Displaying items by tag: Q4 Venlo
Bolwaterstraat Q4 Venlo: Pandje kopen?
Het college van B&W stuurde vorige week Raadinformatiebrief 23 de wereld in: Handelingsperspectief Bolwaterstraat. Portefeuillehouder is wethouder Pollux (GL). Zoals u weet ligt de Bolwaterstraat in Q4 en hebben beide een nogal dubieus verleden. Niet alleen vanwege decennia drugsproblematiek, maar vooral ook vanwege de vele misstanden en vriendjespolitiek m.b.t. (provinciale) subsidies, onrechtmatige aanbestedingen en de onderhandse verkoop van gemeentelijk vastgoed. Het college stond erbij en keek ernaar. Als laatste in de rij betrof het in meerdere opzichten wethouder Pollux zelf, direct en indirect.
De puinhoop uit de periode van onderzoeken naar die misstanden (2016 en 2017) is nog steeds niet opgeruimd. Veel toen gemelde misstanden zijn niet eens onderzocht. Na het eerste onderzoek door EY publiceerde het college Raadsinformatiebrief 146: Feitenrelaas Q4 van 13 september 2016. Daarin werden 26 leer- en evaluatiepunten voor de gehele gemeentelijke organisatie opgesomd, waarvan vele de praktijk nooit haalden. De raad is dat allang ontgaan, of wil er niet meer aan herinnerd worden, net als het college. Daarbij deugden de onderzoeken niet. De onderzoekers werden daar meermaals schriftelijk op gewezen, maar deze signalen werden genegeerd en verzwegen in de rapporten en conclusies. De deksel ging erop. Het systematisch falen werd weer snel duidelijk bij de verkoop van Puteanusstraat 21 / Ginkelstraat 48 in 2019 aan de zoon van wethouder Pollux.
Het college laat nu weten de komende twee jaar de resterende vastgoedportefeuille in Q4 te willen afbouwen. Dus binnen de huidige periode.
Nu bevat wat hierboven staat niet veel nieuws. De gemeente is al jaren bezig met de openbare verkoop van (vanaf 2001) aangekocht vastgoed. In februari 2022 werd ook al een Raadsinformatiebrief betreffende de verkoop van gemeentelijk vastgoed in Q4 gepubliceerd, met deels dezelfde inhoud. Veel schot zit en zat er nooit in, behalve bij de verkoop aan familie, bevriende ondernemers en partijgenoten. Bolwaterstraat 8/8a staat bijvoorbeeld al 10 jaar niet alleen publiekelijk te koop, maar sinds 2021 met twee andere panden ook als vooraankondiging op de gemeentelijke website om ze middels een ‘verkoopenvelop’ in de markt te zetten. Precies zoals nu voor alle panden in de Bolwaterstraat gaat gelden.
Kleinschalig en creatief
Aangezien de Bolwaterstraat e.o. beleidsmatig sinds 2006 in de belangstelling staat wat betreft kleinschalige creatieve ondernemers (sinds de provincie er 2x € 2,5 miljoen subsidie inpompte) ligt er dus al een behoorlijk traject waarin veel dezelfde patronen zijn te herkennen. Vanuit de gemeente blijkt het telkens een herhaling van woorden en zetten.
Als er wat betreft de invulling van het vastgoedbeleid een conclusie kan worden getrokken, dan toch wel dat de gemeente hier vooral aan kapitaalvernietiging heeft gedaan, en niet alleen door het verwaarlozen van de panden. Goedwillende ondernemers die juist voor continuïteit en investeringen hadden kunnen zorgen, kregen simpelweg geen medewerking, of kregen na verloop van tijd te horen dat hun pand verkocht zou worden. De ondernemers verhuisden, maakten kosten, of gaven na langdurige tegenwerking gewoon op: fragiele continuïteit ging verloren. Jaren later zijn die panden nog steeds niet verkocht en zit er weer een andere huurder in. Exact deze kleinschalige en creatieve ondernemers hadden al jaren de gewenste invulling kunnen verzorgen.
Voor alle duidelijkheid: dan gaat het om dat deel van de ondernemers dat vooral niet door de gemeente en provincie werden gesubsidieerd en daar niet doorlopend opdrachten van kregen. Dat geld verdween namelijk in de zakken van het KoeKoek-netwerk dat zelf ook uit Q4 verdween toen de subsidie- en opdrachtenstroom opdroogde. De misstanden in Q4 hadden hier hun oorsprong, en bleken slechts het topje van de gemeentelijke ijsberg.
Nu grijpt het college voor de zoveelste keer terug op kleinschalige creatieve bedrijvigheid. Enkele zelfstandigen hebben inderdaad het pand waar ze al jaren gebruik van maken tussentijds kunnen kopen, vooral gelegen aan de Maaskade. Het aantal is echter minimaal. Dit gebeurde ook pas na veel pijn en moeite. Kritiek op eerder gemaakte maar niet nagekomen afspraken leverde in de meeste gevallen alleen maar gemeentelijke tegenwerking op, met weer vele klachten tot gevolg. De gemeente Venlo houdt namelijk niet van tegenspraak, en al helemaal niet als die tegenspraak gelijk heeft.
Grote vraag is natuurlijk of de resterende ondernemers die nog niet hebben gekocht ook de financiële mogelijkheden hebben om in de huidige markt te kopen, met renovatieverplichting. Worden die er misschien uitgeknepen? Of staat er al een rijtje in de startblokken die wel de financiën hebben? Uiteindelijk draait het toch om geld en in welke richting het vloeit. In Q4 weten ze dat maar al te goed.
Subsidie
En natuurlijk is er weer subsidie. Buiten de gevelsubsidie die de gemeente Venlo inzette voor een eigen pand zal het Venlo Transparant benieuwen waar en welke subsidiepotjes nog meer zullen worden aangeboord om de Bolwaterstraat voor de zoveelste keer op te krikken. Misschien nog eens aangekloppen bij GS? Daar zitten immers twee oud-wethouders uit Venlo, beiden (deels) verantwoordelijk / betrokken bij transacties in Q4. Over een is in 2016 zelfs een interne melding gedaan. Die melding werd natuurlijk nooit onderzocht. Ook niet door de provincie.
Wie wordt er door de jaren heen beter van dit zwabberend beleid, en wie niet? Wie zie je op functies, inhuur en bij projecten telkens terug, en wie niet? Voor wie gaan alle deuren (automatisch) open, en voor wie blijven ze (langdurig of voor altijd) gesloten? Allemaal erg integer natuurlijk. Van willekeur of opzet is nooit sprake.
Beej Benders
De vastgoedportefeuille Q4 behelst natuurlijk niet alleen de Bolwaterstraat. De Right to Challenge aanbesteding voor het Helschriksel werd begin 2022 van tafel gehaald. Daar waar wethouder Pollux graag een woning had gehad. Recent is voor het kavel een nieuw bestemmingsplan gepubliceerd. Enkele panden aan de Ginkelstraat hebben inmiddels plaatsgemaakt voor nieuwbouw en herinrichting. Daarnaast kocht Geert ‘Beej’ Benders t/m 2021 gefaseerd twee bedrijfspanden en 13 appartementen van de gemeente Venlo voor € 3.673.000,- waar bij één pand op typisch Venlose wijze werd gerommeld met een omgevingsvergunning terwijl het nog van de gemeente was. De juridische kwaliteitszorg bij de gemeente Venlo is vanouds. De hilarische zelfgekozen afgang van de gemeentelijke juridisch adviseur op de zitting gaat onbeschreven de geschiedenisboeken in.
Is het toeval dat het door Geert Benders / Fooddrome ingehuurde advocatenkantoor ook regelmatig door de gemeente Venlo wordt ingehuurd? Zoals gemachtigde bij WOB-beroepen of in het geval van raadslid Ali Oruc en de burgemeester de beantwoording van politiek zeer gevoelige vragen? Het college en dit advocatenkantoor dienen op gezette tijden dezelfde belangen. In Q4 is Geert Benders in elk geval spekkoper. Zowel ambtenaren als wethouders en advocaten van het verderop gelegen kantoor zijn er regelmatig klant.
Projectmanager
De Raadsinformatiebrief Handelingsperspectief Bolwaterstraat is opgesteld door een projectmanager die al jaren bij Q4 is betrokken, zowel bij de bouw van de garage Blok van Gendt, het koppelen daarvan aan het aangrenzende Beej Benders, en de verkoop van het vastgoed aan Beej Benders / Fooddrome. Betreffende projectmanager ontving ook jarenlang de facturen van doorlopende opdrachten aan Studio Denk, die de St. Jacobskapel in Q4 in 2015 in bezit kreeg voor € 0,-. Ja dat leest u goed. Stond in het persbericht dat er bij de gemeente Venlo een bieding lag van € 7,- werd dat bedrag zelfs kwijtgescholden. Vervolgens werd m.b.v. een provinciale subsidie van € 24.170,- de verplichte restauratie ter hand genomen. De omgevingsvergunning werd in 2016 van rechtswege verleend.
