbinding. Hierbij wordt meegenomen om te bekijken of een nieuwe autoverbinding noodzakelijk is. De onderzoekskosten worden gedeeld tussen Gemeente Venlo en Provincie Limburg. De onderzoeksresultaten worden eind van dit jaar verwacht.’
Aldus de nieuwsbrief van de gemeente Venlo.
Aanbesteding
De meervoudig onderhandse aanbesteding voor het onderzoek wordt in maart 2021 gepubliceerd via TenderNed. Vijf partijen worden door de gemeente Venlo uitgenodigd om in te schrijven. De aanbesteding zal worden gegund aan degene die als beste uit de bus komt met een all-in prijs niet hoger dan het plafondbedrag van € 100.000,- excl. BTW.
De gemeente Venlo behoudt zich wel het recht voor om gedurende de looptijd aanvullende opdrachten te gunnen. De totaalwaarde van de aanvullende opdrachten inclusief de initiële opdracht bedraagt € 150.000,- excl. BTW.
Op 30 april 2021 heeft de gemeente Venlo de Aanbiedingsbrief van IPV Delft uit Delft en een Verklaring Onderaannemer van Grenspaal 12 (GP12) uit Valkenburg in bezit. Deze Aanbiedingsbrief en Verklaring onderaannemer zijn na een WOO-verzoek (Wet Open Overheid) niet door het college van B&W verstrekt, met als weigeringsgrond dat onder de Aanbestedingswet inschrijvingen vertrouwelijk zijn.
De opdracht wordt op 10 juni 2021 formeel gegund aan IPV Delft. Totaalbedrag van de opdracht: € 95.000,- excl. BTW. GP12 wordt in de gunningsbrief niet genoemd. Uit de verstrekte documenten wordt niet duidelijk hoe de beoordeling en gunning tot stand is gekomen, noch welke andere vier partijen door de gemeente Venlo werden uitgenodigd: E-mails waarin de andere vier partijen staan vermeld zijn er niet. Wel van IPV Delft en GP12.
GP12
Even een half jaar terug in de tijd naar 13 november 2020. GP12 presenteert op de website zijn nieuwe projectmanager Maurice Houba, dan (vanaf 2012) ook VVD-raadslid in Venlo. Hij werkt dan al enkele weken voor GP12.
Maurice Houba is verkeerskundig beleidsadviseur en heeft eerder in verschillende functies bij meerdere Limburgse gemeenten gewerkt. Hij wordt bij GP12 aangesteld als projectmanager mobiliteit en infrastructuur. Maurice omschrijft zijn werkzaamheden en specialisaties als volgt:
Buiten zijn werkzaamheden als projectleider en procesbegeleider brengt hij GP12 dus ook onder de aandacht van potentiële opdrachtgevers. ‘Een stukje acquisitie', zoals hij het noemt.
Op 28 juli 2021, ruim een maand na de gunning en bijna tegelijkertijd met de nieuwsbrief van de gemeente Venlo, meldt GP12 op de website dat er een opdracht is binnengehaald van de gemeente Venlo:
Wat houdt het onderzoek precies in en welke expertise is vereist?
Zoals eerder aangegeven zijn documenten betreffende de andere vier partijen niet verstrekt. Ze komen ook niet voor in correspondentie met de gemeente Venlo. Dat niet alleen. In de nieuwsbrief werd gemeld dat de resultaten van het onderzoek eind 2021 werden verwacht. Uit verstrekte e-mails blijkt dat er in december 2021 en januari 2022 ook versies en definitieve rapporten van zowel IPV Delft en GP12 circuleren. Hier en daar wordt op verzoek van de gemeente Venlo nog e.e.a. aangepast.
Alle versies van de onderzoeksrapporten worden door het college van B&W geweigerd, met als weigeringsgrond artikel 5.1, tweede lid, aanhef en onder i van de WOO:
In verschillende versies van een verkeersonderzoek naar een Maasverbinding, gefinancierd met publiek geld, waarvan de definitieve versie allang naar de raad had moeten worden gestuurd, staat informatie die het functioneren van de gemeente Venlo in gevaar zou kunnen brengen?
Meer dan aannemelijk is het natuurlijk andersom: het functioneren van de gemeente Venlo wordt in gevaar gebracht door raadsleden, ambtenaren en bestuurders die telkens niet naar behoren functioneren. Venlo Transparant verwijst naar VVD-raadslid Martin Camp: de onderhandse verkoop van gemeentelijk vastgoed zonder ontheffing verboden handelingen ex. Artikel 15 Gemeentewet en de daarop volgende doofpot.
Weer een VVD’er, horen wij u zeggen. Inderdaad.
Artikel 15 Gemeentewet
Lid 1
d. rechtstreeks of middellijk een overeenkomst aangaan betreffende:
1e. het aannemen van werk ten behoeve van de gemeente;
2e. het buiten dienstbetrekking tegen beloning verrichten van werkzaamheden ten behoeve van de gemeente;
Lid 2
Van het eerste lid, aanhef en onder d, kunnen gedeputeerde staten ontheffing verlenen.
Lid 3
De raad stelt voor zijn leden een gedragscode vast.
Beleidskader ontheffing verboden handelingen Provincie Limburg
Artikel 1 Inleidende bepalingen
1. In dit beleidskader wordt verstaan onder:
aanvrager: een lid van de raad van de gemeente die rechtstreeks of middellijk met de gemeente waarvan hij raadslid is een overeenkomst beoogt aan te gaan zoals bedoeld in artikel 15 lid 1 onder d van de Gemeentewet.
middellijke overeenkomst: een overeenkomst die wordt aangegaan tussen een derde en de gemeente, waarbij het lid van de gemeenteraad als gevolg van een persoonlijke of zakelijke relatie met deze derde rechtstreeks invloed kan uitoefenen op de totstandkoming van de overeenkomst en een persoonlijk voordeel geniet.
Artikel 2 Indienen aanvraag
2. Voor zover het betreft een door een derde met de gemeente aan te gane overeenkomst, waarop de aanvrager, als gevolg van een persoonlijke of zakelijke relatie met deze derde, rechtstreeks invloed kan uitoefenen, wordt door of namens het raadslid eveneens een aanvraag om ontheffing ingediend. Het betreft hier de volgende doch niet limitatief bepaalde overeenkomsten:
a. tussen de gemeente en een privaatrechtelijke rechtspersoon waarvan het raadslid bestuurder is of op het beleid waarvan het raadslid op andere wijze invloed kan uitoefenen;
b. tussen de gemeente en de echtgeno(o)t(e), c.q. partner van het raadslid, in die gevallen waarin het raadslid een recht heeft op een deel van het met betreffende persoon gezamenlijk gehouden vermogen, of eerste en tweedegraads familieleden van het raadslid;
c. tussen de gemeente en een aannemer over een gemeentewerk, waarbij de aanvrager als onderaannemer of leverancier gaat optreden.
Artikel 4 Voorwaarden ontheffing
D. De aanvraag voor de ontheffing wordt ingediend voorafgaand aan het aangaan van de overeenkomst;
E. Een ontheffing wordt niet verleend als de aanvraag voor de ontheffing wordt ingediend nadat de aanvrager de overeenkomst waarvoor de ontheffing wordt gevraagd reeds is aangegaan;
F. In uitzondering op het lid, sub F kunnen Gedeputeerde Staten dan wel de CdK achteraf en met terugwerkende kracht een ontheffing verlenen, indien naar het oordeel van Gedeputeerde Staten dan wel de CdK de aanvrager aannemelijk heeft gemaakt dat de aanvraag voorafgaand aan het aangaan van de overeenkomst redelijkerwijs niet van hem verwacht kon worden.
Provincie Limburg
De provincie Limburg bevestigde dat er voor deze opdracht nooit een ontheffing is aangevraagd, en “...dat wij achteraf ook niet meer een ontheffing verlenen.’’ Aldus de topambtenaar van de provincie Limburg. Achteraf? Dat mocht sowieso niet. Een ontheffing dient altijd vooraf te zijn aangevraagd en verleend, anders is de overeenkomst nietig. Behalve als je een VVD’er uit Venlo bent, natuurlijk. Daar hoort u binnenkort weer meer van.
Gemeente Venlo
Is de raad hierover ingelicht, of is dit enkel het presidium voorgelegd en daar weer van tafel geveegd? Wie is hier ambtelijk en bestuurlijk verantwoordelijk, buiten de wethouders Marij Pollux (GL) en Erwin Boom (PvdA) die in de e-mails voorkomen. In elk geval burgemeester Antoin Scholten als portefeuillehouder integriteit.
Maurice Houba keerde na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022 niet terug. De VVD implodeerde van 6 naar 4 zetels. Publiciteit over deze aanbesteding kort voor de verkiezingen zou nog rampzaliger zijn geweest. In Venlo leren ze het namelijk niet. Alleen met harde hand.
Wat denkt de lezer? Zal (na zorgvuldig zelfonderzoek natuurlijk) toch een ontheffing worden verleend? Of zal er uiteindelijk worden geconcludeerd dat een aanvraag en ontheffing niet nodig waren? Zal er nog een financiële bijdrage komen vanuit de provincie? De aanvraag moet nog door de gemeente Venlo worden ingediend. En wie is daar weer portefeuillehouder?
En om het verhaal nog opmerkelijker te maken is na zes jaar de Teamleider Inkoop van de gemeente Venlo per januari 2022 naar de provincie Limburg overgestapt, nu werkzaam als Clustermanager Inkoop & Aanbesteding. Het is natuurlijk wel zo makkelijk om bij je eigen werknemer eens navraag te doen.
Facturen
IPV Delft stuurde drie facturen naar de gemeente Venlo:
21 februari 2022: € 11.495,-
16 november 2021: € 80.465,-
14 juni 2021: € 22.990,-
Totaal: € 114.950,- inclusief BTW
Hoeveel heeft GP12 als onderaannemer ontvangen? Hoe heeft de gemeente Venlo hier op geacteerd? Is de opdracht aan GP12 met bijbehorend rapport nietig verklaard? De raad heeft morgen en overmorgen, 9 en 10 september, een heisessie bestuurscultuur, inclusief overnachting. Zullen ze het erover hebben?
Ach, dat Limburg. Ach, dat Venlo.
Update 29 september 2022
Ja hoor, de provincie betaald bijna de helft mee aan de opdracht waarbij GP12 als onderaannemer fungeerde. Daar bovenop is een nog groter bedrag gereserveerd voor aanvullend onderzoek. Zal de provincie voorafgaand over bovenstaande integriteitskwestie door de gemeente Venlo zijn geïnformeerd? Dan zou het betalingsverzoek normaliter niet zijn gehonoreerd.
Als de provincie werk wil maken van integriteit zal eerst eens veel kritischer gekeken moeten worden naar de financiële bijdragen richting Venlo, en daar ook strikter naar gehandeld moeten worden, want vrijwillig zal daar m.b.t. een transparante en integere bestuurscultuur niets verbeteren. Maar ja, met twee Venlose oud-wethouders als gedeputeerden is het in het gouvernement wellicht politiek balanceren. Dan is het weer oogjes dicht en snaveltjes toe. En op naar de volgende crisis.
Samenwerkingsagenda provincie Limburg en gemeente Venlo: Versterken centra, kernen en wijken - Kern Blerick d.d. 28 september 2022:
Centrumplan Blerick is een zeer omvangrijk dossier waarin vele lijntjes en diverse belangen door elkaar lopen. Venlo Transparant beperkt zich op dit moment dan ook alleen tot de verleende provinciale subsidie. Aangezien dit deel van het dossier ook al teveel is om in één keer in kaart te brengen knippen we het in meerdere artikelen op. Daarbij is ook nog lang niet duidelijk wat de vaststelling van de subsidie zal zijn. Die kan namelijk lager uitvallen dan het toegezegde bedrag.
De provincie dreigde tussentijds meerdere keren met een vaststelling (beëindiging) vanwege het keer op keer niet voldoen aan de voorwaarden, maar boog elke keer weer met de gemeente Venlo en Berden mee. Let wel, Berden is formeel geen partij voor de provincie Limburg, dat is alleen de gemeente Venlo als ontvanger van de subsidie.
Berden
In alle ambtelijke en bestuurlijke documenten die zijn verstrekt na Wob-verzoeken (provincie Limburg van 2014 t/m augustus 2021 en de gemeente Venlo van 2005 t/m 2021) wordt vaak alleen ‘Berden’ of ‘firma Berden’ genoemd. Niet altijd is dan even duidelijk welke (rechts)persoon dit betreft. D.w.z. welke persoonlijke of zakelijke belangen worden nu vertegenwoordigt. Berden is een internationaal opererend familiebedrijf waar weer de nodige bv’s onder vallen en zelfde bestuurders werkzaam voor zijn.
Voor alle duidelijkheid: door de gemeente Venlo zijn tientallen aantoonbare documenten niet verstrekt. De interne zoekslag richtte zich op één harde schijf en enkele e-mailboxen. Uit de voorhanden zijnde stukken kan echter evengoed een behoorlijk overzicht worden gereconstrueerd. We beginnen dus – globaal – met de subsidie. Andere of nu aangestipte aspecten van het dossier komen in een later stadium aan bod.
Provinciale subsidie
In november 2014 werd door de provincie Limburg met terugwerkende kracht vanaf 2005 € 729.752,- subsidie aan de gemeente Venlo verleend. De subsidie werd verleend onder de regeling Stimulering bouw en transitie Limburgse woningmarkt, 3de tranche. De reden voor het verlenen van de subsidie met terugwerkende kracht was het feit dat alle drie de partners op dat moment (de gemeente Venlo, woningstichting Antares en Berden) een tekort in de exploitatie hadden en er geen subsidiabele kosten waren.
Het achteraf verstrekken van subsidie is op zich al opmerkelijk. Gemaakte kosten vóór het indienen van een aanvraag zijn namelijk niet subsidiabel. Twee jaar eerder had de gemeente Venlo al gekeken naar de regeling en zelf geconcludeerd dat men niet aan de criteria voldeed. Verslag vergadering Bijpraatmoment Centrumplan Blerick d.d. 17 december 2012:
Destijds portefeuillehouder was VVD-wethouder Wim van den Beucken. Ruim een half jaar later kon door tussenkomst van CDA-gedeputeerde Noël Lebens wel van de subsidie gebruik worden gemaakt. Noël Lebens was tijdens de aanvraag – nog kort – portefeuillehouder (Wonen en Leefomgeving). Bij de aanvraag was subsidieadviesbureau TRIAS uit Venlo betrokken.
Verslag vergadering bestuurlijk overleg inzake Laurentiusplein d.d. 26 juli 2013:
Op wiens verzoek bestuurlijk overleg is ingepland en wie eerder overleg had met gedeputeerde Lebens blijft onbekend. Bij bovenstaand overleg is buiten wethouder Wim van den Beucken in elk geval een Berden aanwezig.