Deze projectmanager heeft ook weer een nevenfunctie als vicevoorzitter bij Stichting Passiespelen Tegelen, onder voorzitterschap van oud CDA-wethouder Jos Teeuwen (sinds 2018 lid van het dagelijks bestuur Waterschap Limburg). Jos Teeuwen was gedurende zijn gehele periode als wethouder portefeuillehouder Q4.
Familie, vrienden, partijgenoten.
Wat denkt u, gaat het wat worden met die verkoop? Zal dat binnen twee jaar lukken? Familie, vrienden, lievelingetjes? Misschien een partijgenoot? Denken ze bij de gemeente Venlo dat de kust weer veilig is? Of vallen er nog lijken uit de kast? Die zijn er immers genoeg.
Misschien treedt er wel enige ambtelijke en bestuurlijke verlichting op. Je mag de hoop immers nooit opgeven, ook al bewijzen de opeenvolgende en wisselende coalities het tegendeel.
Recent toonde het college namelijk weer op-en-top onprofessioneel gedrag. Een open overheid is nog steeds niet aan Venlo besteed. Als de woordvoerder van de burgemeester adviseert bij een volstrekt ondermaats primair WOO-besluit weet je dat je nog steeds te maken hebt met een fossiele bestuurscultuur.
Een luistertip voor iedereen die werkt bij of voor de gemeente Venlo. Fraude-hoogleraar Bob Hoogenboom: ‘Informatie onthouden aan een democratische rechtsstaat is ook misdaad’
Bolwaterstraat 31
Om te duiden hoe de gemeente Venlo in de praktijk handelt legt Venlo Transparant een casus voor die zich al ruim 6 jaar voortsleept. In deze wordt ook duidelijk hoe de provincie Limburg daarbij vanaf het begin een kwalijke rol speelt. Opmerkelijk is dat ondanks meerdere externe onderzoeken en publicaties in de pers nog steeds onbekende documenten opduiken die een geheel ander beeld schetsen en ook niet eerder werden vermeld. Documenten die ook bij verzoeken op de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) werden achtergehouden. Van deugdelijk en zorgvuldig onderzoek kan natuurlijk geen sprake zijn zolang dossiers niet compleet en inzichtelijk zijn. Dit geldt al helemaal voor dossiers die worden voorgelegd aan de rechter.
VVD raadslid Martin Camp kocht met een zakenpartner op 4 juli 2015 onderhands het gemeentelijk pand Bolwaterstraat 31 in de herontwikkelingswijk Q4. Voor € 27.500,-. Het betrof hier de grondprijs minus de sloopkosten, ook al gaven de kopers vóór de overeenkomst al aan dat het pand zou worden gerenoveerd. Sterker nog, in de koopovereenkomst stond als voorwaarde o.a. aangegeven dat de renovatie binnen 3 maanden zou moeten beginnen, en dat er geen sloop- en nieuwbouwverplichting was. Van een zelfbewoningsplicht was evenmin sprake, wel van een verkoopverbod binnen vijf jaar tenzij B&W daar vrijstelling voor gaf. De zakenpartner van Martin Camp verkreeg al in 2013 voor beide verplichtingen een vrijstelling bij de koop van ander gemeentelijk vastgoed, ook gelegen in Q4. Hij verkocht de bovenwoning – na splitsing - direct door.
Op 31 maart 2015 had Hauzer & Partners nog een waardeverklaring van € 26.500,- afgegeven waarin rekening werd gehouden met de door de gemeente Venlo opgelegde renovatieverplichting van € 31.000,-.
Aangezien het hier een raadslid (en eerder statenlid) betrof en het pand gemeentelijk bezit was, diende een Ontheffing verboden handelingen ex Artikel 15 van de Gemeentewet te worden aangevraagd en te worden verleend, bij en door de provincie Limburg. Voor raadsleden is het o.a. verboden onderhands onroerende zaken te verwerven van de gemeente waar ze werkzaam voor zijn. Elke overeenkomst zonder deze ontheffing is nietig. Zo is de wet.
Twee melders (intern en extern) dienden begin 2016 kort na elkaar meerdere meldingen van misstanden m.b.t. Q4 in bij de gemeente Venlo. Deze meldingen werden samengevoegd. Bolwaterstraat 31 was daar deel van.
Bolwaterstraat 31 is één van in totaal vier (vijf) panden die in de periode 2013 t/m 2015 onderhands door het college van B&W aan hetzelfde netwerk van personen werd verkocht. Alle kopers kenden elkaar en woonden op nog geen minuut lopen van elkaar. Verder is opmerkelijk dat de zakenpartner van Martin Camp bij alle transacties was betrokken, als koper, als uitvoerder van de verbouwingen, en (achteraf) het aanvragen van de vergunningen.
Ernst & Young (i.o.v. het college van B&W) en Necker van Naem (i.o.v. burgemeester Antoin Scholten) deden er uitgebreid onderzoek naar in 2016, waarbij Necker van Naem zich grotendeels baseerde op het onderzoek van Ernst & Young. In 2017 deed Lysias Consulting Group i.o.v. de gemeenteraad nogmaals onderzoek. In alle onderzoeken en rapporten werd echter cruciale informatie achterwege gelaten dan wel achtergehouden voor de onderzoekers door betrokkenen en het college van B&W. Totale kosten inclusief ambtelijke uren: een slordige € 750.000,-.
De betrokkenen en het college van B&W hebben altijd beweerd dat er op 4 juli 2015 (ondertekening door kopers) alleen sprake was van één koper, namelijk de zakenpartner van Martin Camp. Pas in tweede instantie zou op 29 januari 2016 met beide kopers een overeenkomst zijn gesloten, ná het verkrijgen van de ontheffing. Uit de akte van de notaris van 25 februari 2016 blijkt echter het tegendeel. Daar staat klip en klaar in vermeld dat er sprake is van een koopovereenkomst met beide kopers op 6 juli 2015. Een akte is altijd opgesteld op basis van een onderliggend, origineel en zorgvuldig geverifieerd document.
John Heuvelings, partijgenoot en raads- en statenlid, wees Martin Camp op 9 november 2015 op de noodzakelijke ontheffing. John Heuvelings was destijds eigenaar/verhuurder van de woning boven die van de zakenpartner van Martin Camp. Op 12 november 2015 volgde overleg met burgemeester Antoin Scholten en de kabinetschef, en werd daarna met hulp van de juridisch controller van de gemeente Venlo en de senior adviseur bestuurlijke zaken van de provincie Limburg de aanvraag voor de ontheffing op 18 december 2015 ingediend. Toen was Bolwaterstraat 31 al verbouwd en zelfs al verhuurd.
Dezelfde juridisch controller was daarna vanaf het begin betrokken bij de onderzoeken naar de gemelde misstanden, en ontving tijdens die onderzoeken meerdere e-mails van beide melders over oneigenlijke beïnvloeding en vooringenomenheid door burgemeester Antoin Scholten en wethouder Jos Teeuwen. Deze meldingen zouden worden meegenomen in de onderzoeken, wat uiteindelijk niet gebeurde. De externe melder trok zich vanwege een gebrek aan vertrouwen gedurende het onderzoek door Ernst & Young terug. De interne melder (klokkenluider) kreeg tot twee maal toe een waarschuwing om zijn mond te houden. Ook daar was de juridisch controller - en gemeentesecretaris - direct bij betrokken.
Uiteindelijk werd de Ontheffing verboden handelingen op 19 januari 2016 door GS Limburg verstrekt. Een afschrift werd naar de gemeenteraad gestuurd. B&W accordeerde op 29 januari 2016 de tweede koopovereenkomst met beide kopers.
Op 23 januari 2017 werd door de externe melder aangifte gedaan bij het OM wegens het opmaken en in omloop brengen van een valse koopovereenkomst, waarbij betrokkenheid van B&W en de provincie Limburg werd vermeld. Het OM seponeerde de aangifte pas een jaar later, op 16 februari 2018, nadat zowel de politie als verschillende OvJ’s er naar hadden gekeken. Op 20 maart 2018 werd een nieuwe en uitgebreidere aangifte gedaan, vanwege het zeer gebrekkige onderzoek en motivering van het OM om geen strafvervolging in te stellen. De rol van de juridisch controller werd nu ook toegelicht. Ook deze aangifte werd, op 15 juni 2018, geseponeerd.