De subsidie wordt door de provincie Limburg berekent op basis van door de gemeente Venlo aangeleverde gegevens. Een interne e-mail van de provincie Limburg van 15 april 2014 biedt inkijk:
Al in augustus 2014, nog vóór de formele verlening, ziet de gemeente Venlo de subsidie in gevaar komen. Er is namelijk nog steeds geen contract getekend tussen Berden en Albert Heijn, en tussen Berden en Antares. Dit i.v.m. uitbreiding van Berden Plaza en AH en de bouw van appartementen door Antares aan het Laurentiusplein / Maasbreesestraat.
Het sluiten van beide contracten vormt volgens een verslag van 28 augustus 2014 ‘…de belangrijkste voorwaarde voor de gemeente Venlo om een overeenkomst met Berden bv te sluiten voor de nieuwe ontwikkeling.’ En: ‘Door het uitblijven van de contracten en daardoor uitloop in de tijd komt de door de Provincie toegezegde subsidie ad € 7 ton in gevaar.‘ Portefeuillehouder was inmiddels CDA-wethouder Jos Teeuwen.
De gemeente Venlo had haast met de beschikking, getuige een brief van 15 september 2014 aan het cluster Subsidies van de provincie:
Twee weken later wordt in een e-mail aan de provincie de ingediende planning (afronding openbare ruimte 31 december 2016 na bouwwerkzaamheden) al bijgesteld. Men wil een verlenging van de einddatum vóór de subsidie is verleend. E-mail Projectleider gemeente Venlo aan de provincie Limburg van 30 september 2014:
De vraag is natuurlijk welke partij welk deel van de subsidie zal ontvangen en hoe die dient te worden ingezet. Uit de verstrekte stukken is niet gelijk de verdeelsleutel te herleiden. Die wordt pas later duidelijk. Er is wel al vrij snel gesteggel. Gesteggel dat in een jarenlange discussie zal ontaarden. Eerst moeten de contracten tussen Berden, AH en Antares, en Berden en de gemeente Venlo worden getekend.
Verslag vergadering Bijpraatmoment Centrumplan Blerick d.d. 10 oktober 2014:
Om het verlenen van de subsidie überhaupt mogelijk te maken werd door de provincie Limburg tweemaal de hardheidsclausule toegepast. De hardheidsclausule is alleen bedoeld voor uitzonderlijke gevallen. Het besluit projectsubsidie Centrumplan Blerick van 11 november 2014:
Hardheidsclausule Algemene Subsidieverordening 2012 - niet subsidiabele kosten met terugwerkende kracht
Hardheidsclausule Subsidiekader stimulering bouw en transitie Limburgse woningmarkt - verlenging uiterste einddatum van 1 juli 2016 naar 31 december 2017
De gemeente Venlo ontving vervolgens 90% van de subsidie als voorschot: € 656.776,80. Zoals uit de interne e-mail al bleek dient de gemeente Venlo het bedrag te ‘matchen’: het resterende tekort (50% à € 729.752,-) kwam voor eigen rekening. Portefeuillehouder subsidies was inmiddels (sinds juni 2014) CDA-gedeputeerde Ger Koopmans.
Parkeerterrein Gommans
Berden heeft eerder de oude Gommans garage aan de Maasbreesestraat gekocht, gesloopt, en ingericht als parkeerterrein. ‘Berden’ zijnde diverse (rechts)personen waar deels dezelfde bestuurders en familieleden een functie dan wel belang in of bij hebben. We schetsten eerder al het probleem. Het ‘Gommansterrein’ zoals het ook wel wordt genoemd, komt in beeld om een deel van de subsidie voor in te zetten.
De diverse percelen van dit terrein, alsmede het aangrenzende perceel van een gesloopte woning, werden vanaf 2010 gekocht door Somnus Venlo bv en privé door G. Berden. Sommige werden gezamenlijk gekocht. Enkele percelen van Somnus Venlo bv werden in 2020 (deels) overgedragen aan Berden Beheer bv. Ook de gemeente Venlo is eigenaar: een perceel van 12 m2 wordt voor de helft gedeeld met G. Berden. Eén perceel van 603 m2 is eigendom van woningstichting Antares.
Nadat er in 2011 een streep ging door de ondergrondse parkeergarage op het Laurentiusplein omdat Berden zich terugtrok en de gemeenteraad geen extra krediet wilde verlenen, lijkt het inmiddels ingerichte parkeerterrein op de Gommanslocatie ook een probleem te worden. Berden heeft namelijk op basis van oude afspraken een overeenkomst getekend waarin Berden daar eenzijdig betaald parkeren mag invoeren. De gemeente vindt dit echter niet meer wenselijk. De gemeenteraad besloot namelijk per 1 oktober 2014 betaald parkeren in Blerick af te schaffen. De provinciale subsidie biedt dan als compensatie mogelijk een uitweg. Dan zijn er echter weer de voorwaarden en wetgeving m.b.t. ongeoorloofde staatssteun.
Soms is het beter documenten voor zich te laten spreken.
Verslag vergadering afstemmen bestemmingsplan Blerick centrum d.d. 14 september 2015:
Verslag vergadering bestuurlijk overleg Laurentiusplein e.o. d.d. 15 oktober 2015:
Verslag vergadering bestuurlijk overleg Laurentiusplein e.o. d.d. 9 november 2015:
Verslag vergadering bijpraatmoment Centrumplan Blerick d.d. 2 december 2015:
Verslag Bestuurlijk overleg Centrumplan Blerick - oostelijke halter d.d. 4 oktober 2016:
Verslag vergadering Openbare Ruimte Centrumplan Blerick d.d. 9 januari 2017:
Verslag vergadering Afstemmingsoverleg Laurentiusplein e.o. d.d. 11 januari 2017:
Verslag vergadering Bijpraatmoment Centrumplan Blerick d.d. 22 februari 2017:
Gedurende al dit overleg lopen niet alleen andere afspraken tussen de partijen over grondruil, koop/verkoop en invulling van de plannen, maar ook allerlei bezwaren en beroepen tegen de uitbreiding van Berden Plaza en AH ingediend door omwonenden en andere belanghebbenden. De gemeente Venlo ziet de bui al hangen en wil wijzigingen in de subsidievoorwaarden. De al verlengde einddatum van 31 december 2017 komt in zicht.
In een vorig artikel werd al uit de doeken gedaan dat Hubert Bruls ten tijde van zijn burgemeesterschap in Venlo in de periode 2008 t/m 2009 meermaals het bedrijf van een jeugdvriend, studiegenoot, oud-collega en partijgenoot inhuurde: Assista Juristen BV uit Den Bosch. Bij één opdracht ondertekende Hubert Bruls zelfs de gunning en de ter goedkeuring retour gezonden offerte persoonlijk. Deze opdracht bestond uit twee fases: 1) Opstellen van een onderzoeksplan in 2008 en 2) Uitvoeren van dit onderzoeksplan in 2009. Er was zelfs sprake van een optionele derde fase: 3) Opmaken van een rapportage en het geven van een presentatie in 2010.
De kosten voor de 1ste fase bedroegen volgens de door de gemeente Venlo verstrekte documenten minder dan de drempel van € 25.000,- voor een meervoudige aanbesteding. Hoeveel deze precies waren blijft (zwartgelakt) onbekend. Facturen zijn volgens het college niet meer terug te vinden en net als andere documenten mogelijk vernietigd. Wat wel uit de beschikbare offerte is te herleiden is dat de voorfase een doorlooptijd kende van 2 tot 3 weken.
Offerte Assista Juristen 18 april 2008. Op 26 juni 2008 voor akkoord ondertekend door Hubert Bruls:
DT(directieteam)-voorstel 3 juni 2008:
Collegevoorstel 16 juni 2008:
Collegebesluit 24 juni 2008, gunning 1ste fase:
De kosten voor de 2de fase in 2009 bleven in eerste instantie ook onbekend. Recent verstrekte documenten onder de WOO (Wet Open Overheid) geven echter meer prijs. Het betreft documenten die eerder buiten het besluit op bezwaar van het eerder ingediend WOB-verzoek werden gehouden. Elke fase van de opdracht werd enkelvoudig onderhands aan Assista Juristen gegund.
In het collegevoorstel van 20 januari 2009 werd de vervolgaanpak (2de fase) van het onderzoeksplan ter goedkeuring voorgelegd. Het voorstel werd op 26 januari 2009 met de staf van wethouder Mark Verheijen (portefeuillehouder) voorbesproken. Het college van B&W ging op 3 februari 2009 akkoord. Daarbij aanwezig: voorzitter en burgemeester Hubert Bruls.
Notulen collegevergadering 3 februari 2009:
De kosten van deze 2de fase worden nu ook in de verstrekte documenten gespecificeerd:
Evenals de kosten voor de optionele 3de fase:
Meer dan opmerkelijk is dat bovenstaande opmaak met kostenindicaties op verzoek van de gemeente Venlo door Assista Juristen werd opgesteld en 3 dagen later in de offerte van Assista Juristen van 6 februari 2009 één op één is terug te vinden. Uit het onder het WOO-verzoek verstrekte Onderzoeksplan van Assista Juristen blijkt deze kostenindicatie al sinds eind 2008 bij de gemeente Venlo bekend te zijn.
Onderzoeksplan Assista Juristen 23 november 2008:
Offerte Assista Juristen 6 februari 2009:
De totale doorlooptijd van de 2de fase bedroeg dus 4 tot 5 weken. Door het college werd daarvoor een maximaal budget van € 17.500,- vastgesteld. De doorlooptijd van de 1ste fase bedroeg 2 tot 3 weken. De kosten voor de 2de fase zijn bekend: € 2160,- per dag voor twee onderzoekers exclusief BTW en reiskosten. Er mag dus van worden uitgegaan dat de kosten voor de 1ste fase minimaal rond de € 8.500,- zullen liggen, exclusief BTW en reiskosten. Dit gezien het verschil in doorlooptijd en het door het college vastgestelde budget. De kosten van de optionele 3de fase laten echter al een ruimere indicatie zien. Het blijft deels giswerk omdat er volgens het college geen facturen voorhanden zijn. Ongeacht de diverse offertes en vastgestelde budgetten zouden daadwerkelijke betalingen pas eenduidig helderheid kunnen verschaffen.
Op 10 februari 2009 volgde de formele gunning van de 2de fase door het Hoofd van de afdeling Staf, bestuur en directie.
Opknippen van een opdracht
Het valt op dat de verschillende fases binnen een en dezelfde opdracht in elkaar opvolgende jaren zijn opgeknipt en uitgevoerd (2008 en 2009, met een optionele 3de fase in 2010), met tussentijds ruimte voor meerdere andere opdrachten voor Assista Juristen. Het heeft er alle schijn van dat men hier de aanbestedingsregels probeerde te omzeilen. De aanvraag voor de offerte van de 2de fase heeft ook alle schijn van afstemming vooraf. Dat geldt ook voor de opmaak van de kostenindicatie. Daar lijkt niet alleen sprake van een over en weer gehanteerde copy-paste-copy-paste, maar is dat feitelijk ook.
Dat de cumulatieve kosten voor de 1ste en 2de fase boven de drempel voor een enkelvoudige onderhandse aanbesteding kwamen is meer dan aannemelijk. Over uitvoering van de optionele 3de fase is geen informatie voorhanden.
KvK
De contacten met en opdrachten vanuit de gemeente Venlo begonnen kort na een naams- en zetelwijziging in het register van de Kamer van Koophandel op 31 december 2007. De eerste offerte van Assista Juristen dateert van 18 januari 2008, nadat op 10 januari 2008 al een onderhoud had plaatsgevonden i.v.m. een opdracht voor Interim P&O ondersteuning. Kort daarna wijzigen eveneens de bestuurders van het bedrijf: Assista Holding BV en de in het eerdere artikel genoemde ambtenaar van de gemeente Venray en Venlo die tot 2010 zal aanblijven.
Meldingen en onderzoeken
Dat er onder het burgemeesterschap van Hubert Bruls wel meer niet deugde is sinds 2012 en de externe onderzoeken in 2016 en 2017 m.b.t. de herontwikkelingswijk Q4 algemeen bekend. Immers, de periode die toen werd onderzocht besloeg grotendeels het burgemeesterschap van Hubert Bruls (2006 t/m 2012). Wat echter tijdens en na die onderzoeken ook bleek, was dat de door een klokkenluider en externe melder aangekaarte misstanden niet beperkt waren tot Q4 maar de gehele gemeentelijke organisatie trof. De meldingen blijken achteraf gezien nog behoorlijk bescheiden. En de daarop volgende onderzoeken vooral inperkend en sturend. Het college van B&W weigert tot op heden ook onderliggende documenten van het onderzoek Ernst & Young te verstrekken, na eerder onderliggende documenten van het onderzoek Necker van Naem middels diverse procedures jarenlang te hebben getraineerd door te ontkennen dat ze er waren.
Onderdeel van de klokkenluidersmelding in 2016 was de inhuur van Beck Communicatie van 2007 t/m 2009. Eigenaar was en is CDA'er (en inmiddels oud-directeur) Frank Beck. Dat Beck Communicatie een bedrijf was van een CDA’er was de klokkenluider destijds niet bekend, en kwam ook niet tijdens het onderzoek naar voren. De inhuur bleek met een tweetal verlengingen en totaalbedrag van € 107.000,- onrechtmatig. Met de nu beschikbare informatie over Assista Juristen en de persoonlijke en partijpolitieke band met Hubert Bruls lijkt er in dezelfde periode geen sprake te zijn van een incident. Persoonlijke en partijpolitieke banden werden door de gemeente Venlo echter nooit onderzocht.
In een later stadium werden medewerkers van Beck Communicatie vaker door de gemeente Venlo ingehuurd, waaronder als teamleider, of gingen een dienstverband aan om daarna op te klimmen tot Afdelingshoofd. NRC meldde vorig jaar eenzelfde schending van de aanbestedingsregels betreffende Beck Communicatie, nu bij de gemeente Roermond onder CDA-burgemeester Rianne Donders. Uiteraard kent men elkaar.
Jaarverslagen 2019 – CDA en gelieerde Organen en Organisaties op landelijk niveau:
Generaal pardon
Dat het schenden van aanbestedingsregels voor het college van B&W zelf niets nieuws was blijkt wel uit de op 18 maart 2011 verzonden RIB 2011/27 over de naleving van het gemeentelijk aanbestedingsbeleid. Portefeuillehouder: burgemeester Hubert Bruls.
Op 3 mei 2012 volgde RIB 2012/53 over de rechtmatigheidscontrole aanbestedingen 2011. Portefeuillehouders: wethouder Jos Teeuwen en burgemeester Hubert Bruls. Hubert Bruls was toen al voorgedragen als burgemeester van Nijmegen. Hij werd daar op 21 mei 2012 geïnstalleerd.