Op 27 oktober 2019 werd voor een derde keer aangifte gedaan, nu door de interne melder (klokkenluider) die in 2017 bij de gemeente Venlo op valse gronden werd ontslagen. Deze aangifte richtte zich op meerdere personen. Niet alleen op Martin Camp, maar ook op burgemeester Antoin Scholten, wethouder Jos Teeuwen en de juridisch controller wegens misleiding, bedrog, valsheid in geschrifte, schending van het ambtsgeheim en het verduisteren van bewijsstukken. Het OM seponeerde de aangifte op 6 december 2019 waarbij werd geconcludeerd dat:
‘Er is -ook na lezing van uw aangifte- geen sprake van een concrete verdenking van de door u genoemde strafbare feiten waarbij relevant is te benoemen dat in het geval partijen eerder gesloten overeenkomsten in onderling overleg zouden hebben beëindigd dan wel vernietigd, dit op zichzelf geen strafbaar handelen betreft. Het eventueel overtreden van artikel 15 gemeentewet is daarbij ook geen strafbaar feit. De consequentie daarvan is enkel de civielrechtelijke nietigheid van de rechtshandeling (artikel 3:43 BW). De uiteindelijke overdracht heeft eerst na ontheffing van de provincie Limburg plaatsgevonden waarbij de provincie Limburg achteraf, na kennisname van de door u gepresenteerde informatie, aangeeft de ontheffing niet ten onrechte te hebben verleend. Al deze omstandigheden maken dat er geen aanknopingspunten zijn voor een strafrechtelijk onderzoek.’
Vreemd genoeg noemde het OM (net als de provincie) nergens de in de akte vermelde eerste koopovereenkomst.
Op 3 april 2018 werd bij de provincie Limburg een Wob-verzoek ingediend inzake Bolwaterstraat 31. De behandelaar van zowel het besluit op het verzoek als het besluit op bezwaar was de senior adviseur bestuurlijke zaken. Dezelfde ambtenaar die betrokken was bij de Ontheffing verboden handelingen t.b.v. Martin Camp en op 5 september 2016 (en nogmaals op 8 april 2019) werd ingelicht over o.a. de feitelijk onjuiste beweringen door de juridisch controller van de gemeente Venlo t.b.v. de aanvraag en het aantoonbare gerommel met de verkoop. Ook de kabinetschef van de provincie werd ingelicht.
Onder de reikwijdte van het Wob-verzoek vielen meerdere documenten die toen echter niet werden verstrekt, niet werden geweigerd, en ook niet werden opgenomen in de inventarislijst. Ze waren echter wel bekend bij de behandelaar van het verzoek. Dat bleek echter pas in 2021.
Op 5 juni 2018, nog vóór besluit op het Wob-verzoek inzake Bolwaterstraat 31, werd het Beleidskader Ontheffing verboden handelingen van de provincie Limburg aangepast. Volgens de senior adviseur bestuurlijke zaken vanwege ‘Recente ontwikkelingen en voortschrijdend inzicht.’
E-mail senior adviseur bestuurlijke zaken en Wob-behandelaar aan gouverneur Theo Bovens d.d. 5 november 2018:
Besluit op bezwaar d.d. 13 november 2018. Behandelaar senior adviseur bestuurlijke zaken, ondertekend door gedeputeerde Ger Koopmans:
Na een nieuw Wob-verzoek inzake Q4 op 5 februari 2021 werden e-mails tussen gouverneur Theo Bovens, de kabinetschef en de senior adviseur bestuurlijke zaken vrijgegeven, waarin o.a. wordt gediscussieerd over het Wob-verzoek in 2018. Verder blijkt dat GS eind 2016, na afronding van het onderzoek door EY in september 2016, zowel intern als extern juridisch advies heeft ingewonnen over het intrekken van de verleende Ontheffing. Het interne advies van het cluster Juridische Zaken en Inkoop blijkt mondeling te zijn verstrekt. Het externe juridische advies van advocatenkantoor AKD van 16 november 2016 wordt als strikt vertrouwelijk gekwalificeerd en werd geweigerd.
Interne memo aan gouverneur Theo Bovens d.d. 12 september 2016:
E-mail aan gouverneur Theo Bovens e.a. d.d. 16 december 2016:
Besluit op bezwaar GS Limburg d.d. 21 december 2021:
De provincie Limburg zakt door haar hoeven. Niet alleen werden documenten 3 jaar achtergehouden, maar er blijkt meer mis. Aantoonbare agendering en overleg inzake Q4 op 14 december 2016 tussen een gedeputeerde en wethouder Jos Teeuwen op het gouvernement is onvindbaar. Er is op geen enkele wijze sprake van een zorgvuldige vastlegging. Besluitvorming kan door niemand worden gecontroleerd. GS sluit ook niet uit dat de agendering en verdere documenten zijn gewist. Van zorgvuldig onderzoek m.b.t. de ontheffing is evenmin sprake.
De provincie Limburg blijkt steeds meer op de gemeente Venlo te lijken. De transparantie waar interim-gouverneur Johan Remkes nog op hamerde en opvolger Emile Roemer voor zou moeten staan, blijkt al snel een wassen neus. De nieuwe Limburgse bestuurscultuur?
Eén aangedragen bezwaar werd ook nog eens door GS geheel genegeerd: de rol van de op 2 juli 2021 benoemde gedeputeerden Ad Roest en Stephan Satijn, voormalige wethouders van de gemeente Venlo. Vanuit hun bestuurlijke verantwoordelijkheid en portefeuille waren zij namelijk op meerdere wijze direct en indirect betrokken bij voorliggend dossier. En nu als gedeputeerden.
Enkele (hoofdrol)spelers in deze casus op een rij:
VVD raadslid Martin Camp – Gepensioneerd, raadslid en VVD af.
CDA gouverneur Theo Bovens – Ondertekende namens GS Limburg de Ontheffing t.b.v. Martin Camp. Stapte begin 2021 vanwege een integriteitskwestie op.
CDA gedeputeerde Ger Koopmans – Portefeuillehouder Q4. Stapte vanwege integriteitskwestie begin 2021 op.
VVD gedeputeerde Twan Beurskens – Werd in maart 2018 benoemd tot algemeen directeur / secretaris gemeente Venlo. Had in 2012 als wethouder de benoeming van burgemeester Antoin Scholten in portefeuille.
VVD burgemeester Antoin Scholten – Werd kort voor de raadsverkiezingen van 2018 herbenoemd op voorspraak van gouverneur Theo Bovens. Lid stuurgroep Integriteit Limburg en portefeuillehouder archiefwet, wet openbaarheid van bestuur en integriteit. Opdrachtgever integriteitsonderzoek Martin Camp. Portefeuillehouder benoeming algemeen directeur / secretaris Twan Beurskens.
CDA wethouder Jos Teeuwen – Portefeuillehouder Q4. Wethouder af in 2018. Sinds 2019 lid van het dagelijks bestuur Waterschap Limburg.
VVD wethouder Stephan Satijn – Wethouder af in 2018. Bij diverse casussen Q4 betrokken. Sinds 2021 gedeputeerde provincie Limburg.
VVD kandidaat raadslid nr. 26 Roel Versleijen – Manager / afdelingshoofd gemeente Venlo sinds 2004. Ontsloeg in 2017 de interne melder (klokkenluider), en liet deze enkele maanden betaald thuiszitten. Tussentijds gaf hij opdracht voor een nieuwe inhuur op dezelfde functie die bijna dubbel zoveel kostte. Door Twan Beurskens in 2018 benoemd tot programmamanager. Vertrok eind 2019 bij de gemeente Venlo. Sindsdien directeur stichting Akkoord!-PO.
VVD kandidaat raadslid nr. 6 Marcel Walda – Ondernemer. Toonde al zijn interesse in gemeentelijk vastgoed op 19 januari 2015, mogelijk ook van Bolwaterstraat 31. Kocht op 14 augustus 2015 Helschriksel 13-13A in Q4 voor € 55.000,-. Zijn eerst getoonde interesse voor dit gemeentelijk pand dateert van 8 juni 2015. De openbare verkoop ging echter pas op 12 juni 2015 via internet van start. Het pand zou met aangrenzend braakliggend terrein verkocht worden. Een publieke bezichtiging op 19 juni 2015 werd geannuleerd doordat hij het op 17 juni 2015 kocht, voordat verdere en aangemelde geïnteresseerden zich konden oriënteren, waaronder een ambtenaar. De voorwaarde om ook het braakliggend terrein te kopen liet de gemeente Venlo vallen. De verbouwing werd verricht door de zakenpartner van Martin Camp.
Wordt vervolgd.