Of ‘opgeknipte’ aanbestedingen zoals die van Assista Juristen werden meegenomen bij bovenstaande controles blijft onbekend. Uit informatie van Assista Juristen zelf blijkt het bedrijf vaker door bestuursorganen in o.a. Limburg, Brabant en Gelderland te zijn ingehuurd.
- assista juristen
- aanbesteding
- college van b&w
- gemeente venlo
- integriteit
- burgemeester
- hubert bruls
- inhuur
- onderhandse aanbesteding
- vriendendiensten
- vriendjespolitiek
- wet openbaarheid van bestuur
- wob
- wet open overheid
- woo
- netwerkcorruptie
- beck communicatie
- onderzoek Q4 venlo
- cda
- roermond
- mark verheijen
- concernstaf
- bestuurscultuur
- bestuursstaf
Hubert Bruls huurde in de periode 2008 t/m 2009 als burgemeester van Venlo meermaals het bedrijf van een jeugdvriend, studiegenoot, oud-collega en partijgenoot in: Assista Juristen bv uit Den Bosch. Bij één opdracht deed Hubert Bruls dat zelfs persoonlijk, enkelvoudig onderhands. Deze opdracht bestond uit twee fases: 1) Opstellen van een onderzoeksplan en 2) Uitvoeren van dit onderzoeksplan.
De kosten voor de eerste fase bedroegen minder dan de drempel voor een meervoudige aanbesteding: € 25.000,-. De kosten voor de tweede fase – die in een later stadium eveneens aan Assista Juristen werd gegund – zijn niet bekend: de gemeente Venlo kan geen facturen of betalingsverzoeken overleggen. Wel is het gezien de inzet van telkens twee medewerkers, de bestede tijd en cumulatieve kosten, zeer goed mogelijk dat er buiten (de schijn van) belangenverstrengeling – en daarmee het schenden van de gedragscode – ook sprake is van het schenden van de aanbestedingsregels.
Voorgaande blijkt uit documenten die na een Wob-verzoek door het college van B&W Venlo zijn verstrekt. Veel informatie in de documenten is echter zwartgelakt, waaronder de bedragen. Verder zijn een aantal documenten niet verstrekt. Het college van B&W sluit ook niet uit dat documenten zijn vernietigd. Welke blijft echter onbekend.
Collegebesluit 1 juni 2021:
Mede-eigenaar van Assista Juristen is Wim Wetzels. Wim Wetzels liet zich over zijn persoonlijke band met Hubert Bruls interviewen door het Financieel Dagblad (2020) en door De Limburger (2021), net als oud-wethouder en huidig VVD-raadslid Mark Verheijen. Assista Juristen werd in 2010 gewijzigd in Assista Services bv.
Opdrachten Assista Juristen
Januari/februari 2008 – Interim P&O ondersteuning inzake projectsecretariaat t.b.v. Plaatsingsprocedure invoering directiemodel. Ondersteuning tevens door Assista Scriba bv (Venlo).
Maart/april 2008 – Onderzoek conform verordening artikel 213a GW: Grondbeleid met een belangrijke toespitsing op Risicomanagement grondexploitaties. De offerte van Assista Juristen voor deze opdracht is gedateerd 18 april 2008 en gericht aan het team Concernstaf. Van tevoren werd overleg gevoerd met medewerkers van de gemeente Venlo. Portefeuillehouder: VVD-wethouder Mark Verheijen.
Offerte 18 april 2008:
Het directieteam (DT) van de gemeente Venlo stemde op 12 juni 2008 in met de gunning aan Assista Juristen. Opvallend daarbij is dat op dat moment de functie van concerncontroller niet was ingevuld. Dat gebeurde pas kort na de gunning waarvan de verantwoordelijkheid naar de concerncontroller werd geschoven.
DT-voorstel 12 juni 2008:
Collegevoorstel voor vergadering B&W 24 juni 2008:
Collegebesluit 24 juni 2008:
Deze opdracht bestond echter uit twee fases: 1) Opstellen van een onderzoeksplan en 2) Uitvoeren van het onderzoeksplan.
De gunning voor het opstellen van het onderzoeksplan werd vervolgens op 26 juni 2008 in een brief van B&W Venlo aan Assista Juristen meegedeeld, en werd persoonlijk door Hubert Bruls ondertekend. Een kopie van de offerte van Assista Juristen van 18 april 2008 werd eveneens op 26 juni 2008 persoonlijk door Hubert Bruls ondertekend, en retour gestuurd naar Assista Juristen. Bij deze opdracht werd de inzet van twee medewerkers vermeld en aangegeven dat de opdracht 2 à 3 weken zou duren.
Assista Juristen blijkt echter buiten de aangegeven expertise van alle markten thuis. N.a.v. een onderhoud bij de gemeente Venlo volgde in juli 2008 een offerte inzake lerende organisatie de casus 'overlast jongeren Venlo-Blerick.’ Weer zou het hier gaan om de inhuur van twee (mogelijk dezelfde) medewerkers. De opdracht ging echter aan Assista Juristen voorbij en werd gegund aan een ander bedrijf.
Op 6 februari 2009 stuurde Assista Juristen een offerte m.b.t. de tweede fase van de opdracht: Uitvoering art. 213a onderzoek Ontwikkelbedrijf i.r.t. projectsturing en risicomanagement. De offerte was gericht aan de Afdeling Concernstaf. Op 10 februari 2009 volgde de gunning van deze opdracht. De gunning werd door het Hoofd van de afdeling Staf, bestuur en directie aan Assista Juristen meegedeeld.
Brief gemeente Venlo aan Assista Juristen 10 februari 2009:
De Eindrapportage van deze opdracht werd door Assista Juristen op 12 juni 2009 naar de Afdeling Concernstaf gestuurd en op 25 augustus 2009 vanuit Staf, bestuur en directie ingebracht middels een collegevoorstel. De rapportage werd buiten B&W ook aan de Audit Commissie aangeboden. De raad werd midden november door RIB 2009 / 124 geïnformeerd. Ook de rekenkamer werd op de hoogte gebracht van de resultaten. Portefeuillehouder was nog steeds VVD-wethouder Mark Verheijen.
RIB 2009 / 124:
´In het 4e kwartaal van 2008 hebben wij een onderzoeksbureau opdracht gegeven om de onderzoeksopdracht nader uit te werken. Het onderwerp voor het onderzoek was dermate breed dat een nadere toespitsing ons gewenst leek. De opdracht is uitgevoerd door Assista Juristen te ’s Hertogenbosch. Eind oktober heeft dit bureau een tweetal notities opgeleverd, te weten: een globale foto en onderzoeksrichting en een onderzoeksplan. Deze stukken zijn op 3 februari besproken door ons college. Beide stukken zijn vervolgens besproken in de Audit Commissie. Uw Raad is middels een RIB 2009 – 7 geïnformeerd over de voortgang.
In de eerste helft van 2009 is het onderzoek uitgevoerd. Hiervoor is door ons college eveneens opdracht verstrekt aan eerdergenoemd bureau Assista Juristen.´
Volgens het college van B&W heeft het college dus op 3 februari 2009 over de opdracht vergaderd. Documenten van deze vergadering (agenda, notulen e.d.), de twee notities en documenten van de Audit Commissie zijn echter niet verstrekt. De datum van deze vergadering is opmerkelijk. Zoals eerder aangegeven stuurde Assista Juristen drie dagen later op 6 februari 2009 de tweede offerte naar de afdeling Concernstaf, en stuurde het Hoofd van de afdeling Staf, bestuur en directie vier dagen later op 10 februari 2009 (verzonden 11 februari) de opdrachtbevestiging naar Assista Juristen.
In april 2009 volgde nog een verdere opdracht: het verrichten van nader onderzoek naar het mogelijk uitbesteden en privatiseren van begraafplaatsen. Doorlooptijd van het onderzoek bedroeg 4 à 6 weken. De opdracht werd gegund (Rapport Marktverkenning uitbesteden en privatiseren begraafplaatsen gemeente Venlo, 29 mei 2009).
Gedragscode
Raadsbesluit, Vaststelling gedragscode college gemeente Venlo, 5 november 2004 (2010). De gedragscode voor bestuurlijke integriteit (voor leden van het college) bepaalt onder meer:
3.2. Bij privaat-publieke samenwerkingsrelaties voorkomt het collegelid (de schijn van) bevoordeling in strijd met eerlijke concurrentieverhoudingen.
3.3. Een collegelid, dat familie- of vriendschapsbetrekkingen of anderszins persoonlijke betrekkingen heeft met een aanbieder van diensten aan de gemeente, onthoudt zich van deelname aan de besluitvorming over de betreffende opdracht.
3.4. Een collegelid neemt van een aanbieder van diensten aan de gemeente geen faciliteiten of diensten aan die zijn onafhankelijke positie ten opzichte van de aanbieder kan beïnvloeden.
‘Als in strijd ermee wordt gehandeld, is er sprake van niet-integer gedrag.’ Aldus Prof. dr. JHJ van den Heuvel in het rapport: Niet bij plannen alleen: Het Integriteitsbeleid van de gemeente Venlo doorgelicht. De opdracht hiervoor werd in 2006 door zowel het college van B&W als de raad gegeven en werd in 2007 gepresenteerd, enkele maanden voor de inhuur van Assista Juristen. Onderdeel van het onderzoek: gesprekken met vier raadsleden, zesenveertig (top)ambtenaren, waaronder van de directie, concernstaf, juridische zaken en OR, en drie leden van het college, waaronder Hubert Bruls.
Prof. dr. JHJ van den Heuvel:
‘Belangrijk voor de cultuur van de organisatie is dat het management consequent en consciëntieus tegen integriteitsschendingen optreedt. Bovendien dient het daarover naar de medewerkers te communiceren, zodat duidelijk wordt dat dergelijke gedragingen niet worden getolereerd. Indien tegen aantastingen niet, aarzelend, onduidelijk of halfzacht wordt opgetreden is dat een signaal dat aan integriteit niet al te veel waarde wordt gehecht. Consequentie daarvan is dat onbestraft niet-integer gedrag ander soortgelijk gedrag uitlokt. Tevens bestaat het gevaar dat aanvankelijk kleine overtredingen van integriteitsregels bij het uitblijven van correctie uitgroeien tot grotere schendingen.’
Post Hubert Bruls
Hubert Bruls vertrok in 2012 voor de functie van burgemeester naar Nijmegen. Van 2013 t/m 2015 volgde onder burgemeester Antoin Scholten een doorlopende inhuur van Assista Scriba plaats t.b.v. ondersteuning van het team P&O en het team Inkoop (!). Kosten: € 102.389,79. Het college van B&W kan geen documenten m.b.t. de aanbesteding – aanvragen voor en ingediende offertes – overleggen.
In december 2015 declareerde Assista Juristen bij de gemeente Venlo € 2635,62 t.b.v. ‘verrichte werkzaamheden als extern secretaris c.q. HR-jurist van het in- en uitplaatsingsproces bij DCGV (Greenport).’ In januari 2016 volgde voor dezelfde werkzaamheden nog een declaratie van € 4087,62 waarbij ook CAPRA advocaten was betrokken.
Documenten m.b.t. deze aanbesteding kan het college van B&W ook niet overleggen. Evenmin documenten m.b.t. de inhuur van Wim Wetzels als senior adviseur Rechtspositie en Arbeidsvoorwaarden van maart 2018 t/m mei 2019. Deze inhuur zou volgens het college van B&W niet via genoemde rechtspersonen zijn verlopen. De wijze van inhuur en kosten blijven daarom onbekend.
Ambtenaar Venray / Venlo
Opvallend is verder dat een ambtenaar van de gemeente Venray – en in een later stadium van de gemeente Venlo – tussen 2008 en 2010 bestuurder is geweest bij Assista Juristen en tussen 2009 en 2011 bij Recht en Rede bv, waar ook Wim Wetzels werkzaam was. Specialisaties: arbeids- en ambtenarenrecht en bestuursrecht. Recht en Rede presenteerde zich als een netwerkorganisatie.
De ambtenaar bekleedde bij de gemeente Venray diverse functies, waaronder adviseur P&O en in 2007 en 2008 zelfs directiesecretaris. Opmerkelijk genoeg werd Assista Juristen in 2009 door de gemeente Venray ingehuurd voor parttime advies (max. 20 uur p.w.) bij een FUWA-traject (Functiebeschrijving en -waardering). Kosten: € € 91.373,-.
In diverse adviesnota’s aan het directieteam en aan B&W uit 2010 wordt deze (voormalige) ambtenaar als extern adviseur van Assista Juristen bij het FUWA-traject genoemd. De ambtenaar is later in dienst gegaan bij de gemeente Venlo. Naast zijn functies daar als organisatieadviseur/HR-strateeg en strategisch beleidsadviseur heeft hij al langere tijd een eigen adviesbureau.
Destijds college van B&W
Burgemeester Hubert Bruls CDA - vanaf 2012 burgemeester Nijmegen
Wethouder Twan Beurskens VVD - vanaf 2012 gedeputeerde, vanaf 2018 algemeen directeur / secretaris Venlo
Wethouder Mark Verheijen VVD - vanaf 2011 gedeputeerde, vanaf 2012 t/m 2015 lid tweede kamer, vanaf 2018 raadslid Venlo
Wethouder Ramon Testroote PvdA
Wethouder Herman Janssen PvdA
Wethouder Peter Freij GL
Wethouder Jan Lamers GL
- burgemeester
- hubert bruls
- assista juristen
- integriteit
- mark verheijen
- inhuur
- B&W
- cda
- prof dr van den heuvel
- integriteitsbeleid
- onderhandse aanbesteding
- gedragscode
- wethouder
- concernstaf
- directie
- ambtenaar
- recht en rede bv
- greenport venlo
- directieteam
- antoin scholten
- Twan Beurskens
- vriendendiensten
- vriendjespolitiek
- wob
- wet openbaarheid van bestuur
- gemeente venlo
- gemeente venray
Om te duiden hoe de gemeente Venlo in de praktijk handelt legt Venlo Transparant een casus voor die zich al ruim 6 jaar voortsleept. In deze wordt ook duidelijk hoe de provincie Limburg daarbij vanaf het begin een kwalijke rol speelt. Opmerkelijk is dat ondanks meerdere externe onderzoeken en publicaties in de pers nog steeds onbekende documenten opduiken die een geheel ander beeld schetsen en ook niet eerder werden vermeld. Documenten die ook bij verzoeken op de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) werden achtergehouden. Van deugdelijk en zorgvuldig onderzoek kan natuurlijk geen sprake zijn zolang dossiers niet compleet en inzichtelijk zijn. Dit geldt al helemaal voor dossiers die worden voorgelegd aan de rechter.