- bolwaterstraat 31
- venlo
- integriteit
- martin camp
- vvd
- gedeputeerde staten limburg
- ger koopmans
- theo bovens
- ontheffing verboden handelingen ex artikel 15
- gemeentewet
- B&W
- Q4 Venlo
- antoin scholten
- cda
- misstanden
- onderzoek
- Jos Teeuwen
- Roel Versleijen
- Marcel Walda
- Twan Beurskens
- Stephan Satijn
- Ad Roest
- wob
- wet openbaarheid van bestuur
Fooddrôme / Beej Benders I
Uit een Woo-verzoek en recent openbaar gemaakt besluit blijkt dat de gemeente Venlo Fooddrôme BV / Beej Benders eind 2023 heeft gedaagd i.v.m. niet betaalde huurverhogingen. Het gaat om (voormalig) gemeentelijk vastgoed Monseigneur Nolensplein 53 en 54. Sinds respectievelijk 2017 en 2016 werden beide panden verhuurd en in 2021 aan Fooddrôme BV verkocht, samen met 13 appartementen gelegen aan de Parkstraat voor een bedrag van € 3.673.000,- k.k. Verantwoordelijk wethouder is Marij Pollux (GL). De fractie Veur Groeët Venlo heeft inmiddels vragen gesteld.
Woo-verzoek Ludwig & Van Dam advocaten d.d. 24 november 2023:
Het Woo-verzoek werd door de gemeente Venlo op 27 november ontvangen. Het collegebesluit volgde op 6 maart 2024, 14 weken later. Er werden slechts 6 documenten met een totaal aan 12 pagina’s verstrekt. Van een omvangrijk (Artikel 4.2 a) dan wel gecompliceerd (Artikel 4.4 lid 2) Woo-verzoek is in de verste verte geen sprake. De wettelijke beslistermijn op een regulier Woo-verzoek is 4 weken, en kan met twee weken worden verlengd indien daar sprake van is.
Dat de advocaat van Fooddrôme / Beej Benders documenten opvraagt, en dus partij is, zou wat betreft het tijdig en correct afhandelen van het verzoek geen verschil mogen uitmaken. Al enige tijd is het - buitenproportioneel - niet voldoen aan de wettelijke beslistermijn schering en inslag bij de gemeente Venlo. Primaire besluiten en besluiten op bezwaar zijn vaak inhoudelijk ook nog eens ver ondermaats. Dat heeft alles met de non-existente juridische kwaliteitszorg te maken. Het team Juridische Zaken kan of wil simpelweg niet leveren wat de Wet open overheid beoogd. Klachten over medewerkers van Juridische Zaken zijn er al jaren. Nog niet zolang geleden bleek zelfs de woordvoerder van burgemeester Antoin Scholten (portefeuillehouder) te hebben geadviseerd bij een primair besluit op een Woo-verzoek, en bleek een juridisch adviseur dat ook heimelijk te hebben gedaan terwijl hij bezwaren en beroepen behandelt.
Wat betreft het geschil tussen de gemeente Venlo en Fooddrôme / Beej Benders: de zitting vond 14 mei jl. plaats. De Limburger berichtte er 15 mei (digitaal) en 16 mei (druk) over. Het zou in totaal gaan om nog verschuldigde huurverhogingen van € 133.500,-. VT blikt n.a.v. dit geschil terug naar de ontwikkeling van Fooddrôme: vanaf het einde van de Floriade tot het uiteindelijk landen van Beej Benders aan het Nolensplein in Q4.
Villa Flora
In 2010 was sprake van het concept Fooddome, met de opzet dit te laten landen in Villa Flora, als invulling na afloop van de Floriade in 2012. Het als duurzaam gepresenteerde Villa Flora (‘groenste kantoor van Nederland’) moest nog worden gebouwd. Fooddrôme BV was destijds al betrokken bij het project, maar werd pas opgericht in augustus 2011. Portefeuillehouder Villa Flora was wethouder Twan Beurskens (VVD), die ook de eerste handeling van de bouw verrichtte. Zowel de regie van de bouw als de administratie waren namelijk in handen van de gemeente Venlo.
Tonnaer: Ruimtelijke onderbouwing Fooddome gemeente Venlo d.d. 9 augustus 2011:
Invulling van het speciaal voor de Floriade gebouwde vastgoed bleek echter niet zo makkelijk als de aandeelhouders van Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV (5 regiogemeenten) zich en aan het publiek hadden voorgesteld.
Financiering
In 2013 werd een intentieovereenkomst getekend voor het concept Fooddome. Alle deuren, waaronder bij de provincie en gelieerde fondsen, gingen open om deze opzet te doen slagen. Gemachtigde namens de provincie Limburg was (inmiddels) gedeputeerde Twan Beurskens (VVD), eerder verantwoordelijk wethouder in Venlo. Beide partijen zouden de samenwerking aangaan voor een periode van 10 jaar (5 + 5 verlenging) middels een onderhuurovereenkomst. Fooddrôme zou 7500 m2 van de begane grond / entresol huren van Villa Flora BV en de provincie Limburg weer 1500 m2 van Fooddrôme. Opmerkelijk.
Concept overeenkomst d.d. 13 februari 2014:
De financiële details over de onderhuur zijn niet bekend. Beide partijen kozen ervoor geen enkele ruchtbaarheid daaraan te geven:
Wel is de verdere financiële ondersteuning vanuit de provincie Limburg bekend. Fooddrôme werd daarbij geholpen door subsidiebureau TRIAS BV.
Nota GS inzake besluit Fooddrôme d.d. 14 februari 2014:
Op 4 juni 2014 liet Fooddrôme echter in een verklaring weten af te zien van de huurovereenkomst na het uitvallen van de educatieve invulling. De al beschikte subsidie moest worden ingetrokken en de beoogde lening verviel. Gedeputeerde Twan Beurskens (VVD) werd twee weken later middels een interne nota geïnformeerd. De beoogde locatie stond op dat moment al 1,5 jaar leeg.
Het afblazen van Fooddrôme leidde tot financiële tegenvallers voor de aandeelhouders van Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV. Voor Fooddrôme werden namelijk bouwkundige aanpassingen gedaan en werd o.a. een tussenvloer aangelegd. Dat was een huurderswens geweest.
Door de provincie Limburg werd daar 4 ton voor uitgetrokken. De totale kosten bedroegen echter € 707.000,-. De gemeenteraad van Venlo werd door de opvolger van Twan Beurskens, wethouder en portefeuillehouder Stephan Satijn (VVD), in 2013 daarover geïnformeerd.
Nota GS inzake besluit Fooddrôme d.d. 14 februari 2014:
Raadsconsulatie betalingsregeling Villa Flora BV d.d. 5 juni 2013:
In het onderzoeksrapport Villa Flora van de Venlose Rekenkamer van 27 mei 2015 zijn de kosten voor de tussenvloer à € 707.000,- meermaals terug te vinden, inclusief de vermelding dat de huurder de kosten zou compenseren. Volgens een artikel van Distrifood van 8 juni 2015 werd dat bedrag echter nooit terugbetaald.
In de Raadsconsulatie betalingsregeling Villa Flora BV d.d. 5 juni 2013 werd eveneens vermeld dat € 800.000,- ter beschikking was gesteld als ‘huurincentives’. Er zou 90% langjarig worden verhuurd. Of daarvan een deel en zo ja hoeveel daarvan weer voor Fooddrôme was bestemd blijft onbekend. Het mocht sowieso niet baten. Na het fiasco van Fooddrôme meldde zich pas in 2016 de eerste commerciële partij als huurder voor de exporuimte van Villa Flora.
Verdere kosten en financiële gevolgen werden opgesomd in de door het college van B&W Venlo verstuurde RIB 2014 / 68 d.d. 8 juli 2014:
In de RIB wordt echter met geen woord gerept over de resterende 3 ton kosten voor de tussenvloer, die de aandeelhouders (de 5 regiogemeenten) op zich zouden moeten nemen, aangezien de provincie Limburg eerder 4 ton ter beschikking stelde. Uit geen enkel beschikbaar document blijkt wie deze kosten (deels dan wel geheel) voor rekening heeft genomen.
Uit antwoorden van gedeputeerde Twan Beurskens op vragen vanuit de Statencommissie Economie, Bestuur en Duurzaamheid (EBD) blijkt nogmaals dat de provincie Limburg als onderhuurder van Fooddrôme zou fungeren. Het daarvoor afgesproken bedrag is echter niet bekend.
E-mail schriftelijke beantwoording rondvraag Cie EBD gedeputeerde T. Beurskens d.d. 11 december 2014:
Een paar maanden later stelde de Statenfractie van de SP vragen over Villa Flora en specifiek over de telkens aangekondigde vestiging van Fooddrôme. Blijkbaar wist de SP-fractie meer. Het antwoord van GS is typerend bij een financieel bodemloos project: ontkennen, afschuiven en duiken.
Antwoorden GS op schriftelijke vragen SP fractie betreffende Floriade – Villa Flora d.d. 31 maart 2015:
Onderzoek Rekenkamer Venlo
Bureau Metafoor onderzocht in 2015 Villa Flora i.o.v. de rekenkamercommissie Venlo. N.a.v. dat rapport publiceerde L1 op 3 juni 2015 een artikel waarin het college van B&W werd verweten te hebben gelogen over het huurcontract met Fooddrôme. De Venlose raad werd namelijk in Raadsinformatiebrief 57 van 18 mei 2013 een rad voor ogen gedraaid. Portefeuillehouder was wethouder Stephan Satijn (VVD), sinds 2021 gedeputeerde en portefeuillehouder BV Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo, inclusief de opvolger van Villa Flora: BV Campus Vastgoed Greenport Venlo.
Onderzoeksrapport Villa Flora d.d. 27 mei 2015:
Dure les
N.a.v. het onderzoeksrapport concludeerde GroenLinks Venlo (sinds 2018 deel van het college met wethouder Marij Pollux) dat het allemaal beter moest. Er was sprake geweest van planningsoptimisme, positieve aannames, oplopende exploitatieverliezen, en er moest weer geld bij. Vanuit het college was geen tijdige en correcte informatievoorziening richting de raad. Allemaal conclusies die destijds wethouder Stephan Satijn werden aangerekend. ‘Dit had allemaal veel beter gekund’, stelde hij zelf.
Netwerken en bestuurscultuur
VT schreef eerder over Villa Flora en de talloze lijntjes die in de loop van de tijd vaak dezelfde personen vanuit verschillende opeenvolgende (bestuurlijke) functies aan elkaar linken. Dat blijkt ook in dit dossier. Netwerken met een jarenlange onderlinge verwevenheid waarbij meebuigen met en financiële ondersteuning van bepaalde ondernemers centraal staat, maar waar eenzelfde starre en gesloten bestuurscultuur richting de burger die om openheid van zaken vraagt in stand blijft. De vraag is welk controlerend orgaan of lid daarvan nog overzicht heeft over de kosten die door de jaren heen door provincie, gemeenten en gelieerde fondsen t.b.v. Fooddrôme / Beej Benders zijn gemaakt, en of er niet mogelijk (en herhaaldelijk) sprake is geweest van bevoordeling en staatssteun. Ook wat betreft het vervolg dat u nog gaat lezen.
Fooddrôme / Beej Benders II
Na publicatie van het eerste deel heeft u uit de lokale media kunnen vernemen dat de rechter op 26 juni jl. oordeelde dat Fooddrôme geen achterstallige huur aan de gemeente Venlo hoefde te betalen. Het zou gaan om een bedrag van € 133.572,83, inclusief rente en kosten.
De gemeente verhuurde vanaf 2016 Mgr. Nolensplein 54 aan Fooddrôme. Vanaf 2017 werd ook Mgr. Nolenpslein 53 verhuurd. Beide panden werden met 13 boven Mgr. Nolensplein 54 gelegen appartementen begin 2021 aan Fooddrôme verkocht.
De gemeente kwam er in 2022 achter dat de afgesproken jaarlijkse huurverhogingen voor Mgr. Nolensplein 54 vanaf 2017 niet waren mee berekend in verstuurde facturen. Voor Mgr. Nolensplein 53 werd vreemd genoeg geen jaarlijkse huurverhoging overeengekomen, enkel een indexatie vanaf 1 januari 2016.
De rechter oordeelde ook dat een nog door Fooddrôme in te dienen verzoek voor huurprijsvermindering i.v.m. corona daarmee van tafel was. De gemeente Venlo huurde voor deze rechtszaak een advocaat van AKD in.
Exit BB
Begin augustus maakte Beej Benders bekend per 24 augustus 2024 de vestiging aan het Mgr. Nolensplein 54 te sluiten. Sindsdien is het vastgoed informeel aan diverse partijen te koop aangeboden. Ook de keuken op Mgr. Nolensplein 53 heeft inmiddels de activiteiten beëindigd. Naar verluidt is de productie overgeheveld naar een andere ondernemer op een andere locatie, buiten Venlo.
Bijkomend nadeel sinds de sluiting van Mgr. Nolensplein 54: de voetgangersdoorgang die speciaal door de gemeente Venlo vanuit de achterliggende parkeergarage Blok van Gendt via Beej Benders naar het Nolensplein werd geconstrueerd, is sindsdien gesloten.
VT blikt, na de mislukte poging in de Villa Flora, terug op het vestigen van Fooddrôme / Beej Benders aan het Nolensplein 53 en 54, de verschillende opeenvolgende deals en afwijkingen van wet- en regelgeving die dat mogelijk maakten.
De Venlose deal
Op 4 december 2015 werd in een gezamenlijke persverklaring van de gemeente Venlo en Beej Benders de vestiging van ‘foodmarkt’ Beej Benders aan het Monseigneur Nolensplein 54 aangekondigd. Openingsdatum ergens eind 2016. Portefeuillehouders waren Jos Teeuwen (CDA) en Stephan Satijn (VVD). Bestuurlijk werd op 5 oktober 2015 overeenstemming bereikt. In het collegebesluit van 20 oktober 2015 wordt vermeld dat initiatiefnemer ‘de heer Benders’ zich in oktober 2014 met interesse voor Mgr. Nolensplein 54 bij de gemeente Venlo meldde.
In juli 2014 hadden zich echter al meerdere andere geïnteresseerden gemeld voor hetzelfde pand, waarbij een geïnteresseerde ook na rappel geen reactie van de gemeente Venlo ontving. Fooddrôme / Beej Benders kwam pas maanden later in beeld. In 2016 werd na een interne en externe melding over misstanden in Q4 in opdracht van het college van B&W een onderzoek ingesteld door EY. Deel van de externe melding betrof de vestiging van Beej Benders. Dat werd slechts summier onderzocht. EY kon niet herleiden wanneer het eerste contact tussen Fooddrôme / Beej Benders en de gemeente Venlo was geweest. Enkel een vermelding in notulen van 10 november 2014 werd gevonden. E-mails of eerdere en andere documenten waren volgens EY niet beschikbaar. Die kwamen na bezwaar bij een al lopend Wob-verzoek wel boven water en gingen terug tot 7 oktober 2014. Toen was het onderzoek van EY echter al afgerond. Het ‘feitenrelaas’ van EY bleek daarmee aantoonbaar incompleet.
RIB 2015 / 134 d.d. collegevergadering 20 oktober 2015 (dagtekening 4 december 2015):
De oplopende huurbedragen werden opgenomen in de huurovereenkomst van 2015. Namens de gemeente Venlo ondertekende burgemeester Antoin Scholten. Vanaf het 2de jaar zou indexering plaatsvinden. Ook opgenomen in de overeenkomst: de huurder heeft ‘right of first refusal’. D.w.z. dat wanneer een koper zich aandient voor Mgr. Nolensplein 53, 54 en de bovengelegen 13 appartementen, het gehele complex eerst aan de huurder zal worden aangeboden voor een al overeengekomen vaste prijs k.k., met een bedenktijd van 2 maanden. De vastgestelde koopsom zou gelden tot 31 december 2015 en gedurende de eerste huurperiode van 5 jaar jaarlijks worden geïndexeerd. Fooddrôme beoogde namelijk de al jarenlang anti-kraak bewoonde 13 appartementen te verwerven als huisvesting voor studenten. Het geheel onder de noemer Fooddrôme Campus. Eerder werd door Fooddrôme bij de gemeente Venlo aangedrongen op uitkoop van het 14de appartement dat als enige nog in privébezit was. Dat zou nooit gebeuren.
Huurovereenkomst Mgr. Nolensplein 54 ondertekend d.d. 14 en 21 oktober 2015:
En daar ging het mis. De facturen voor de huur van Mgr. Nolensplein 54 werden vanaf 2017, het 2de jaar, telkens berekend op basis van het jaarlijkse huurbedrag van het 1ste jaar. De overeengekomen oplopende huur werd simpelweg terzijde geschoven of vergeten. Hoe dit kon gebeuren is een raadsel, aangezien de huurovereenkomst voor geen enkele andere uitleg vatbaar is en eenduidig is opgenomen in de overeenkomst.
Factuur 1 maart 2017:
Factuur 1 maart 2018:
Buiten de huur van Mgr. Nolensplein 54 moest er een vergunning komen en worden betaald voor een terras voor de geplande horeca en uitstalling voor de winkel. De afgesproken prijzen liepen daarvoor jaarlijks op in een ‘groeiconstructie’ waardoor pas na 5 jaar het volledige tarief zou worden betaald. Benders probeerde flink af te dingen en haalde daarbij vergelijkingen aan met gemaakte afspraken bij Villa Flora.