VVD raadslid Martin Camp kocht met een zakenpartner op 4 juli 2015 onderhands het gemeentelijk pand Bolwaterstraat 31 in de herontwikkelingswijk Q4. Voor € 27.500,-. Het betrof hier de grondprijs minus de sloopkosten, ook al gaven de kopers vóór de overeenkomst al aan dat het pand zou worden gerenoveerd. Sterker nog, in de koopovereenkomst stond als voorwaarde o.a. aangegeven dat de renovatie binnen 3 maanden zou moeten beginnen, en dat er geen sloop- en nieuwbouwverplichting was. Van een zelfbewoningsplicht was evenmin sprake, wel van een verkoopverbod binnen vijf jaar tenzij B&W daar vrijstelling voor gaf. De zakenpartner van Martin Camp verkreeg al in 2013 voor beide verplichtingen een vrijstelling bij de koop van ander gemeentelijk vastgoed, ook gelegen in Q4. Hij verkocht de bovenwoning – na splitsing - direct door.
Op 31 maart 2015 had Hauzer & Partners nog een waardeverklaring van € 26.500,- afgegeven waarin rekening werd gehouden met de door de gemeente Venlo opgelegde renovatieverplichting van € 31.000,-.
Aangezien het hier een raadslid (en eerder statenlid) betrof en het pand gemeentelijk bezit was, diende een Ontheffing verboden handelingen ex Artikel 15 van de Gemeentewet te worden aangevraagd en te worden verleend, bij en door de provincie Limburg. Voor raadsleden is het o.a. verboden onderhands onroerende zaken te verwerven van de gemeente waar ze werkzaam voor zijn. Elke overeenkomst zonder deze ontheffing is nietig. Zo is de wet.
Twee melders (intern en extern) dienden begin 2016 kort na elkaar meerdere meldingen van misstanden m.b.t. Q4 in bij de gemeente Venlo. Deze meldingen werden samengevoegd. Bolwaterstraat 31 was daar deel van.
Bolwaterstraat 31 is één van in totaal vier (vijf) panden die in de periode 2013 t/m 2015 onderhands door het college van B&W aan hetzelfde netwerk van personen werd verkocht. Alle kopers kenden elkaar en woonden op nog geen minuut lopen van elkaar. Verder is opmerkelijk dat de zakenpartner van Martin Camp bij alle transacties was betrokken, als koper, als uitvoerder van de verbouwingen, en (achteraf) het aanvragen van de vergunningen.
Ernst & Young (i.o.v. het college van B&W) en Necker van Naem (i.o.v. burgemeester Antoin Scholten) deden er uitgebreid onderzoek naar in 2016, waarbij Necker van Naem zich grotendeels baseerde op het onderzoek van Ernst & Young. In 2017 deed Lysias Consulting Group i.o.v. de gemeenteraad nogmaals onderzoek. In alle onderzoeken en rapporten werd echter cruciale informatie achterwege gelaten dan wel achtergehouden voor de onderzoekers door betrokkenen en het college van B&W. Totale kosten inclusief ambtelijke uren: een slordige € 750.000,-.
De betrokkenen en het college van B&W hebben altijd beweerd dat er op 4 juli 2015 (ondertekening door kopers) alleen sprake was van één koper, namelijk de zakenpartner van Martin Camp. Pas in tweede instantie zou op 29 januari 2016 met beide kopers een overeenkomst zijn gesloten, ná het verkrijgen van de ontheffing. Uit de akte van de notaris van 25 februari 2016 blijkt echter het tegendeel. Daar staat klip en klaar in vermeld dat er sprake is van een koopovereenkomst met beide kopers op 6 juli 2015. Een akte is altijd opgesteld op basis van een onderliggend, origineel en zorgvuldig geverifieerd document.
John Heuvelings, partijgenoot en raads- en statenlid, wees Martin Camp op 9 november 2015 op de noodzakelijke ontheffing. John Heuvelings was destijds eigenaar/verhuurder van de woning boven die van de zakenpartner van Martin Camp. Op 12 november 2015 volgde overleg met burgemeester Antoin Scholten en de kabinetschef, en werd daarna met hulp van de juridisch controller van de gemeente Venlo en de senior adviseur bestuurlijke zaken van de provincie Limburg de aanvraag voor de ontheffing op 18 december 2015 ingediend. Toen was Bolwaterstraat 31 al verbouwd en zelfs al verhuurd.
Dezelfde juridisch controller was daarna vanaf het begin betrokken bij de onderzoeken naar de gemelde misstanden, en ontving tijdens die onderzoeken meerdere e-mails van beide melders over oneigenlijke beïnvloeding en vooringenomenheid door burgemeester Antoin Scholten en wethouder Jos Teeuwen. Deze meldingen zouden worden meegenomen in de onderzoeken, wat uiteindelijk niet gebeurde. De externe melder trok zich vanwege een gebrek aan vertrouwen gedurende het onderzoek door Ernst & Young terug. De interne melder (klokkenluider) kreeg tot twee maal toe een waarschuwing om zijn mond te houden. Ook daar was de juridisch controller - en gemeentesecretaris - direct bij betrokken.
Uiteindelijk werd de Ontheffing verboden handelingen op 19 januari 2016 door GS Limburg verstrekt. Een afschrift werd naar de gemeenteraad gestuurd. B&W accordeerde op 29 januari 2016 de tweede koopovereenkomst met beide kopers.
Op 23 januari 2017 werd door de externe melder aangifte gedaan bij het OM wegens het opmaken en in omloop brengen van een valse koopovereenkomst, waarbij betrokkenheid van B&W en de provincie Limburg werd vermeld. Het OM seponeerde de aangifte pas een jaar later, op 16 februari 2018, nadat zowel de politie als verschillende OvJ’s er naar hadden gekeken. Op 20 maart 2018 werd een nieuwe en uitgebreidere aangifte gedaan, vanwege het zeer gebrekkige onderzoek en motivering van het OM om geen strafvervolging in te stellen. De rol van de juridisch controller werd nu ook toegelicht. Ook deze aangifte werd, op 15 juni 2018, geseponeerd.
Op 27 oktober 2019 werd voor een derde keer aangifte gedaan, nu door de interne melder (klokkenluider) die in 2017 bij de gemeente Venlo op valse gronden werd ontslagen. Deze aangifte richtte zich op meerdere personen. Niet alleen op Martin Camp, maar ook op burgemeester Antoin Scholten, wethouder Jos Teeuwen en de juridisch controller wegens misleiding, bedrog, valsheid in geschrifte, schending van het ambtsgeheim en het verduisteren van bewijsstukken. Het OM seponeerde de aangifte op 6 december 2019 waarbij werd geconcludeerd dat:
‘Er is -ook na lezing van uw aangifte- geen sprake van een concrete verdenking van de door u genoemde strafbare feiten waarbij relevant is te benoemen dat in het geval partijen eerder gesloten overeenkomsten in onderling overleg zouden hebben beëindigd dan wel vernietigd, dit op zichzelf geen strafbaar handelen betreft. Het eventueel overtreden van artikel 15 gemeentewet is daarbij ook geen strafbaar feit. De consequentie daarvan is enkel de civielrechtelijke nietigheid van de rechtshandeling (artikel 3:43 BW). De uiteindelijke overdracht heeft eerst na ontheffing van de provincie Limburg plaatsgevonden waarbij de provincie Limburg achteraf, na kennisname van de door u gepresenteerde informatie, aangeeft de ontheffing niet ten onrechte te hebben verleend. Al deze omstandigheden maken dat er geen aanknopingspunten zijn voor een strafrechtelijk onderzoek.’
Vreemd genoeg noemde het OM (net als de provincie) nergens de in de akte vermelde eerste koopovereenkomst.