Brief Fooddrôme / Beej Benders aan gemeente Venlo d.d. 19 februari 2015:
Brief college van B&W aan Fooddrôme d.d. 30 juni 2015 dagtekening 3 juli 2015:
Brief Fooddrôme aan gemeente Venlo d.d. 8 juli 2015:
Huurovereenkomst Mgr. Nolensplein 54 ondertekend d.d. 14 en 21 oktober 2015:
Huur Mgr. Nolensplein 53
De huur voor Mgr. Nolensplein 53 werd ook eind 2015 vastgesteld, hoewel deze pas op 1 mei 2017 zou ingaan. Deze werd i.t.t. Mgr. Nolensplein 54, met het terras en de uitstallingen, niet jaarlijks verhoogd maar enkel jaarlijks geïndexeerd vanaf 1 januari 2016. Verder was er sprake van een huurvrije periode van 9 maanden. Pas na de eerste 5 jaar zou bij een ‘right of first refusal’ en verlenging van de overeenkomst een hertaxatie voor een nieuwe huurprijs plaatsvinden.
Huurovereenkomst Mgr. Nolensplein 54 ondertekend d.d. 14 en 21 oktober 2015:
Huuraanbieding Mgr. Nolensplein 53 ondertekend d.d. 9 en 25 oktober 2016:
De rechtbank Limburg merkte dit verschil in huurovereenkomsten ook op en vermeldde dit in de uitspraak van 26 juni 2024:
De definitieve huurovereenkomst voor Mgr. Nolensplein 53 werd ruim een jaar na vaststelling van de overeengekomen huur op 31 oktober en 2 november 2016 ondertekend. Aangehecht was een lijst met door de gemeente Venlo uit te voeren werkzaamheden i.v.m. ‘achterstallig onderhoud.’
Staatssteun en de-minimis
De verschillende overeengekomen m2 prijzen leidden tot de ambtelijke constatering dat er i.v.m. de overeengekomen huurkorting sprake was van staatssteun en een minimisverklaring diende te worden ondertekend.
Email projectleider gemeente Venlo aan Fooddrôme d.d. 11 februari 2015:
Brief Fooddrôme aan gemeente Venlo d.d. 19 februari 2015:
In enkele jaren tijd ontving initiatiefnemer G. Benders via verschillende rechtspersonen meerdere keren (mogelijke) staatssteun, zowel vanuit de gemeente Venlo als de provincie Limburg. Zo ontving Toti BV in 2013, nog voor de geplande vestiging van Fooddrôme in Villa Flora in 2014, een gemeentelijke krediet van € 247.500,- en een bijdrage van € 175.000,- voor de Plus-supermarkt in de Vossener. Zowel subsidies als leningen en garanties kunnen worden beschouwd als staatssteun.
In de-minimisverordening van de Europese Commissie zijn bedragen opgenomen waarbij steunmaatregelen tot een bepaalde drempel geoorloofd zijn. Per onderneming was dat over een periode van drie belastingjaren € 200.00,-. Vanaf 1 januari 2024 is dat verhoogd naar € 300.000,-. De onderneming dient daarvoor een verklaring te ondertekenen zodat de te ontvangen steun is vrijgesteld van de verplichting deze vooraf bij de Europese Commissie te melden voor goedkeuring. Staatssteun dient cumulatief te worden berekend, inclusief rechtspersonen die een band met elkaar hebben. Deze kunnen namelijk als één onderneming worden beschouwd en mogen dus maar eenmaal worden gesteund met bedragen van maximaal het drempelbedrag. Het de-minimisplafond geldt per zelfstandige onderneming.
Plus supermarkt Vossener
In 2013 verzocht het college aan de raad een krediet van € 422.500,- “…benodigd voor het doen van investeringen, verband houdend met het verlenen van medewerking aan de exploitatie en (her)ontwikkeling van gronden en openbare ruimte in het centrum van de wijk Vossener. Dit in verband met het initiatief voor de bouw van een supermarkt aan de Vossenerlaan…” Het collegebesluit om medewerking te verlenen aan dit initiatief dateerde al uit 2012. De gemeentelijke opstallen Vossenerlaan 78 en 80 werden toen aan de initiatiefnemer verkocht.
Raadsvoorstel kredietaanvraag gebiedsontwikkeling Vossenerlaan inclusief supermarkt d.d. 19 maart 2013:
De € 175.000,- werd o.a. gebruikt voor de aanleg van parkeerplaatsen rondom de supermarkt. Meerdere Blerickse ondernemers verweten de gemeente dat op oneigenlijke wijze medewerking werd verleend aan de totstandkoming van de vestiging en probeerden in 2014 tevergeefs de opening te voorkomen door naar de rechter te stappen. Portefeuillehouder van dit al was Stephan Satijn, die een speech gaf tijdens de opening en ook betrokken was bij de vestiging van Beej Benders aan het Mgr. Nolensplein 54.
Indirecte provinciale subsidie
Eind 2013 ontving de Limburgse Land en Tuinbouwbond (LLTB) subsidie waar ook Fooddrôme van profiteerde. Daarbij werd meermaals afgeweken van geldende regelgeving:
SAS-2013-02050
Duurzame verdienmodellen agrosector-Fooddrome
Limburgse Land- en Tuinbouwbond 26-11-2013 € 14.625
Inrichting landelijk gebied Limburg
Subsidiebeschikking GS Limburg Duurzame verdienmodellen agrosector-Fooddrôme d.d. 26 november 2013:
Welke persoon of welk bureau hiervoor werd ingehuurd en wat het onderzoek of advies uiteindelijk heeft opgeleverd blijft onbekend.
Toti BV en Foodrôme BV zijn beide dochterondernemingen van Gepé BV dat sinds 2011 bestuurder is. Gépe BV vertegenwoordigde Fooddrôme BV bij de ondertekening van de huurovereenkomst. Gépe BV werd weer vertegenwoordigd door bestuurder Roni Beheer BV, welke weer werd vertegenwoordigd door bestuurder G. Benders.
Concernrelaties
- Stichting Administratiekantoor Gepé
- Gepé B.V.
- Maté B.V.
- Benders Supermarkt B.V.
- Toti B.V.
- Jomi B.V.
- Fooddrôme B.V.
- Zellie B.V.
- Maté B.V.
- Gepé B.V.
Villa Flora
U las eerder over de mislukte poging om het project Fooddrôme in 2014 te laten landen in Villa Flora. Ook daar was sprake van mogelijke staatssteun. De totale kosten voor de provincie bedroegen € 3,7 miljoen, waarvan € 2 miljoen aan investeringen, € 0,25 miljoen aan subsidie en € 1,45 miljoen om eventuele exploitatiekosten af te dekken. Daarnaast zou Fooddrrôme nog een lening van € 1 miljoen uit het Innovatiefonds ontvangen. De kosten voor de door Fooddrôme verlangde tussenvloer bedroeg € 700.000,- en werd betaald door de provincie en de deelnemende gemeenten.
Nota voor GS inzake besluit Fooddrôme d.d. 14 februari 2014:
Bijlage 2 – Juridische risico’s
Horecavergunning Mgr. Nolensplein 54
Eind 2016 werden in afwijking van de beleidsregels Horeca Aangewezen gebieden (Q4) een exploitatie-, drank- en horecavergunning voor Mgr. Nolensplein 54 verleend. Burgemeester Antoin Scholten maakte daarbij gebruik van zijn bevoegheid. In de wijk Q4 was namelijk vanwege de langjarige problematiek geen nieuwe horeca toegestaan. De vergunningen werden opvallend genoeg niet zoals gebruikelijk door de gemeente gepubliceerd.
Voorstel burgemeester d.d. 19 april 2016:
Tegen de vergunningen werden door een ondernemer en omwonende buiten de wettelijke termijn bezwaren ingediend vanwege het in strijd zijn met het bestemmingsplan. Het feit dat de vergunningen niet zoals gebruikelijk waren gepubliceerd en belanghebbenden daar dus niet tijdig kennis van hadden kunnen nemen, leidde ertoe dat de bezwaren wel ontvankelijk werden verklaard en in behandeling werden genomen. In besluit werden ze uiteindelijk ongegrond verklaard, evenals na beroep en hoger beroep.
Meldingen en onderzoeken
De Venlose deal aan het Mgr. Nolensplein maakte deel uit van een zeer omvangrijk dossier aan intern en extern gemelde misstanden m.b.t. de wijk Q4 begin 2016. Die werden wat betreft Beej Benders zo goed als geheel door de betrokken topambtenaren van de gemeente Venlo genegeerd en niet meegenomen in het onderzoek verricht door het ingehuurde EY, ondanks bezwaren van de externe melder. De melding betrof met name de aanloop naar de huur / koop van de panden, de niet marktconforme huurprijs (aantoonbaar de laagste per m2 aan het Mgr. Nolensplein) en de door de gemeente Venlo voor rekening genomen kosten van achterstallig onderhoud voor beide panden. Het enige dat EY summier onderzocht was de aanloop naar de huur / koopovereenkomst van Mgr. Nolensplein 54, c.q. de interesse vanuit potentiële huurders en het tijdsverloop daarvan. Dit i.v.m. mogelijke voorkennis / bevoordeling en belangenverstrengeling.
Tijdens het onderzoek kwam middels gesprekken met de onderzoekers en een Wob-verzoek meer informatie aan het licht m.b.t. deze en andere meldingen, die echter verder niet werd onderzocht en ook niet werd meegenomen in het uiteindelijke rapport, ondanks aandringen van de interne en externe melder. Als gevolg hiervan weigerde de externe melder verdere medewerking aan het onderzoek.
Kort voor afloop van het EY-onderzoek werden door de SP vragen gesteld, o.a. over de berekening van de oplopende huur per m2 en de gemeentelijke bijdrage voor achterstallig onderhoud. De Limburger bestede er 16 augustus 2016 aandacht aan. In Venlo was de kwestie zo gevoelig dat de SP niet eens de naam van de betrokken ondernemer en het bedrijf durfde te benoemen. Een teken aan de wand.
Het college antwoordde op de vragen van fractievoorzitter Ton Heerschop dat Benders niet werd bevoordeeld. Heerschop vond dat zijn vragen niet serieus werden beantwoord en voelde zich geschoffeerd. Hij zou erover in gesprek gaan met de burgemeester en verklaarde in De Limburger van 8 september 2016 dat hij belemmert werd in zijn controlerende taak als raadslid.
Antwoorden college van B&W d.d. 30 augustus 2016, verzonden 6 september 2016:
Het college loog keihard bij monde van burgemeester Antoin Scholten. Een week na verzending van de antwoorden zouden de 3 (onvolledige) rapporten van EY over de gemelde misstanden in Q4 verschijnen.
Diverse procedures om documenten boven water te krijgen liepen tot in 2018, ook gedurende het raadsonderzoek Q4 verricht door Lysias Consulting, dat in oktober 2017 werd afgerond. Het daaruit voorvloeiende rapport leunde zwaar op het eerdere onderzoek van EY. Er werd verder niet specifiek op Fooddrôme / Beej Benders (e.a.) ingegaan, ondanks inmiddels beschikbare aanvullende informatie.
Achterstallig onderhoud
Het college van B&W spande zich in om het Beej Benders naar de zin te maken. Kosten noch moeite werden gespaard. Beide panden werden grondig onder handen genomen. Hoewel beide panden casco werden opgeleverd en verhuurd en Beej Benders voor de inrichting verantwoordelijk was, werd het dak van Mgr. Nolensplein 54 compleet vernieuwd, en de pui van Mgr. Nolensplein 53 geheel vervangen, buiten de al niet marktconforme huur. De gemeente werd alsmaar op kosten gejaagd, ook voor zaken die buiten achterstallig onderhoud vielen.
Vóór ondertekening van de huurovereenkomst werd in juli 2015 alleen voor Mgr. Nolensplein 54 een elementenraming opgesteld door bouwbedrijf Den Dekker uit Den Haag. Die werd als bijlage bij de huurovereenkomst gevoegd. Geschatte kosten: ruim 5 ton exclusief BTW. Den Dekker voerde de opdracht niet uit, die kwam uiteindelijk via een meervoudig onderhandse aanbesteding bij Jongen Venlo BV terecht.
Kosten ‘achterstallig onderhoud’ Mgr. Nolensplein 54 d.d. 26 februari 2016: € 273.681,91 exclusief BTW:
Kosten ‘achterstallig onderhoud’ Mgr. Nolensplein 53 d.d. 13 maart 2017: € 115.904,97 exclusief BTW:
Samen goed voor bijna 4 ton exclusief BTW. Bij het aangaan van de huurovereenkomst voor Mgr. Nolensplein 53 werden zelfs binnen het college twijfels geuit over deze gang van zaken. Een taxatierapport bleek niet voorhanden, en er werd getwijfeld in hoeverre het vervangen van de pui wel viel onder achterstallig onderhoud. Dit werd vastgelegd in de niet openbare agenda van B&W: REPMA Reg. Nr. 1041659. De pui werd uiteindelijk niet alleen in dezelfde stijl als Mgr. Nolensplein 54 geheel vervangen, maar de voorgevel ook in oude luister hersteld en volledig gerenoveerd. Ook de achtergevel en het gehele dak werden onder handen genomen. Uit een later vrijgegeven interne e-mail blijkt dat de werkzaamheden in overleg met Benders ‘bestuurlijk' waren 'geregeld.’
Email Technisch specialist aan projectleider gemeente Venlo d.d. 13 september 2016:
Subsidies
In september 2016, nog voor de opening van Beej Benders, werd nog eens € 30.000,- subsidie van de provincie Limburg ontvangen. Resultaat was dat nu wel een de-minimisverklaring vanwege staatssteun moest worden ondertekend. In 2019 volgde een tweede kleinere subsidie.
SAS-2016-02799
Beej Benders Fooddrome B.V.
5-9-2016 € 30.000
Bevordering van de economie en concurrentiekracht
SAS-2018-06109
Beej Benders Fooddrome B.V.
15-3-2019 € 1.875
Stimuleren investeren in de toekomst door toeristische ondernemers
Doorgang parkeergarage Blok van Gendt
De gehele vers gekozen raad werd in juli 2018 over de alsmaar oplopende gemeentelijke kosten t.b.v. Fooddrôme / Beej Benders door de in 2017 ontslagen klokkenluider - de interne melder - geïnformeerd. Daarbij werden de rekeningen meegestuurd. Ook de interne e-mail uit 2016 waaruit bleek dat dit ‘bestuurlijk in overleg met Benders was bepaald’ ontvingen de raadsleden.
E-mail aan raadsleden EENLokaal d.d. 17 juli 2018:
‘Geleidelijk aan dringt zich het beeld op dat het huidige college op een aantal dossiers precies dezelfde weg aan het bewandelen is als het vorige; geen voorgaande dossierkennis, niet communicerend met belanghebbenden en derden, en geheel en al hun oren laten hangen naar topambtenaren en een bestuurder die juist verantwoordelijk zijn voor de puinhoop van de laatste jaren. De kostbare onderzoeken en conclusies van de laatste jaren lijken grotendeels snel vergeten. Vele misstanden zijn aangekaart en dossiers overhandigd tijdens o.a. het raadsonderzoek Q4, doch waar helaas niets mee is ondernomen. De vraag is of het huidige college deze nog oppakt en tot een goed einde brengt.’
Ook de nog te bouwen parkeergarage Blok van Gendt aan de achterzijde van Beej Benders werd onder de aandacht gebracht. Een in- en uitgang voor voetgangers was aan de achterzijde van Mgr. Nolensplein 53 al voorhanden en werd in eerste instantie ook als zodanig meegenomen in de plannen. De gemeente Venlo en Benders stuurden echter aan op een voetgangersverbinding die via Mgr. Nolensplein 53 werd omgeleid naar Mgr. Nolensplein 54 en via de kassa’s van Beej Benders naar de markt en het winkelgebied aan het Mgr. Nolensplein. In de gehele voorbereidingsfase werd geen enkele ondernemer aan het Mgr. Nolensplein geïnformeerd noch uitgenodigd bij voorlichtingsbijeenkomsten.
Ontwikkelopgave locatie Blok van Gendt, versie 6 juli 2018:
E-mail aan raadsleden EENLokaal d.d. 17 juli 2018:
‘Wat betreft de aanbesteding parkeergarage Blok van Gendt is de volledige draai van de verantwoordelijk wethouder binnen een week (collegebesluit aanbesteding 10 juli jl.) opmerkelijk, gezien het standpunt bij Omroep Venlo van 4 juli jl:
Pollux zegt te gaan kijken naar de bezwaren. 'Dat was een opmerking waar we serieus naar gaan kijken. We zijn er voor alle ondernemers, niet om één ondernemer te bevoordelen. Dus we gaan kijken bij de aanbesteding of de ontsluiting op een andere manier kan.'
In de Ontwikkelopgave Blok van Gendt wordt Beej Benders als enige ondernemer prominent in beeld gebracht en benoemd, evenals de voetgangersverbinding via Mgr. Nolensplein 53.’