Op 3 april 2018 werd bij de provincie Limburg een Wob-verzoek ingediend inzake Bolwaterstraat 31. De behandelaar van zowel het besluit op het verzoek als het besluit op bezwaar was de senior adviseur bestuurlijke zaken. Dezelfde ambtenaar die betrokken was bij de Ontheffing verboden handelingen t.b.v. Martin Camp en op 5 september 2016 (en nogmaals op 8 april 2019) werd ingelicht over o.a. de feitelijk onjuiste beweringen door de juridisch controller van de gemeente Venlo t.b.v. de aanvraag en het aantoonbare gerommel met de verkoop. Ook de kabinetschef van de provincie werd ingelicht.
Onder de reikwijdte van het Wob-verzoek vielen meerdere documenten die toen echter niet werden verstrekt, niet werden geweigerd, en ook niet werden opgenomen in de inventarislijst. Ze waren echter wel bekend bij de behandelaar van het verzoek. Dat bleek echter pas in 2021.
Op 5 juni 2018, nog vóór besluit op het Wob-verzoek inzake Bolwaterstraat 31, werd het Beleidskader Ontheffing verboden handelingen van de provincie Limburg aangepast. Volgens de senior adviseur bestuurlijke zaken vanwege ‘Recente ontwikkelingen en voortschrijdend inzicht.’
E-mail senior adviseur bestuurlijke zaken en Wob-behandelaar aan gouverneur Theo Bovens d.d. 5 november 2018:
Besluit op bezwaar d.d. 13 november 2018. Behandelaar senior adviseur bestuurlijke zaken, ondertekend door gedeputeerde Ger Koopmans:
Na een nieuw Wob-verzoek inzake Q4 op 5 februari 2021 werden e-mails tussen gouverneur Theo Bovens, de kabinetschef en de senior adviseur bestuurlijke zaken vrijgegeven, waarin o.a. wordt gediscussieerd over het Wob-verzoek in 2018. Verder blijkt dat GS eind 2016, na afronding van het onderzoek door EY in september 2016, zowel intern als extern juridisch advies heeft ingewonnen over het intrekken van de verleende Ontheffing. Het interne advies van het cluster Juridische Zaken en Inkoop blijkt mondeling te zijn verstrekt. Het externe juridische advies van advocatenkantoor AKD van 16 november 2016 wordt als strikt vertrouwelijk gekwalificeerd en werd geweigerd.
Interne memo aan gouverneur Theo Bovens d.d. 12 september 2016:
E-mail aan gouverneur Theo Bovens e.a. d.d. 16 december 2016:
Besluit op bezwaar GS Limburg d.d. 21 december 2021:
De provincie Limburg zakt door haar hoeven. Niet alleen werden documenten 3 jaar achtergehouden, maar er blijkt meer mis. Aantoonbare agendering en overleg inzake Q4 op 14 december 2016 tussen een gedeputeerde en wethouder Jos Teeuwen op het gouvernement is onvindbaar. Er is op geen enkele wijze sprake van een zorgvuldige vastlegging. Besluitvorming kan door niemand worden gecontroleerd. GS sluit ook niet uit dat de agendering en verdere documenten zijn gewist. Van zorgvuldig onderzoek m.b.t. de ontheffing is evenmin sprake.
De provincie Limburg blijkt steeds meer op de gemeente Venlo te lijken. De transparantie waar interim-gouverneur Johan Remkes nog op hamerde en opvolger Emile Roemer voor zou moeten staan, blijkt al snel een wassen neus. De nieuwe Limburgse bestuurscultuur?
Eén aangedragen bezwaar werd ook nog eens door GS geheel genegeerd: de rol van de op 2 juli 2021 benoemde gedeputeerden Ad Roest en Stephan Satijn, voormalige wethouders van de gemeente Venlo. Vanuit hun bestuurlijke verantwoordelijkheid en portefeuille waren zij namelijk op meerdere wijze direct en indirect betrokken bij voorliggend dossier. En nu als gedeputeerden.
Enkele (hoofdrol)spelers in deze casus op een rij:
VVD raadslid Martin Camp – Gepensioneerd, raadslid en VVD af.
CDA gouverneur Theo Bovens – Ondertekende namens GS Limburg de Ontheffing t.b.v. Martin Camp. Stapte begin 2021 vanwege een integriteitskwestie op.
CDA gedeputeerde Ger Koopmans – Portefeuillehouder Q4. Stapte vanwege integriteitskwestie begin 2021 op.
VVD gedeputeerde Twan Beurskens – Werd in maart 2018 benoemd tot algemeen directeur / secretaris gemeente Venlo. Had in 2012 als wethouder de benoeming van burgemeester Antoin Scholten in portefeuille.
VVD burgemeester Antoin Scholten – Werd kort voor de raadsverkiezingen van 2018 herbenoemd op voorspraak van gouverneur Theo Bovens. Lid stuurgroep Integriteit Limburg en portefeuillehouder archiefwet, wet openbaarheid van bestuur en integriteit. Opdrachtgever integriteitsonderzoek Martin Camp. Portefeuillehouder benoeming algemeen directeur / secretaris Twan Beurskens.
CDA wethouder Jos Teeuwen – Portefeuillehouder Q4. Wethouder af in 2018. Sinds 2019 lid van het dagelijks bestuur Waterschap Limburg.
VVD wethouder Stephan Satijn – Wethouder af in 2018. Bij diverse casussen Q4 betrokken. Sinds 2021 gedeputeerde provincie Limburg.
VVD kandidaat raadslid nr. 26 Roel Versleijen – Manager / afdelingshoofd gemeente Venlo sinds 2004. Ontsloeg in 2017 de interne melder (klokkenluider), en liet deze enkele maanden betaald thuiszitten. Tussentijds gaf hij opdracht voor een nieuwe inhuur op dezelfde functie die bijna dubbel zoveel kostte. Door Twan Beurskens in 2018 benoemd tot programmamanager. Vertrok eind 2019 bij de gemeente Venlo. Sindsdien directeur stichting Akkoord!-PO.
VVD kandidaat raadslid nr. 6 Marcel Walda – Ondernemer. Toonde al zijn interesse in gemeentelijk vastgoed op 19 januari 2015, mogelijk ook van Bolwaterstraat 31. Kocht op 14 augustus 2015 Helschriksel 13-13A in Q4 voor € 55.000,-. Zijn eerst getoonde interesse voor dit gemeentelijk pand dateert van 8 juni 2015. De openbare verkoop ging echter pas op 12 juni 2015 via internet van start. Het pand zou met aangrenzend braakliggend terrein verkocht worden. Een publieke bezichtiging op 19 juni 2015 werd geannuleerd doordat hij het op 17 juni 2015 kocht, voordat verdere en aangemelde geïnteresseerden zich konden oriënteren, waaronder een ambtenaar. De voorwaarde om ook het braakliggend terrein te kopen liet de gemeente Venlo vallen. De verbouwing werd verricht door de zakenpartner van Martin Camp.
Wordt vervolgd.
- bolwaterstraat 31
- venlo
- integriteit
- martin camp
- vvd
- gedeputeerde staten limburg
- ger koopmans
- theo bovens
- ontheffing verboden handelingen ex artikel 15
- gemeentewet
- B&W
- Q4 Venlo
- antoin scholten
- cda
- misstanden
- onderzoek
- Jos Teeuwen
- Roel Versleijen
- Marcel Walda
- Twan Beurskens
- Stephan Satijn
- Ad Roest
- wob
- wet openbaarheid van bestuur