Geen van de raadsleden reageerde op de e-mail. Ook niet de SP, die sinds mei deel uitmaakte van het nieuwe college in de persoon van wethouder Alexander Vervoort. Verdere coalitiepartijen: EENLokaal, PvdA, GroenLinks en 50PLUS. Het bleek niet het enige dossier waar voormalige kritische oppositiepartijen nu hun mond over hielden.
Omgevingsvergunning Mgr. Nolensplein 53
In 2020 werd een omgevingsvergunning voor Mgr. Nolensplein 53 afgegeven. Die vergunning was in strijd met het bestemmingsplan Q4 (industrie). Het ging hier om het vestigen van Auw Stoof uit Schimmert dat als ‘centrale keuken’ voor Beej Benders zou fungeren.
Tegen de omgevingsvergunning om de panden Mgr. Nolensplein 53 en 54 intern te veranderen t.b.v. de keuken en de voetgangersverbinding via Beej Benders, werden door 12 ondernemers gevestigd aan het Mgr. Nolensplein bezwaren ingediend. Die werden vreemd genoeg door het college niet-ontvankelijk verklaard.
Besluit op bezwaar d.d. 24 september 2020:
Eén ondernemer, tevens omwonende, liet het daar niet bij zitten en ging in beroep. De zitting zou in augustus 2021 plaatsvinden, maar werd door de rechtbank vanwege ´organisatorische redenen´ geannuleerd. De akte van levering voor het commerciële deel Mgr. Nolensplein 53 en 54 passeerde begin augustus 2021. Dat bleek kort daarna uit RIB 117, die het college pas een maand na het voorstel en 3 weken na het collegebesluit op 16 augustus 2021 naar de raad stuurde. De levering vond dus plaats terwijl het beroep tegen de afgegeven vergunning nog liep.
Rechtszitting
Op de zitting van 1 juni 2022 trad als gemachtigde van de gemeente Venlo een langdurig in dienst zijnde juridisch adviseur op. Deze fungeerde eerder ook als voorzitter van de commissie bezwaarschriften, waar hij aan bezwaarmaker letterlijk meedeelde dat het bezwaar niet-ontvankelijk zou worden verklaard.
De juridisch adviseur kreeg herhaaldelijk om zijn oren van de rechter. Immers was de grond en motivering voor niet-ontvankelijkheid volledig buiten het boekje. De rechtbank had ook een opname van de hoorzitting ontvangen. De juridisch adviseur stond na de aanhoudende kritiek van de rechter op, vertrok richting de uitgang, keek niet meer om en reageerde ook niet op de roepende rechter. Alle aanwezigen verbluft achterlatend. De juridisch adviseur kwam niet meer terug.
Tegen deze juridisch adviseur waren door diverse burgers al jarenlang klachten ingediend, overwegend met dezelfde strekking: vooringenomenheid, arrogant gedrag, en dubbele petten tijdens hoorzittingen. De klachten mochten telkens niet baten.
Op 11 juli 2022 werd het collegebesluit door de rechtbank Limburg op alle punten vernietigd. Tot de niet-ontvankelijkheid was ‘ten onrechte’ besloten. Het college toonde verder een gebrek aan motivering waarom de afgegeven vergunning niet in strijd zou zijn met het bestemmingsplan.
Om te illustreren hoe dit soort voorvallen ook door de rechtbank onder het tapijt worden geveegd: het gehele voorval werd niet opgenomen in het zittingsverslag. Betreffende juridisch adviseur werd 8 maanden later met vervoegd pensioen gestuurd.
Meulenkamp advocaten
Initiatiefnemer G. Benders huurde in het verleden bij meerdere rechtszaken dezelfde advocaat in als de gemeente Venlo: M. van Nisselroij van Meulenkamp advocaten uit Venlo. Zo trad zij bij een rechtszaak op als gemachtigde van Fooddrôme met de gemeente Venlo als verweerder. Meulenkamp advocaten is nog geen minuut lopen van Beej Benders waar meerdere medewerkers van het kantoor ook geregeld klant waren.
Verkoop
Mgr. Nolensplein 53, 54 en de erboven gelegen 13 appartementen aan de Parkstraat, werden op 27 februari 2021 voor een bedrag van € 3.673.000,- aan Fooddrôme verkocht. Van de 13 appartementen had Fooddrôme nooit gebruik gemaakt, aangezien deze jarenlang anti-kraak werden bewoond. In eerste instantie via de gemeente Venlo, en daarna via leegstandsbeheerder Camelot. Bij alle Wob-verzoeken weigerde het college in alle voorhanden zijnde rapporten de taxatiebedragen leesbaar te verstrekken.
In een in september 2016 bij een Wob-verzoek van De Limburger vrijgegeven lijst van door de gemeente Venlo aangekocht vastgoed in Q4 waren wel aankoopprijzen met datums opgenomen:
Mgr. Nolensplein 53 aankoop d.d. 1 oktober 2004 € 490.000,-
Mgr. Nolensplein 54 aankoop d.d. 18 februari 2005 € 3.250.000,-
Slechts 9 van de 13 appartementen die tussen 2004 en 2007 werden aangekocht, werden vermeld. De gemiddelde aankoopprijs daarvan lag iets boven de € 100.000,-. De totale aankoopprijs bedroeg € 4.657.000,- exclusief Parkstraat 3, 7, 19 en 21.
Voorwaarden
RIB 117 / 2021 d.d. 19 juli, collegevergadering 27 juli 2021, verzonden 16 augustus 2021:
Controle en lerend vermogen
Is er iets geleerd van de onderzoeken in 2016 door EY, Necker van Naem en in 2017 door Lysias Consulting, en zijn de (afgezwakte) aanbevelingen en (incomplete) conclusies uit RIB 2016 / 146 Feitenrelaas Q4, omgezet in houding en handelen? Geheel niet, zo blijkt keer op keer. Venlo Transparant zou niet bestaan en een aantal nog zittende topambtenaren en bestuurders zouden allang onvrijwillig zijn vertrokken. Bij de gemeente Venlo is het geen kwestie van onkunde, maar van moedwillige onwil. Ook de SP deed hier als deel van het college tussen 2018 en 2022 aan mee, hoewel de aan het college gestelde vragen in 2016, kort voor publicatie van de rapporten EY, de vinger toch op de zere plek legde:
Er is sprake van een fundamenteel en systematisch gebrek aan kritisch en lerend vermogen, en het volledig falen in het afdwingen van transparantie die hoort bij een behoorlijk functionerend democratisch bestuursorgaan. Dat nieuw geïnstalleerde colleges en raden vooruit willen kijken is begrijpelijk. Het echter consequent weigeren om te kijken en in te grijpen bij oorzaken die binnen de organisatie liggen, is laakbaar en maakt van de gemeente Venlo zelf een dwangmatig handelende misstand.
Rijksrecherche
De Rijksrecherche publiceerde niet zolang geleden de Signalenkaart betrouwbare overheid. Niet dat daar veel nieuws in stond. Concreet wordt daarin geschetst op welke signalen u moet letten als het om ambtelijke corruptie gaat (zowel door ambtenaren als politieke ambtsdragers). Vaak zijn dit signalen die gedurende een lang proces regelmatig terugkomen. Patronen dus.
De Rijksrecherche stelt dat een grote verscheidenheid aan oorzaken en omstandigheden bijdraagt aan de kans op ambtelijke corruptie. Daarbij gaat het in eerste instantie om de organisatie zelf, dan het individu, en dan de omgeving. De cultuur binnen een organisatie is met name van belang: hoe deze is ingericht, op welke wijze deze reageert op signalen, of er sprake is van angst- en wegkijkcultuur, of misstanden veilig kunnen worden gemeld, en of de leiding transparant is over eigen handelen.
Gezien voorgaand maar zeker nog niet volledig relaas, kunt u zelf de conclusie trekken of er genoeg feiten en omstandigheden zijn die een onafhankelijk en diepgravend onderzoek naar de bestuurscultuur van opeenvolgende colleges in Venlo rechtvaardigen.
Update
Vanaf 2 december 2024 staan de commerciële ruimtes van Mgr. Nolensplein 53 en 54 te huur via makelaar Hauzer & Partners te Venlo. Beoogde verkoop via informele kanalen leverde blijkbaar geen resultaat op. Hauzer & Partners - zelfs dezelfde makelaar - werd in 2016 ook door de gemeente Venlo ingehuurd ‘tot het verlenen van diensten bij de verhuur’ van Mgr. Nolensplein 53, waarvan de huurder destijds al bekend was. Dit i.t.t. Mgr. Nolensplein 54 waar de huurovereenkomst rechtstreeks via de gemeente Venlo verliep.
Opdracht tot dienstverlening Gemeente Venlo aan Hauzer & Partners d.d. 13 oktober 2016: