Displaying items by tag: Stephan Satijn
Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV / Campus Vastgoed Greenport Venlo BV
Volgens recente berichtgeving is er een acuut financieel probleem bij de BV Campus Vastgoed Greenport Venlo. Deze BV werd in 2010 als Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV opgericht, ter voorbereiding op de Floriade Venlo. Er is nu blijkbaar sprake van een dreigend bankroet. Ook de Brightlands Campus Greenport Venlo kampt met problemen. In totaal zijn tientallen miljoenen nodig.
We beperken ons echter tot de BV Campus Vastgoed Greenport Venlo en de benodigde € 6,7 miljoen. Aandeelhouders zijn de provincie Limburg met 76% en de gemeente Venlo met 24%.
Een aantal zaken zijn opmerkelijk als je iets verder terugkijkt. Dan zien we namelijk een aantal patronen. Hoe geschiedenis zich herhaald. In 2009 waren er namelijk al twijfels over de investering in Villa Flora, zo meldde OmroepVenlo. Destijds verantwoordelijke wethouders waren Mark Verheijen en Twan Beurskens, beiden VVD. Het gebouw zou echter ‘toonaangevend worden op het gebied van cradle to cradle’ en zelfs 'een zeer verantwoorde investering' zijn.
Mark Verheijen is recent gestopt als raadslid in Venlo (na gedeputeerde en tweede kamerlid te zijn geweest). Twan Beurskens werd in 2012 gedeputeerde (portefeuillehouder campusontwikkeling) en is sinds 2018 terug op het oude nest als gemeentesecretaris/algemeen directeur. In 2012 werd hij als wethouder opgevolgd door Stephan Satijn, eveneens VVD. Ook hij kreeg campusontwikkeling in portefeuille.
Het is opmerkelijk hoe een vervlechting van personen zich door de jaren heen in zo’n dossier ontwikkeld. Daarbij is het aannemelijk dat vanwege deze vervlechting dezelfde verantwoordelijken elkaar niet zullen bijten, en mogelijk ook niet meer objectief naar zo'n dossier kunnen kijken en naar kunnen handelen. Juist vanwege de jarenlange betrokkenheid vanuit verschillende functies bij meerdere bestuursorganen.
In 2015 werd i.o.v. de Venlose rekenkamercommissie een onderzoek uitgevoerd door bureau METAFOOR met als onderzoeksperiode 2009 t/m 2014. De voor het onderzoek geïnterviewde personen:
Stephan Satijn - Wethouder
Jos Teeuwen - Wethouder
Friederike Roetering - Concern Controller
Serge van Dellen - Directeur Villa Flora BV
Stef Kuijpers - Hoofd Ontwikkelbedrijf en accounthouder
René van Loon - Hoofd Ruimte en Economie en Ruimtelijke Ontwikkeling
Huib Pelser - Accountmanager afdeling Ruimte en Economie
Zonder uitvoerig op het rapport in te gaan citeren we uit de inleiding:
‘De raad van de gemeente Venlo maakt zich zorgen als het gaat om de sturing en beheersing van Villa Flora en de informatieverstrekking over dit project aan de raad.
Als gevolg hiervan bij de raad is de vraag gerezen of – en in hoeverre – de oorspronkelijke doelstellingen ten aanzien van Villa Flora nog gerealiseerd kunnen worden en in hoeverre de gemeente Venlo en regiogemeenten extra c.q. onaanvaardbare risico’s lopen.
Het onderzoek heeft zich gericht op de gemeente Venlo en de verbonden partij “Exploitatiemaatschappij Villa Flora B.V.”
Algemene conclusie:
‘De rekenkamercommissie vindt de zorgen van de raad terecht. Uit het onderzoek blijkt namelijk dat de kaderstellende en controlerende rol van de raad op het gebied van Villa Flora niet adequaat kan worden ingevuld, oorzaak daarvan is voornamelijk dat de informatievoorziening van onvoldoende kwaliteit is. Tevens dient te worden opgemerkt dat de raad hier geen actieve houding in aanneemt.’
Van de vervolgens 17 uitgewerkte conclusies lichten we er 5 uit:
7. Na een aantal jaren het gebouw Villa Flora te hebben geëxploiteerd is duidelijk dat de exploitatie van Villa Flora met de huidige kostenstructuur en leegstand structureel verlieslatend is. De oplopende verliezen hebben, naast aanvullende investeringen, geleid tot een niet voorziene, aanvullende financieringsbehoefte. De gemeente Venlo heeft door een aanvullende financiering van € 3,1 miljoen, aan Villa Flora B.V., in deze behoefte voorzien. Indien de exploitatieverliezen aanhouden is aanvullende financiering nodig.
8. Het gehele project Villa Flora kenmerkt zich door planningsoptimisme. Resultaten worden gebaseerd op positieve aannames. In de rapportages kijkt men optimistisch naar de toekomst terwijl de dagelijkse gang van zaken en resultaten uit het verleden daar geen aanleiding voor geven. Door dit planningsoptimisme wordt de raad door het college niet adequaat geïnformeerd
10. Het werkelijke financiële resultaat van Villa Flora B.V. is per 1 januari 2014 slechter dan de oorspronkelijke aannames en begroting zoals opgenomen in de Business case 2010 en de herziene Business case van 2013. De raad wordt hierover niet tijdig geïnformeerd.
13. Door de oplopende exploitatieverliezen en de verwachte lagere verkoopopbrengst van de Villa Flora bestaat het risico dat de aflossingsverplichtingen richting ASN-bank en de gemeente Venlo niet bekostigd kunnen worden uit de verkoopwaarde van het gebouw Villa Flora. Dit betekent dat een eventueel tekort naar rato voor rekening zou kunnen komen voor de gemeente Venlo en de regiogemeenten.
14. De informatievoorziening rondom Villa Flora is niet adequaat georganiseerd. Het ontbreekt aan handvatten om goed toezicht te houden op de verbonden partij. Zo zijn er geen prestatie indicatoren benoemd om direct te weten wat de stand van zaken is en wordt geen begroting overlegd waarmee inzicht wordt gegeven in toekomstige ontwikkelingen. Ook wordt de raad op een laat tijdstip geïnformeerd over de gang van zaken rondom Villa Flora. Zo was het reeds eind 2012 duidelijk dat er over het verlengde boekjaar 2011 een aanzienlijk verlies was geleden en dat er zorgen waren over de continuïteit van de Villa Flora B.V. Pas in mei 2013 wordt de raad hier over geïnformeerd.
Aanvullende financiering. Planningsoptimisme. Positieve aannames. Oplopende exploitatieverliezen. Geen tijdige en adequate informatievoorziening. Conclusies die destijds verantwoordelijk wethouder Stephan Satijn werden aangerekend. ‘Dit had allemaal veel beter gekund’, stelde hij nog tegenover een kritische raad. Geen echt onverwacht nieuws dus, eerder meer van hetzelfde. Enig verschil is dat het nu gaat om gedeputeerde Stephan Satijn.
Bestuurders en commissarissen
We zien dus hier dat het telkens veelal dezelfde politiek verantwoordelijken zijn die dit dossier hebben bepaald en dat deels nog steeds doen. Dat geldt ook voor een aantal aangestelde bestuurders en commissarissen bij de Villa Flora BV.
Leon Frissen
Zo werd oud-tweede kamerlid, oud-burgemeester en oud-gouverneur Leon Frissen (CDA) in 2017 commissaris bij deze BV en is dat blijkbaar nog. Tegelijkertijd werd hij commissaris bij de BV Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo waar hij echter per 31 december 2021 uit functie trad.
Voor verdere informatie over de nevenfuncties van Leon Frissen verwijzen we naar de recente publicatie De Vriendenreünie van Joep Dohmen en Paul van der Steen. Daarin opgemerkte patronen van het jarenlang elkaar opdrachten en baantjes toespelen is immers niet beperkt tot Zuid- en Midden-Limburg.
Ruud van Heugten
Oud-wethouder in de gemeente Helmond, oud-tweede kamerlid en oud-gedeputeerde voor het CDA in Noord-Brabant Ruud van Heugten werd op 1 januari 2016 benoemd tot bestuurder bij de BV Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo. Bij de naamswijziging in 2017 van Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV naar Campus Vastgoed Greenport Venlo BV werd hij ook daar tot bestuurder benoemd. Daar stapte hij echter in februari 2022 op. Een nieuwe bestuurder – tevens algemeen directeur van de Brightlands Campus Greenport Venlo – werd aangesteld. Ook toen werd weer duidelijk dat er forse verliezen waren door hoge onderhoudskosten en leegstand.
Ten tijde van zijn wethouderschap in Helmond werkte Programmamanager Twan Beurskens (2001 t/m 2006) onder Ruud van Heugten (2002 t/m 2006). In 2016 stemde gedeputeerde Twan Beurskens namens toekomstig aandeelhouder de provincie Limburg weer in met de benoeming van Ruud van Heugten bij de Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV / BV Campus Vastgoed Greenport Venlo.
Sinds eind 2020 is Ruud van Heugten ook bestuurder bij ‘familiebedrijf' Ortessa Groep BV in Eindhoven, waar weer vijf bedrijven onder hangen, allemaal actief in de afvalbranche in Limburg, Brabant en België.
Rondo Afvalbeheer BV
Van Kaathoven BV
Valor BV
Veyzle BV
Lammertyn.net
Hier is vast en zeker geen sprake van enige (schijn van) belangenverstrengeling. Lobbyen binnen Greenport Venlo zal toch wel taboe zijn?
Serge van Dellen
Bij de naamswijziging van Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV naar BV Campus Vastgoed Greenport BV in 2017 stapte – vanaf 2013 – destijds bestuurder Serge van Dellen op. Serge van Dellen was eerder Afdelingshoofd van het Ontwikkelbedrijf van de gemeente Venlo. Twan Beurskens benoemde kort na zijn aantreden als directeur/gemeentesecretaris in 2018 Serge van Dellen weer tot Programmamanager Ruimtelijke Ontwikkeling bij de gemeente Venlo.
Archivering
Eind 2020 ondertekende gemandateerd gemeentesecretaris/algemeen directeur Twan Beurskens samen met de gemeentearchivaris een Verklaring van vernietiging betreffende archiefbescheiden van de gemeente Venlo en de voormalige gemeente Arcen en Velden, op grond van Artikel 8 van het Archiefbesluit en de selectielijsten.
Daarbij werden o.a. de administratie en facturen van de Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV uit de periode 2011-2012 vernietigd, juist de periode dat hij als wethouder medeverantwoordelijk was. Er zal vast en zeker niets interessants bij hebben gezeten.
Gezien bovenstaande summiere schets kan wel al worden geconcludeerd dat er geen sprake is van een incidentele maar van een structurele betrokkenheid en mogelijke (schijn van) belangenverstrengeling van telkens dezelfde politiek en bestuurlijk verantwoordelijken. Die bijten elkaar niet. Helpen doen ze elkaar wel. Nog een behoorlijk aantal jaren wachten, dan kan ook de rest van de administratie en de facturen door de shredder. Wie weet wie er dan op de verantwoordelijke stoel zit? Op dit moment is dat m.b.t. de campusontwikkeling in Venlo wethouder Erwin Boom.
Heeft iemand – laat staan de gemeenteraad en provinciale staten – nog zicht op alle investeringen en verstrekte subsidies sinds de oprichting? Is er iets verbeterd sinds het rapport van de Rekenkamercommissie? Is er zicht op benoemingen, inhuur en aanbestedingen vanuit de BV? Dan hebben we het nog niet eens gehad over het grotere Greenport Venlo en de talloze andere partijen die daarbij betrokken zijn.
- greenport venlo
- villa flora
- Twan Beurskens
- mark verheijen
- Stephan Satijn
- provincie limburg
- gemeente venlo
- gemeenteraad venlo
- ruud van heugten
- serge van dellen
- cda
- vvd
- vriendendiensten
- netwerkcorruptie
- onskentons
- vriendenrepubliek
- vriendenreünie
- joep dohmen
- paul van der steen
- Leon Frissen
- programmamanager venlo
- gedeputeerde provincie limburg
- gedeputeerde noordbrabant
- noordlimburg
- campus vastgoed greenport venlo
- campusontwikkeling
- Erwin Boom
- floriade
- subsidie
Het beloofde land Californië
Er wordt al een jaar gewacht op vrijgave van het feitenrelaas en het kortgeleden afgeronde onderzoek naar de gronddeals bij Grondexploitatiemaatschappij Californië bv: de verkoop van diverse percelen ver onder de gangbare prijs aan eigen directeur Lodewijk Burghout, geaccordeerd door oud-wethouder, oud-gedeputeerde en Greenportdirecteur Ruud van Heugten (CDA). Wat en wanneer aandeelhouders hebben geweten, met name die verantwoordelijk zijn voor toezicht en handhaving, is grotendeels onbekend. Het feitenrelaas ligt sinds december 2022 bij de provincie Limburg. Advocatenkantoor Drikzwager constateerde belangenverstrengeling.
Na publicaties in NRC en De Limburger schreef GS namens de gemeente Horst aan de Maas, Venlo en Venray, een indringende brief aan Ruud van Heugten, met daarin een waslijst aan opdrachten en vragen. De brief werd ondertekend door Gouverneur Emile Roemer en directeur / secretaris a.i. Tom Schulpen, voormalig directeur onder gedeputeerde Ruud van Heugten bij de provincie Brabant.
Brief aandeelhoudersinstructie 29 november 2022:
Kernopdracht is de volgende:
GS impliceert hier dat ook de eigen rol dient te worden onderzocht. Immers: genoemde gemeenten en provincie zijn zelf indirect aandeelhouders van Californië bv. De provincie zelfs twee keer via de NV LIOF (50%) en BV Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo (58,6%).
Directeur Lodewijk Burghout vertrok kort na de laatste transactie. Hij werd opgevolgd door Frans van Dijck, die eerder lid was van de Raad van Commissarissen en bovenop de deals zat. Zowel Frans van Dijck als de twee leden van de Raad van Commissarissen, Ko Remijnse en Jan Hulsen, stapten na het feitenrelaas op.
Persverklaring van 20 december 2022:
De aangestelde interim-directeur Frank Kessels schakelde na afstemming met de provincie Limburg in maart 2023 advocaat Frans Stibbe van Ivy advocaten in. Het feitenrelaas leverde volgens de aandeelhouders te weinig inzicht op en vrijgave ervan zou beeldvorming negatief beïnvloeden. Dus werd er gekozen voor nieuw onderzoek. Het exacte kader hiervan is niet algemeen bekend.
Afgelopen juni werd het onderzoeksplan en -protocol wel door GS en het college van B&W Venlo onder geheimhouding aan statenleden en raadsleden ter inzage gelegd. GS verstrekte echter ook een notitie van hun advocaten en een intern opgestelde tijdslijn. Venlo deed dat niet. Uitleg werd niet gegeven.
De Limburger meldde op 26 november jl. dat de rol van de aandeelhouders juist niet was onderzocht. Volgens de publicatie behoorde dat niet tot de opdracht. Dat is tegenstrijdig aan wat GS stelde in de eerdere brief aan Ruud van Heugten en wat het college van B&W Venlo in antwoord op vragen van GroenLinks schreef.
Beantwoording Artikel 44 vragen GL d.d. 20 juli 2023:
Wat natuurlijk boven water dient te komen is welke (directe en indirecte) aandeelhouders, op welke wijze van wat en wanneer op de hoogte waren en wat vervolgens met die informatie is gedaan. Waarom zijn Staten en gemeenteraden niet tijdig, correct en volledig geïnformeerd? Waarom is niet ingegrepen? Een mogelijk politieke doodzonde bij vier Limburgse bestuursorganen. Het feitenrelaas werd niet openbaar gemaakt, zelfs niet toen het in bezit was van de pers. Woo-verzoeken werden in absolute zin geweigerd, terwijl dat in strijd is met de wet en de uitgedragen nieuwe bestuurscultuur van de provincie Limburg. Er is weinig geleerd en niets veranderd sinds het opstappen van het college van GS in 2021.
Californië bv
Grondexploitatiemaatschappij Californië bv is een klein bedrijf met slechts enkele werknemers c.q. inhuur, opgezet met voornamelijk publieke middelen. Net zoals Greenport en talloze andere gemeenschappelijke (regionale) regelingen. Ambtenaren worden vanuit aandeelhouders (parttime) geplaatst en kosten worden verhaald. Er wordt verantwoording afgelegd, maar echt inzicht en controle is veelal afwezig vanwege de afstand, de gecreëerde complexiteit en de non-transparante houding.
Dit soort constructies zijn ook een beproefd middel om publieke controle middels de Wet Open Overheid (en voorheen de Wet Openbaarheid van bestuur) zoveel mogelijk tegen te gaan als de overheid zelf faalt. Subsidiekranen uit Brussel, Den Haag en Maastricht staan wagenwijd open, elk jaar vloeien miljoenen. Goed voor achterkamertjes, netwerken en inhuur van bevriende adviseurs en interim-managers, die na afloop verdwijnen en ergens anders weer opduiken.
Wat bijna altijd herkenbare patronen zijn in dit soort dossiers (vriendjespolitiek, belangenverstrengeling, fraude, corruptie, incompetent dan wel laakbaar handelen) is het in eerste instantie traineren en blokkeren van informatie als misstanden openbaar worden. Er wordt ingezet op het ‘managen’ van het dossier c.q. het beheersen van de mogelijke negatieve gevolgen, zowel bestuurlijk als in de beeldvorming. Daarmee koopt men tijd om niet te handhaven betrokkenen via de achter- of zijdeur te lozen. Het liefst met een fatsoenlijke regeling zodat ze hun mond houden.
Medewerkers
Wat opvalt aan de medewerkers van Californië bv is dat het een mix is van Limburgers en Brabanders, gedeeltelijk uit het netwerk van Lodewijk Burghout zelf, met vele nevenfuncties bij andere bv’s en projecten, en enkelen die tegelijkertijd voor de gemeente Horst aan de Maas werken. De opgestapte commissarissen zijn zwaargewichten uit het bedrijfsleven met een lange staat van dienst, ook met vele nevenfuncties. Aan kennis en ervaring lag het dus niet.
Lodewijk Burghout
Vanaf 2006 t/m 2021 directeur. Daarnaast sinds 2006 eigenaar van Burghout Projectmanagement bv met talloze nevenfuncties bij andere projecten: 2003-2020 directeur regionale Ontwikkelingsmaatschappij ROM-S in Brabant, 2008-2020 Projectmanager Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij in Brabant, 2016-2022 Projectdirecteur Hydreco GeoMEC bv, alle in Brabant. In een verder verleden van 2000 t/m 2004 Project- en procesmanager gebieds- en vastgoedontwikkeling bij Grontmij.
Frans van Dijck
Lid Raad van Commissarissen van 2019 t/m 2021. Werd directeur na het vertrek van Lodewijk Burghout en stapte na het feitenrelaas in december 2022 alweer op. Lid van de VVD in de gemeente Bergen. Stond in 2022 nog op de kandidatenlijst voor de gemeenteraadsverkiezingen. Vanaf 2012 eigenaar van Frans van Dijck Consultancy bv voor interim-management. Vanaf 2007 ook commissaris en vanaf 2016 voorzitter van de RvC bij ABAB Accountants en adviseurs.
Ko Remijnse
Voormalig directeur Nunhems Zaden / Bayer Group. Eigenaar van Quartz Management bv. Sinds 1 januari 2020 ook commissaris bij Brightlands Campus Greenport Venlo B.V. en sinds 1 januari 2021 commissaris bij B.V. Campus Vastgoed Greenport. Benoemd door GS Limburg tot 2024 met nog talloze andere functies. Mocht in 2018 als voorzitter van de stichting EST Leudal 2018 het Europees schutterstreffen in Leudal organiseren.
Jan Hulsen
Voormalig directeur / eigenaar Oerlemans Foods. Sinds 1984 directeur Kleiberg Beheer bv. Voorzitter Raad van Toezicht stichting Openluchtmuseum De Locht in Horst.
Projectleiders en -managers
De Projectmanager Acquisitie en Verkoop (vanaf 2013) is vanaf 2019 tevens Procesmanager bij de gemeente Horst aan de Maas. Al sinds 1996 is hij directeur van zijn eigen Free Lauch projectmanagement bv. Hij stelde zichzelf op de website van Californië bv voor. Dat interview is inmiddels verdwenen maar nog te achterhalen. Daarbij valt het volgende op:
Niet alleen deze Projectmanager is naast zijn werkzaamheden voor Californië bv in dienst bij de gemeente Horst aan de Maas, ook de secretaresse van Californië bv is dat. Zelfs al 25 jaar. In een ook inmiddels verdwenen interview licht ze haar werkzaamheden toe:
Haar taken bij Californië bv duiden erop dat zij op directie- en RvC-niveau van alles op de hoogte is geweest, dan wel had kunnen zijn. Daarbij beheerde ze volgens eigen zeggen het archief, waar tijdens het onderzoek van bleek dat vele documenten er niet waren, en het onderzoek daardoor langer duurde. Althans, volgens een mededeling van portefeuillehouder Stephan Satijn (VVD).
De Projectleider Ruimtelijke Ordening was tot 2018 ook Projectmanager locatieontwikkeling bij BMC Advies en had daarnaast meerdere andere functies. Eerder werkzaam voor Grontmij en Arcadis. Zelf zegt ze over haar aanstelling in een interview uit 2013:
De Projectleider Realisatie was ook werkzaam voor Arcadis. Daar was hij zelfs al bij Californië betrokken. Sinds 2008 werkzaam bij DGA / De Essentie. Tussentijds werd ook een andere medewerker van De Essentie ingehuurd bij Californië bv.
Bovenstaande voorbeelden zijn niet de enige m.b.t. Californië bv en de gemeente Horst aan de Maas.
Vermoede misstanden
Is al die tijd geen enkel signaal afgegeven of melding gedaan i.v.m. mogelijke misstanden? Niet binnen Californië of Greenport, of bij een van de aandeelhouders? Is daar onderzoek naar gedaan? Binnen de gemeente Horst aan de Maas was men al sinds 2019 van de belangenverstrengeling op de hoogte. De provincie zou ook veel eerder dan de brief aan Ruud van Heugten kennis daarvan hebben. Gezien de vele overleggen en vergaderingen tussen de gemeenten Horst aan de Maas, Venlo en Venray, en de netwerken waarin zowel Lodewijk Burghout als de commissarissen zich bewegen, zal meer dan aannemelijk e.e.a. hierover zijn gecommuniceerd. En als dit inderdaad is gebeurd, hoe is toen door de betrokkenen gehandeld? Er zijn talloze lijntjes tussen Californië, aandeelhouders, werknemers en bedrijven, met dubbele en driedubbele petten.
Daarbij waren in 2021 en 2022 twee meldpunten bestuurscultuur bij de provincie Limburg. Welke zaken zijn daar allemaal onder de aandacht gebracht? Dat is nooit bekend gemaakt. Wel is bekend dat in 2022 door een burger aangifte werd gedaan bij het OM en de programmamanager bestuurscultuur daarvan op de hoogte werd gebracht. Gouverneur Emile Roemer meldde de aangifte zelfs in de afhandelingsbrief aan de melder, maar liet zich daar verder niet over uit.
Media
Het is altijd opvallend dat overheid en politiek meestal pas in actie komen nadat in de media over misstanden is gepubliceerd. Voor Limburg betekent dat vaak NRC of De Limburger. Maar ook daar geldt dat meer niet dan wel wordt onderzocht en uiteindelijk wordt gepubliceerd. Er blijft veel liggen. De politiek zelf ontvangt natuurlijk geen signalen of meldingen, anders werden die wel aangekaart. Toch?
GS
Een ding is zeker, voor een melding over misstanden bent u bij de provincie Limburg aan het verkeerde adres. Gedeputeerde Stephan Satijn is portefeuillehouder (LIOF, Greenport et cetera) en heeft als wethouder in Venlo bewezen niet zuiver te zijn. Het is daarom van een ongekend cynisme dat hij, vanwege zijn portefeuille bedrijfsvoering, personeel en organisatie, ook verantwoordelijk is voor het organiseren van tegenwicht en tegenspraak in het kader van een gewenste nieuwe bestuurscultuur.
Maar ook gedeputeerde Léon Faassen (BBB) heeft wat uit te leggen. Van 2014 t/m 2022 was hij voorzitter van de Limburgse Land- en Tuinbouwbond (LLTB), aandeelhouder van Californië bv. Hoewel geen portefeuillehouder, is hij bestuurlijk wel medeverantwoordelijk.
Léon Faassen ondertekende in 2021 als voorzitter van de LLTB mede de zienswijze inzake het ontwerp-weigeringsbesluit Californië V, gericht aan het Ministerie van EZK. Na enkele lichte aardbevingen in 2018 in de nabijheid van de installatie werd de winning van aardwarmte stilgelegd, met als gevolg dat Californië Lipzig Gielen Geothermie bv in 2020 failliet ging, een miljoenenschuld achterlatend. Een van de betrokken van het eerste uur en degene die het persbericht over het faillissement schreef was Lodewijk Burghout.
Het Ministerie van EZK is via de NV LIOF (50%) ook aandeelhouder van Californië bv. Gaat er vanuit het rijk ook nog een onderzoek komen, of loopt dat al stilletjes op de achtergrond? Horst aan de Maas is de enige gemeente die tot nu toe besloot een onderzoek op te starten en de eigen rol te onderzoeken. Venlo - zoals gebruikelijk - en Venray blijven achter. En over hoe onderzoeken worden uitgekleed en conclusies worden afgezwakt, weet u inmiddels alles van.
Californië, het beloofde land, blijkt uiteindelijk een olievlek. Het logische gevolg van een fossiele bestuurscultuur.
- Grondexploitatiemaatschappij Californië bv
- BV Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo
- Lodewijk Burghout
- ruud van heugten
- provincie limburg
- gedeputeerde staten limburg
- gemeente horst aan de maas
- gemeente venlo
- gemeente venray
- NV LIOF
- LLTB
- Leon Faassen
- Stephan Satijn
- integriteit
- (schijn van) belangenverstrengeling
- vriendjespolitiek
- netwerkcorruptie
- grondtransacties
Pseudo-transparantie: Californië en Greenport Venlo
Agelopen dinsdag dienden vier partijen uit de gemeenteraad van Horst aan de Maas - Hart voor Horst aan de Maas, VVD, BVNL en Perspectief Horst aan de Maas - een motie in met het volgende verzoek aan het college van B&W:
Dat is klare taal, en zal het college bij voldoende steun moeten opvolgen, op welke manier dan ook. Wat volgde was echter een beschamende vertoning van een pruttelende burgemeester met richtingloze uitleg. Transparant onderzoek naar de al sinds 2019 slepende kwestie Californië BV en de rol van Ontwikkelbedrijf Greenport daarbij, wordt telkens getraineerd en gedwarsboomd waardoor de raad zijn controlerende taak niet ten volle te laten uitvoeren. De raad (en de Staten in dit geval) dient altijd tijdig, correct en volledig te worden geïnformeerd. Dat dit stelselmatig niet door de aandeelhouders van BV Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo is gebeurd (gemeente Horst aan de Maas, Venlo, Venray en de provincie Limburg), is al uit gelekte documenten bekend.
VT verplaatst deze kwestie naar de gemeente Venlo. Immers zijn daar de laatste tijd, na een zeer lange stilte, ook de nodige vragen aan het college gesteld. Het balletje is gaan rollen met de dubieuze gronddeals in Californië, maar inmiddels onomkeerbaar overgeslagen naar de BV Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo. Sinds 2018 is Erwin Boom (PvdA) portefeuillehouder. Kort voor de installatie van Erwin Boom werd Twan Beurskens (VVD) algemeen directeur / secretaris, als wethouder in Venlo én gedeputeerde bij de provincie Limburg jarenlang zelf verantwoordelijk voor Greenport.
Sinds 2021 is Stephan Satijn (VVD) als gedeputeerde portefeuillehouder, na van 2011 tot 2018 als voorganger van Erwin Boom eveneens verantwoordelijk te zijn geweest voor Ontwikkelbedrijf Greenport. Hoewel de gronddeals bij Californië van ná het vertrek van Stephan Satijn als wethouder en Twan Beurskens als gedeputeerde zijn, is de vraag wat er nog allemaal boven water komt uit de tijd dat zij als bestuurders daar wel verantwoordelijk voor waren, en de betrokkenheid op dit moment vanuit hun huidige functies. Het maakt de (schijn van) belangenverstrengeling er niet minder om, zeker niet gezien de alsmaar trainerende houding bij het verstrekken van documenten.
Zijn bij de aanstelling van Twan Beurskens in 2018 en Stephan Satijn in 2021 afspraken gemaakt hierover? Wordt daar ook toezicht op gehouden en door wie? Als secretaris is Twan Beurskens de hoogste ambtenaar en schakel tussen de ambtelijke organisatie en het college, en stuurt dus voor een groot gedeelte de informatiestroom aan. Is hij in de gelegenheid om dossiers aan te sturen waar hij in het verleden zelf verantwoordelijk voor was? Of zijn VVD-maatje Stephan Satijn op dit moment uit de wind te houden? Inmiddels is in elk geval duidelijk dat Ontwikkelbedrijf Greenport zich tot net zo’n beerput ontwikkelt als Californië, alleen groter met tientallen miljoenen euro’s aan subsidies, leningen en dito gronddeals.
Wat wist wethouder Erwin Boom en wanneer?
Uit inmiddels gelekte vergadernotulen van Ontwikkelbedrijf Greenport blijkt dat in mei 2021 door wethouder Rudy Tegels van de gemeente Horst aan de Maas vragen werden gesteld over de gronddeals bij Californië BV uit 2019 en 2020. In die vergadering werd ook gemeld dat kort daarvoor door de aandeelhouders van Californië BV (waaronder Ontwikkelbedrijf Greenport) décharge werd verleend over 2020 aan de eind 2022 opgestapte directeur en Raad van Commissarissen van Californië BV. Aanleiding: evaluatie van de betreffende gronddeals.
De aandeelhouders van Ontwikkelbedrijf Greenport BV (Horst aan de Maas, Venlo, Venray en de provincie Limburg) verleenden in dezelfde vergadering weer décharge over 2020 aan de eind 2023 voortijdig ontslagen directeur (en voormalig gedeputeerde) Ruud van Heugten (CDA). De Raad van Commissarissen stapte kort daarna op.
De vragen uit 2021 lijken mosterd na de maaltijd, want uit interne e-mails blijkt dat meerdere wethouders in Horst aan de Maas al sinds augustus 2019 afwisten van de gronddeals met het eigen bedrijf van directeur Lodewijk Burghout. Dit i.v.m. het aanvragen van vergunningen door Lodewijk Burghout, die nog tot mei 2021 directeur van Californië BV bleef. Een van die wethouders én portefeuillehouder was Bob Vostermans (CDA), sinds 2020 burgemeester van de gemeente Beesel. In de verkoopovereenkomst van 24 december 2019 werd zelfs opgenomen dat er sprake was van een tegenstrijdig belang tussen de verkoper en haar directeur.
Notulen Algemene Vergadering van Aandeelhouders BV Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo d.d. 19 Mei 2021:
Wethouder Erwin Boom wist dus al sinds 19 mei 2021 over de gronddeals bij Californië en de mogelijk daaruit voortvloeiende integriteitsproblemen, of ‘ruis in de toekomst’ zoals wethouder Rudy Tegels dat eufemistisch noemde. Die ‘ruis in de toekomst’ is inmiddels omgeslagen in een tweetal afgeronde maar nog steeds geheime onderzoeken en zeker nog een tweetal lopende, waaronder door de gemeente Horst aan de Maas en het OM. En het einde is nog lang niet in zicht, zeker gezien alle niet-integere vertragingstactieken toegepast door de aandeelhouders.
Raadsinformatiebrief
Kort na de aandeelhoudersvergadering publiceerde het college van B&W Venlo een Raadsinformatiebrief. In RIB 106 van 27 juli 2021 (programma Welvarend Venlo) informeerde portefeuillehouder Erwin Boom (PvdA) de raad over de Aandeelhoudersvergaderingen van BV Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo d.d. 19 mei 2021 en BV Campus Vastgoed Greenport Venlo d.d. 25 juni 2021:
De RIB werd weer, zoals gebruikelijk, mede ondertekend door secretaris Twan Beurskens (VVD). Buiten de volgende passage over Californië geen enkel woord over de besproken gronddeals en (schijn van) belangenverstrengeling:
Zo transparant als wethouder Erwin Boom zich in de aandeelhoudersvergadering voordeed was hij richting de raad dus zelf niet. Heeft Erwin Boom na die vergadering het college van B&W ingelicht? Zijn de gronddeals en (schijn van) belangenverstrengeling ambtelijk besproken? Is de raad door het college onder geheimhouding geïnformeerd? En is die geheimhouding inmiddels opgeheven door de raad? Geheimhouding is niet bedoeld om oneindig te blijven voortduren, ook niet in Venlo. De raad beslist, dient het college te controleren, te corrigeren, en desnoods in te grijpen. In de politiek geldt namelijk één wet boven alle andere: tijdig, correct en volledig informeren.
Recent werden raadsvragen van EENLokaal, D66 en GroenLinks beantwoord door het college van B&W. Beantwoording art. 44 RvO vragen inzake verkopen grond van Californië BV aan eigen directeur d.d. 9 februari 2024:
Bovenstaand antwoord is meer dan opmerkelijk, gezien e-mails tussen Ontwikkelbedrijf Greenport BV en de aandeelhouders, die kortgeleden door de gemeente Venlo zelf (per ongeluk) werden gepubliceerd, en vervolgens snel weer werden weggehaald. In die (incomplete) e-mail wisseling wordt door directeur-bestuurder Jan Claassen van Californië BV op 19 januari 2024 aan de clustermanager concern van de provincie Limburg, en cc de aandeelhouders van Californië BV én onderzoeker Frans Stibbe van Ivy Advocaten, het volgende gemeld:
Deze e-mail werd met het antwoord van de clustermanager concern van de provincie Limburg vervolgens op 24 januari 2024 (ambtelijk) doorgestuurd naar de aandeelhouders van Ontwikkelbedrijf Greenport BV, waaronder de gemeente Venlo. Naar dezelfde ambtenaar die twee weken later de antwoorden op de vragen van EENLokaal, D66 en GroenLinks opstelde. Deze ambtenaar reageerde op 25 januari 2024 naar alle betrokkenen en verzocht om nadere uitleg:
Directeur-bestuurder Jan Claassen vervolgde zijn betoog in een e-mail op 1 februari 2024, die door interim-directeur Rob Verhoeff van Ontwikkelbedrijf Greenport, met alle aandeelhouders werd gedeeld:
Deze (incomplete) e-mail wisseling speelde zich dus af ruim vóór beantwoording van de vragen aan EENLokaal, D66 en GroenLinks. Leest u het antwoord op vraag 13 nog eens goed. Dit is toch simpelweg cruciale informatie niet verstrekken. Want men kon wel een inschatting geven over het financieel voordeel, ook al was er de nodige discussie en werden nog andere zaken benoemd die de hoogte van het bedrag zouden kunnen beïnvloeden, ook negatief.
Vervolgvragen
De antwoorden van het college van 9 februari jl. leidden weer tot vervolgvragen die op 23 februari jl. werden ingediend. Opmerkelijk: nu met ondersteuning van de PvdA, wethouder Erwin Boom zijn eigen partij. Deze vervolgvragen zijn echter voornamelijk gericht op de houding en handelwijze van het college inzake het tweede afgeronde en nog steeds geheimgehouden onderzoek door Frans Stibbe van Ivy advocaten. Ook de Staten zitten niet stil: de stroom van vragen en ontwijkende antwoorden van GS houdt niet op.
Alle relevante documenten, waaronder de vergadernotulen van Ontwikkelbedrijf Greenport, berusten conform wetgeving o.a. bij het college van B&W in Venlo. Daar is niets geheim aan. Ook de mogelijke appjes van wethouder Erwin Boom, secretaris Twan Beurskens, directeur Ruud van Heugten, gedeputeerde Stephan Satijn en verdere (ambtelijke) betrokkenen. Maar de gemeente Venlo is simpelweg niet het meest integere en transparante bestuursorgaan. Wethouder Erwin Boom weet dit goed van toen hij, nog niet zolang geleden, fractievoorzitter was.
Wat houdt wethouder Erwin Boom en het college achter voor de raad, het publiek en de pers? Wat wist wethouder Erwin Boom en het college exact en wanneer, en wat is daarop ondernomen? Wat was en is ambtelijk bekend en is die kennis gedeeld of achtergehouden? Dit speelde allemaal ver voor, tijdens en kort na het opstappen van het voltallige college van GS Limburg, en tientallen meldingen bij het Meldpunt bestuurscultuur van de provincie Limburg. Het integriteitsbesef en de transparantie zou sindsdien met sprongen moeten zijn toegenomen en proactief moeten zijn uitgewerkt.
Niet dus.
Zelfs een allang uitgevoerd plan en het te volgen protocol wordt nog steeds geheimgehouden. Het onderzoek zelf met onderliggende documenten buiten beschouwing gelaten. RIB 36 d.d. 14 maart 2024:
Update
Een week na voorgaande inzagelegging onder geheimhouding volgde er nog een. RIB 52 d.d. 19 (dagtekening 21) maart 2024:
Update 3 mei 2024
Antwoorden van GS op vragen van de fractie Lokaal-Limburg bevestigen dat de aandeelhouders van Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo op 19 mei 2021 werden geïnformeerd over de deals van Californië met de eigen directeur. Zover bekend werden Staten en gemeenteraden niet door de colleges geïnformeerd.
Brief antwoord op schriftelijke vragen Lokaal-Limburg inzake Zuidelijke Rekenkamer betreffende Californië BV d.d. 3 mei 2024:
Bolwaterstraat 31
Om te duiden hoe de gemeente Venlo in de praktijk handelt legt Venlo Transparant een casus voor die zich al ruim 6 jaar voortsleept. In deze wordt ook duidelijk hoe de provincie Limburg daarbij vanaf het begin een kwalijke rol speelt. Opmerkelijk is dat ondanks meerdere externe onderzoeken en publicaties in de pers nog steeds onbekende documenten opduiken die een geheel ander beeld schetsen en ook niet eerder werden vermeld. Documenten die ook bij verzoeken op de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) werden achtergehouden. Van deugdelijk en zorgvuldig onderzoek kan natuurlijk geen sprake zijn zolang dossiers niet compleet en inzichtelijk zijn. Dit geldt al helemaal voor dossiers die worden voorgelegd aan de rechter.
VVD raadslid Martin Camp kocht met een zakenpartner op 4 juli 2015 onderhands het gemeentelijk pand Bolwaterstraat 31 in de herontwikkelingswijk Q4. Voor € 27.500,-. Het betrof hier de grondprijs minus de sloopkosten, ook al gaven de kopers vóór de overeenkomst al aan dat het pand zou worden gerenoveerd. Sterker nog, in de koopovereenkomst stond als voorwaarde o.a. aangegeven dat de renovatie binnen 3 maanden zou moeten beginnen, en dat er geen sloop- en nieuwbouwverplichting was. Van een zelfbewoningsplicht was evenmin sprake, wel van een verkoopverbod binnen vijf jaar tenzij B&W daar vrijstelling voor gaf. De zakenpartner van Martin Camp verkreeg al in 2013 voor beide verplichtingen een vrijstelling bij de koop van ander gemeentelijk vastgoed, ook gelegen in Q4. Hij verkocht de bovenwoning – na splitsing - direct door.
Op 31 maart 2015 had Hauzer & Partners nog een waardeverklaring van € 26.500,- afgegeven waarin rekening werd gehouden met de door de gemeente Venlo opgelegde renovatieverplichting van € 31.000,-.
Aangezien het hier een raadslid (en eerder statenlid) betrof en het pand gemeentelijk bezit was, diende een Ontheffing verboden handelingen ex Artikel 15 van de Gemeentewet te worden aangevraagd en te worden verleend, bij en door de provincie Limburg. Voor raadsleden is het o.a. verboden onderhands onroerende zaken te verwerven van de gemeente waar ze werkzaam voor zijn. Elke overeenkomst zonder deze ontheffing is nietig. Zo is de wet.
Twee melders (intern en extern) dienden begin 2016 kort na elkaar meerdere meldingen van misstanden m.b.t. Q4 in bij de gemeente Venlo. Deze meldingen werden samengevoegd. Bolwaterstraat 31 was daar deel van.
Bolwaterstraat 31 is één van in totaal vier (vijf) panden die in de periode 2013 t/m 2015 onderhands door het college van B&W aan hetzelfde netwerk van personen werd verkocht. Alle kopers kenden elkaar en woonden op nog geen minuut lopen van elkaar. Verder is opmerkelijk dat de zakenpartner van Martin Camp bij alle transacties was betrokken, als koper, als uitvoerder van de verbouwingen, en (achteraf) het aanvragen van de vergunningen.
Ernst & Young (i.o.v. het college van B&W) en Necker van Naem (i.o.v. burgemeester Antoin Scholten) deden er uitgebreid onderzoek naar in 2016, waarbij Necker van Naem zich grotendeels baseerde op het onderzoek van Ernst & Young. In 2017 deed Lysias Consulting Group i.o.v. de gemeenteraad nogmaals onderzoek. In alle onderzoeken en rapporten werd echter cruciale informatie achterwege gelaten dan wel achtergehouden voor de onderzoekers door betrokkenen en het college van B&W. Totale kosten inclusief ambtelijke uren: een slordige € 750.000,-.
De betrokkenen en het college van B&W hebben altijd beweerd dat er op 4 juli 2015 (ondertekening door kopers) alleen sprake was van één koper, namelijk de zakenpartner van Martin Camp. Pas in tweede instantie zou op 29 januari 2016 met beide kopers een overeenkomst zijn gesloten, ná het verkrijgen van de ontheffing. Uit de akte van de notaris van 25 februari 2016 blijkt echter het tegendeel. Daar staat klip en klaar in vermeld dat er sprake is van een koopovereenkomst met beide kopers op 6 juli 2015. Een akte is altijd opgesteld op basis van een onderliggend, origineel en zorgvuldig geverifieerd document.
John Heuvelings, partijgenoot en raads- en statenlid, wees Martin Camp op 9 november 2015 op de noodzakelijke ontheffing. John Heuvelings was destijds eigenaar/verhuurder van de woning boven die van de zakenpartner van Martin Camp. Op 12 november 2015 volgde overleg met burgemeester Antoin Scholten en de kabinetschef, en werd daarna met hulp van de juridisch controller van de gemeente Venlo en de senior adviseur bestuurlijke zaken van de provincie Limburg de aanvraag voor de ontheffing op 18 december 2015 ingediend. Toen was Bolwaterstraat 31 al verbouwd en zelfs al verhuurd.
Dezelfde juridisch controller was daarna vanaf het begin betrokken bij de onderzoeken naar de gemelde misstanden, en ontving tijdens die onderzoeken meerdere e-mails van beide melders over oneigenlijke beïnvloeding en vooringenomenheid door burgemeester Antoin Scholten en wethouder Jos Teeuwen. Deze meldingen zouden worden meegenomen in de onderzoeken, wat uiteindelijk niet gebeurde. De externe melder trok zich vanwege een gebrek aan vertrouwen gedurende het onderzoek door Ernst & Young terug. De interne melder (klokkenluider) kreeg tot twee maal toe een waarschuwing om zijn mond te houden. Ook daar was de juridisch controller - en gemeentesecretaris - direct bij betrokken.
Uiteindelijk werd de Ontheffing verboden handelingen op 19 januari 2016 door GS Limburg verstrekt. Een afschrift werd naar de gemeenteraad gestuurd. B&W accordeerde op 29 januari 2016 de tweede koopovereenkomst met beide kopers.
Op 23 januari 2017 werd door de externe melder aangifte gedaan bij het OM wegens het opmaken en in omloop brengen van een valse koopovereenkomst, waarbij betrokkenheid van B&W en de provincie Limburg werd vermeld. Het OM seponeerde de aangifte pas een jaar later, op 16 februari 2018, nadat zowel de politie als verschillende OvJ’s er naar hadden gekeken. Op 20 maart 2018 werd een nieuwe en uitgebreidere aangifte gedaan, vanwege het zeer gebrekkige onderzoek en motivering van het OM om geen strafvervolging in te stellen. De rol van de juridisch controller werd nu ook toegelicht. Ook deze aangifte werd, op 15 juni 2018, geseponeerd.
Op 27 oktober 2019 werd voor een derde keer aangifte gedaan, nu door de interne melder (klokkenluider) die in 2017 bij de gemeente Venlo op valse gronden werd ontslagen. Deze aangifte richtte zich op meerdere personen. Niet alleen op Martin Camp, maar ook op burgemeester Antoin Scholten, wethouder Jos Teeuwen en de juridisch controller wegens misleiding, bedrog, valsheid in geschrifte, schending van het ambtsgeheim en het verduisteren van bewijsstukken. Het OM seponeerde de aangifte op 6 december 2019 waarbij werd geconcludeerd dat:
‘Er is -ook na lezing van uw aangifte- geen sprake van een concrete verdenking van de door u genoemde strafbare feiten waarbij relevant is te benoemen dat in het geval partijen eerder gesloten overeenkomsten in onderling overleg zouden hebben beëindigd dan wel vernietigd, dit op zichzelf geen strafbaar handelen betreft. Het eventueel overtreden van artikel 15 gemeentewet is daarbij ook geen strafbaar feit. De consequentie daarvan is enkel de civielrechtelijke nietigheid van de rechtshandeling (artikel 3:43 BW). De uiteindelijke overdracht heeft eerst na ontheffing van de provincie Limburg plaatsgevonden waarbij de provincie Limburg achteraf, na kennisname van de door u gepresenteerde informatie, aangeeft de ontheffing niet ten onrechte te hebben verleend. Al deze omstandigheden maken dat er geen aanknopingspunten zijn voor een strafrechtelijk onderzoek.’
Vreemd genoeg noemde het OM (net als de provincie) nergens de in de akte vermelde eerste koopovereenkomst.
Op 3 april 2018 werd bij de provincie Limburg een Wob-verzoek ingediend inzake Bolwaterstraat 31. De behandelaar van zowel het besluit op het verzoek als het besluit op bezwaar was de senior adviseur bestuurlijke zaken. Dezelfde ambtenaar die betrokken was bij de Ontheffing verboden handelingen t.b.v. Martin Camp en op 5 september 2016 (en nogmaals op 8 april 2019) werd ingelicht over o.a. de feitelijk onjuiste beweringen door de juridisch controller van de gemeente Venlo t.b.v. de aanvraag en het aantoonbare gerommel met de verkoop. Ook de kabinetschef van de provincie werd ingelicht.
Onder de reikwijdte van het Wob-verzoek vielen meerdere documenten die toen echter niet werden verstrekt, niet werden geweigerd, en ook niet werden opgenomen in de inventarislijst. Ze waren echter wel bekend bij de behandelaar van het verzoek. Dat bleek echter pas in 2021.
Op 5 juni 2018, nog vóór besluit op het Wob-verzoek inzake Bolwaterstraat 31, werd het Beleidskader Ontheffing verboden handelingen van de provincie Limburg aangepast. Volgens de senior adviseur bestuurlijke zaken vanwege ‘Recente ontwikkelingen en voortschrijdend inzicht.’
E-mail senior adviseur bestuurlijke zaken en Wob-behandelaar aan gouverneur Theo Bovens d.d. 5 november 2018:
Besluit op bezwaar d.d. 13 november 2018. Behandelaar senior adviseur bestuurlijke zaken, ondertekend door gedeputeerde Ger Koopmans:
Na een nieuw Wob-verzoek inzake Q4 op 5 februari 2021 werden e-mails tussen gouverneur Theo Bovens, de kabinetschef en de senior adviseur bestuurlijke zaken vrijgegeven, waarin o.a. wordt gediscussieerd over het Wob-verzoek in 2018. Verder blijkt dat GS eind 2016, na afronding van het onderzoek door EY in september 2016, zowel intern als extern juridisch advies heeft ingewonnen over het intrekken van de verleende Ontheffing. Het interne advies van het cluster Juridische Zaken en Inkoop blijkt mondeling te zijn verstrekt. Het externe juridische advies van advocatenkantoor AKD van 16 november 2016 wordt als strikt vertrouwelijk gekwalificeerd en werd geweigerd.
Interne memo aan gouverneur Theo Bovens d.d. 12 september 2016:
E-mail aan gouverneur Theo Bovens e.a. d.d. 16 december 2016:
Besluit op bezwaar GS Limburg d.d. 21 december 2021:
De provincie Limburg zakt door haar hoeven. Niet alleen werden documenten 3 jaar achtergehouden, maar er blijkt meer mis. Aantoonbare agendering en overleg inzake Q4 op 14 december 2016 tussen een gedeputeerde en wethouder Jos Teeuwen op het gouvernement is onvindbaar. Er is op geen enkele wijze sprake van een zorgvuldige vastlegging. Besluitvorming kan door niemand worden gecontroleerd. GS sluit ook niet uit dat de agendering en verdere documenten zijn gewist. Van zorgvuldig onderzoek m.b.t. de ontheffing is evenmin sprake.
De provincie Limburg blijkt steeds meer op de gemeente Venlo te lijken. De transparantie waar interim-gouverneur Johan Remkes nog op hamerde en opvolger Emile Roemer voor zou moeten staan, blijkt al snel een wassen neus. De nieuwe Limburgse bestuurscultuur?
Eén aangedragen bezwaar werd ook nog eens door GS geheel genegeerd: de rol van de op 2 juli 2021 benoemde gedeputeerden Ad Roest en Stephan Satijn, voormalige wethouders van de gemeente Venlo. Vanuit hun bestuurlijke verantwoordelijkheid en portefeuille waren zij namelijk op meerdere wijze direct en indirect betrokken bij voorliggend dossier. En nu als gedeputeerden.
Enkele (hoofdrol)spelers in deze casus op een rij:
VVD raadslid Martin Camp – Gepensioneerd, raadslid en VVD af.
CDA gouverneur Theo Bovens – Ondertekende namens GS Limburg de Ontheffing t.b.v. Martin Camp. Stapte begin 2021 vanwege een integriteitskwestie op.
CDA gedeputeerde Ger Koopmans – Portefeuillehouder Q4. Stapte vanwege integriteitskwestie begin 2021 op.
VVD gedeputeerde Twan Beurskens – Werd in maart 2018 benoemd tot algemeen directeur / secretaris gemeente Venlo. Had in 2012 als wethouder de benoeming van burgemeester Antoin Scholten in portefeuille.
VVD burgemeester Antoin Scholten – Werd kort voor de raadsverkiezingen van 2018 herbenoemd op voorspraak van gouverneur Theo Bovens. Lid stuurgroep Integriteit Limburg en portefeuillehouder archiefwet, wet openbaarheid van bestuur en integriteit. Opdrachtgever integriteitsonderzoek Martin Camp. Portefeuillehouder benoeming algemeen directeur / secretaris Twan Beurskens.
CDA wethouder Jos Teeuwen – Portefeuillehouder Q4. Wethouder af in 2018. Sinds 2019 lid van het dagelijks bestuur Waterschap Limburg.
VVD wethouder Stephan Satijn – Wethouder af in 2018. Bij diverse casussen Q4 betrokken. Sinds 2021 gedeputeerde provincie Limburg.
VVD kandidaat raadslid nr. 26 Roel Versleijen – Manager / afdelingshoofd gemeente Venlo sinds 2004. Ontsloeg in 2017 de interne melder (klokkenluider), en liet deze enkele maanden betaald thuiszitten. Tussentijds gaf hij opdracht voor een nieuwe inhuur op dezelfde functie die bijna dubbel zoveel kostte. Door Twan Beurskens in 2018 benoemd tot programmamanager. Vertrok eind 2019 bij de gemeente Venlo. Sindsdien directeur stichting Akkoord!-PO.
VVD kandidaat raadslid nr. 6 Marcel Walda – Ondernemer. Toonde al zijn interesse in gemeentelijk vastgoed op 19 januari 2015, mogelijk ook van Bolwaterstraat 31. Kocht op 14 augustus 2015 Helschriksel 13-13A in Q4 voor € 55.000,-. Zijn eerst getoonde interesse voor dit gemeentelijk pand dateert van 8 juni 2015. De openbare verkoop ging echter pas op 12 juni 2015 via internet van start. Het pand zou met aangrenzend braakliggend terrein verkocht worden. Een publieke bezichtiging op 19 juni 2015 werd geannuleerd doordat hij het op 17 juni 2015 kocht, voordat verdere en aangemelde geïnteresseerden zich konden oriënteren, waaronder een ambtenaar. De voorwaarde om ook het braakliggend terrein te kopen liet de gemeente Venlo vallen. De verbouwing werd verricht door de zakenpartner van Martin Camp.
Wordt vervolgd.
- bolwaterstraat 31
- venlo
- integriteit
- martin camp
- vvd
- gedeputeerde staten limburg
- ger koopmans
- theo bovens
- ontheffing verboden handelingen ex artikel 15
- gemeentewet
- B&W
- Q4 Venlo
- antoin scholten
- cda
- misstanden
- onderzoek
- Jos Teeuwen
- Roel Versleijen
- Marcel Walda
- Twan Beurskens
- Stephan Satijn
- Ad Roest
- wob
- wet openbaarheid van bestuur
Stephan Satijn I - Wethouder
Op 23 juni jl. werd het nieuwe college van GS geïnstalleerd. Dat college slingerde met de titel van het coalitieakkoord gelijk de eerste leugen de wereld in: Elke Limburger telt. Wie het ook bedacht heeft, het getuigt van een ongekend cynisme, gezien de samenstelling en achtergronden van dit college, ondersteunt door topambtenaren die parallel daaraan op dezelfde voet verder gaan als ze onder Theo Bovens en Ger Koopmans al deden. Beeldvorming als vanouds. Tegengestelde praktijk idem dito.
De Venlose inbreng in het nieuwe college is in verhouding tot de rest van Limburg onevenredig groot. Drie van zes gedeputeerden komen uit Venlo. Léon Faassen (BBB), Jasper Kuntzelaers (PvdA) en Stephan Satijn (VVD). Stephan Satijn is de enige die ook deel uitmaakte van het vorige college.
Meerdere Limburgers (met name in Venlo) vragen zich sinds zijn benoeming in 2021 af hoe Stephan Satijn in hemelsnaam daar heeft kunnen belanden, aangezien allang bekend is dat hij op zijn zachts gezegd een meer dan twijfelachtige reputatie heeft en aantoonbaar betrokken is geweest bij dossiers waar hij in Maastricht ook tegenaan loopt. Of hij die ook allemaal onder de aandacht heeft gebracht van de screeningscommissie valt nog te bezien. In elk geval is gezien de opstelling van het meldpunt bestuurscultuur wel al duidelijk dat hij in bescherming wordt genomen door topambtenaren en een Gouverneur die juist zouden moeten zorgen voor meer transparantie en integer handelen.
Stephan Satijn, van 2011 t/m 2018 wethouder in Venlo en sinds 2021 gedeputeerde (Economie, Financiën en Bedrijfsvoering, Public affairs). Daartussen had hij diverse baantjes, waaronder interim-voorzitter van de Economic Development Board, waar hij als wethouder in Venlo van 2016 t/m 2018 ook al lid van was. De Economic Development Board werd eind 2022 in een nieuwe stichting gegoten: Economic Development Board Crossroads Limburg. Stephan Satijn laat zich er graag mee zien. Verder was hij o.a. Muntmeester bij de Koninklijke Nederlandse Munt, lid van de RvC van het MECC, en voorzitter RvC van het StartersCentrum Limburg. Maar laten we even terugblikken op zijn Venlose periode.
Taxi
Satijn kwam in 2015 in opspraak vanwege het teveel gebruikmaken van taxi’s binnen de gemeente waarbij de kosten die gemaakt werden t.b.v. privégebruik ook nog eens bij de gemeente in rekening werden gebracht. Na een interne controle moest hij 1000 euro terugbetalen over een periode van 4 maanden in 2013 en 2014. Het werd landelijk nieuws maar liep uiteindelijk met een sisser af.
In een artikel van De Limburger van 28 juli 2018 werd opgeworpen dat de rel om de taxi’s enkel te maken had met ‘verkeerde beeldvorming waar hij slachtoffer van was’ en zijn privé leven (echtscheiding) in die periode ‘onderwerp van menig roddel was.’
Groep Heylen
Op 13 september 2017 werd bekend gemaakt dat Stephan Satijn naast zijn wethouderschap tot bezoldigd Muntmeester bij de Koninklijke Munt was benoemd. Eigenaar van de Koninklijke Munt was en is de Groep Heylen uit België. Stephan Satijn had kort voor de benoeming aangegeven na de verkiezingen van 2018 niet terug te willen keren als wethouder. GroenLinks stelde op 25 september 2017 vragen aan het college van B&W i.v.m. (schijn van) belangenverstrengeling, aangezien de Groep Heylen een zakenpartner was van de gemeente Venlo met als portefeuillehouder Stephan Satijn.
In maart 2015 werd vanuit de portefeuille van Stephan Satijn een RIB (2015/25) opgesteld met de aankondiging dat de Groep Heylen op Trade Port Noord een Logistic Campus van 140.000 m2 zou gaan bouwen. Het terrein werd door de provincie Limburg aangekocht onder verantwoordelijkheid van oud-wethouder van Venlo en destijds gedeputeerde Twan Beurskens (VVD). Het perceel werd vervolgens door de provincie in erfpacht gegeven aan de Groep Heylen.
In 2017 werd door de provincie Limburg een tweede perceel in Venlo aangekocht: het voormalige DSM-Andeno. Dit keer ruim 10 hectare. Kosten: € 12 miljoen. Op dit perceel zou de Groep Heylen in opdracht een distributiecentrum bouwen en dat vervolgens verhuren aan Broekman Logistics. Zowel Twan Beurskens als Stephan Satijn voerden het woord. De aankondiging van deze tweede koop en uitvoering door de Groep Heylen vond enkele weken voor bekendmaking van de bezoldigde nevenfunctie als muntmeester plaats. Bij het startsein van de officiële bouw, op 28 maart 2018, gaven beide bestuurders acte de présence.
Op de vragen van GroenLinks gaf het college in de persoon van burgemeester Antoin Scholten al een dag later antwoord. Antoin Scholten vond het vooral positief dat een vertrekkend wethouder zich (vooruitlopend) oriënteerde op zijn toekomst. Daarbij vond hij het ook nog eens een eervolle functie. Volgens Scholten zou Satijn zo’n 8 dagdelen per jaar kwijt zijn aan zijn nevenfunctie en voorzag geen enkel probleem in combinatie met zijn wethouderschap. GroenLinks haalde nog als noot de vers in het geheugen liggende raadssessie aan n.a.v. het integriteitsonderzoek naar Martin Camp (VVD):
Antwoorden college van B&W d.d. 26 september 2017:
Gezien het tijdsverloop is het echter meer dan aannemelijk dat de tweede transactie met de Groep Heylen en het aangaan van de functie Muntmeester zich hebben gekruist. Hoe dit laatste in zijn werk is gegaan en wanneer en van wie het initiatief kwam blijft onbekend. Ook wanneer Stephan Satijn dit binnen het college van B&W heeft gemeld. Daarbij, de schijn van belangenverstrengeling werd wel degelijk gewekt. Want waarom wachtte Satijn niet tot ná zijn wethouderschap? Die vraag werd niet gesteld, en kwam dus ook geen antwoord op.
Klokkenluider
Begin 2016 werd er bij de gemeente Venlo onder de Regeling melding vermoeden misstand (klokkenluidersregeling) intern een melding gedaan betreffende Stephan Satijn. De klokkenluider is ingehuurd via deatcheringsbureau Driessen. Onder de regeling melding vermoeden misstand zijn ook ingehuurde medewerkers beschermd. Ongevraagd ontslag en het niet verlengen van een aanstelling voor bepaalde tijd zijn bijvoorbeeld verboden.
We zullen niet teveel inhoudelijk ingaan op de melding zelf, maar zoveel mogelijk de feiten inzake de omgang met de klokkenluider en de afhandeling van de melding beschrijven, met een directe betrokkenheid van Stephan Satijn. Daarop volgt nog de houding van de provincie Limburg m.b.t. het wederom indienen van die melding door de klokkenluider bij het Meldpunt bestuurscultuur, zowel in 2021 als in 2022. Immers, de melding werd en is nog steeds niet onderzocht. U kunt na het lezen de patronen herkennen waarom meldingen over (vermoede) misstanden altijd zolang blijven liggen en alsmaar dezelfde problemen blijven veroorzaken, en daarbij vaak ook nog alleen maar groter worden.
Melding
Op 31 maart 2016 deed een klokkenluider bij de gemeente Venlo melding van een vermoede misstand m.b.t. Stephan Satijn. Die melding werd in aanwezigheid van de juridisch controller van de gemeente Venlo en twee ingehuurde onderzoekers van EY mondeling uit de doeken gedaan. Zowel de juridisch controller als één onderzoeker van EY maakten daarbij handgeschreven aantekeningen, aangezien het gesprek op verzoek van de klokkenluider niet werd opgenomen. Het betrof immers een zittende wethouder, en de kans was groot dat die melding nadelig zou kunnen uitpakken voor de klokkenluider, ongeacht de schriftelijk toegezegde rechtsbescherming door de gemeente Venlo.
In het kort ging de melding over het bevoordelen van (vrouwelijke) personen uit de kennissenkring van Stephan Satijn, met opdrachten en subsidies uit de portefeuille van Stephan Satijn. Bij de inhuur van een coach werd zelfs provinciale subsidie gebruikt die daarvoor niet bedoeld was, en ook helemaal niet tot zijn portefeuille behoorde.
De melding over Stephan Satijn was onderdeel van het veel grotere dossier Q4 en werd uiteindelijk niet onderzocht, zoals vele andere zaken. Wat de juridisch controller en de onderzoekers van EY echter exact hadden gedaan om de melding wel of niet te toetsen bleef onduidelijk. Wel werd door de klokkenluider per e-mail en in een gesprek nog een paar keer de ‘dubieuze’ inhuur van de coach onder de aandacht van zowel de ambtelijke controllers als de onderzoekers van EY gebracht. Tevergeefs.
De klokkenluider kreeg al snel te maken met het onder druk zetten door leidinggevenden om vooral geen informatie meer te delen met de onderzoekers en geen signalen meer af te geven m.b.t. het lopende, door directie en collegeleden beïnvloede onderzoek.
Vervolgens werd maandenlang om openheid van zaken verzocht over wie exact verantwoordelijk was voor het onder druk zetten en benadelen. Het college (met wethouder Stephan Satijn) gaf niet thuis, en de verantwoordelijke ambtenaren hielden hun mond. De aanstelling van de gedetacheerde klokkenluider werd uiteindelijk begin 2017 voortijdig beëindigd op ‘bedrijfseconomische gronden.’ Die grond bleek bedrog. De gemeente Venlo betaalde 3 maanden lang alle kosten voor de thuiszittende klokkenluider aan detacheringsbureau Driessen, tot het einde van zijn contract. In de tussentijd werd niet alleen een niet ingewerkte ambtenaar op zijn functie gezet, maar vond er ook nog eens extra inhuur plaats voor opgelopen achterstand en werkzaamheden die de klokkenluider eerder alleen uitvoerde. Tegen driedubbele kosten.
Portefeuillehouder
Stephan Satijn was tijdens het ontslag van de klokkenluider portefeuillehouder van het cluster waar de klokkenluider werkte. Ook de ingehuurde interim-manager en Afdelingshoofd Roel Versleijen (VVD) die beiden de opdracht gaven voor het ontslag en de extra inhuur vielen onder de verantwoordelijkheid van Stephan Satijn. Dat ontslag kwam ook nog eens tijdens het raadsonderzoek Q4 dat was opgestart na twee eerdere onderzoeken n.a.v. de meldingen van een externe melder en de klokkenluider. Stephan Satijn was niet alleen deel van de meldingen, maar was ook verantwoordelijk wethouder zowel voor als tijdens het voortijdige ontslag, het betaald thuiszitten en de volstrekt onnodige kosten voor de extra inhuur.
Raadsvergadering
In de raadsvergadering van 8 juni 2017 werd door de SP-fractievoorzitter Ton Heerschop een opmerking gemaakt over ‘het belachelijk maken van de klokkenluider’ door collegeleden en dat er binnen de organisatie ‘geen veilige omgeving voor klokkenluiders is.’
In een daarop volgende e-mail aan de klokkenluider werd over die uitspraken nadere uitleg gegeven. De fractievoorzitter bleek zijn opmerking te hebben gemaakt n.a.v. een gesprek met burgemeester Antoin Scholten en directeur/secretaris Piet Lucassen, waarin zowel de klokkenluider als zijn motivatie in twijfel werden getrokken. Daarmee werd de aandacht van de misstanden op de klokkenluider verlegd.
E-mail SP-fractievoorzitter Ton Heerschop d.d. 11 juni 2017:
“Dit laat onverlet dat de persoon (…) is weggezet om zo de schade aan de organisatie te beperken. Dat is een ronduit laffe poging om de aandacht af te leiden van het werkelijke probleem.”
“Niet voor niets haalde ik in mijn bijdrage afgelopen week aan dat een organisatie alleen goed kan functioneren als mensen zich er veilig in voelen. Dat was een nadrukkelijke hint richting het optreden van Lucassen. Wat mij betreft is die man niet te handhaven.”
Algemeen directeur/secretaris Piet Lucassen stapte in navolging van twee wethouders en vier dagen ná bovenstaande e-mail per direct op. Met een uitgebreide financiële vertrekregeling én vergezeld van zijn gratis verkregen werklaptop en werktelefoon. Gegevensdragers van documenten waar de klokkenluider i.v.m. zijn ontslag om had verzocht.
Verslag Proces verbaal hoorzitting 24 juli 2017:
Pas in 2019 werd de klokkenluider door het college van B&W in een klachtbehandeling meegedeeld dat de in bovenstaande hoorzitting genoemde e-mails en agenda van directeur/secretaris Piet Lucassen in 2017 waren gewist, lopende twee juridische procedures, met medeweten van Juridische Zaken en het college van B&W, inclusief Stephan Satijn.
Dat niet alleen. Na de hoorzitting van 24 juli 2017, waar nog eens uitdrukkelijk werd gewezen op documenten die dienden te worden verstrekt, werd het besluit op bezwaar niet door het voltallige college in de vergadering van 5 september 2017 genomen, maar in afwijking daarvan een dag later persoonlijk door wethouder Stephan Satijn.
Besluit op bezwaar Wob- en Wbp-verzoek inzake voortijdige beëindiging aanstelling per 1 april 2017, d.d. 6 september 2017:
Aangezien de gemeente Venlo, de provincie Limburg en detacheerder Driessen na het voortijdige ontslag in 2017 aansprakelijk werden gesteld voor alle materiële en immateriële schade, bleef de klokkenluider verzoeken om documenten die de hele gang van zaken bloot moest leggen. Veel documenten waarvan aannemelijk en zelfs aantoonbaar was dat ze er moesten zijn, werden niet verstrekt, of werd over verklaard dat deze niet (meer) bestonden.
Ook over de melding van de klokkenluider over Stephan Satijn werd geen document verstrekt. Wel werd uiteindelijk bevestigd dat in 2016 een melding was gedaan.
Besluit college van B&W op Wob- en AVG-verzoek d.d. 9 oktober 2018:
Stephan Satijn was toen geen wethouder meer. Het nieuwe CDA- en VVD-loze college trad in mei 2018 aan. Het besluit werd echter niet opgenomen in de openbare besluitenlijst van het college, en staat niet in de agenda en de notulen van genoemde datum vermeld. Aanwezig tijdens die vergadering was wethouder Ad Roest die na de provinciale bestuurscrisis in 2021 met Stephan Satijn gedeputeerde werd.
Eerder genoemde handgeschreven notities (dienen te) berusten bij de juridisch controller en EY. De notities, inclusief alle onderliggende documenten, waaronder conceptrapporten en interviewverslagen van het onderzoek Q4, berusten in elk geval sinds 2016 onder de verantwoordelijkheid van het college van B&W bij EY. Het college weigert deze echter sindsdien, ook na een hernieuwd verzoek, te verstrekken, ook al vallen deze onder de Archiefwet, de Wet openbaarheid van bestuur (Wob), en sinds 2022 onder de Wet open overheid (Woo). Beroep werd in juli 2022 ingediend.
In een separate procedure werd de klokkenluider in navolging van het college van B&W ook door een advocaat van AKD erkend als klokkenluider. Echter alleen maar tot zijn ontslag, hoewel de betaling door de gemeente Venlo nog 3 maanden doorliep evenals de (verboden) nadelige gevolgen tot de dag van vandaag.
Proces Verbaal Hoorzitting inzake Wob-verzoek klokkenluidersdossier d.d. 19 november 2020:
Het is opmerkelijk het door de gemeente Venlo ingehuurde AKD te zien terugkeren in verschillende dossiers waarbij meerdere Limburgse bestuursorganen zijn betrokken. AKD is bijvoorbeeld al ruim 10 jaar de huisadvocaat van de provincie Limburg. Die gaf er inmiddels miljoenen euro’s aan uit. AKD is ook terug te vinden in een langslepend dossier betreffende een oud-ambtenaar die zich ook meldde bij het meldpunt bestuurscultuur. Alleen de advocaatkosten voor die gemeente bedragen inmiddels € 750.000,-.
Detacheringsbureau Driessen werd buiten al lopende overeenkomsten met Midden en Noord-Limburgse gemeenten in 2022 opnieuw door de provincie Limburg gecontracteerd voor de inhuur van flexibele arbeid en de detachering van trainees. Kort daarop volgde in De Limburger een publicatie over misdragingen door een trainee die via Driessen door de provincie was ingehuurd. De werkelijke reden voor zijn ontslag werd echter door beide partijen zoveel mogelijk binnenskamers en buiten zijn dossier gehouden om zijn verdere (politieke) carrière niet te schaden. In die casus werd AKD weer voor advies door de provincie ingehuurd.
Het dossier van de klokkenluider is niet gesloten. U ziet echter wie al die tijd profiteert en wie niet. Wie carrière maakt en wie niet. En wie wordt beschermd, en wie niet. Elke Limburger telt, beweert GS. Er is nog nooit zo hard gelachen in de onder water gelopen catacomben van het gouvernement.
- Stephan Satijn
- college van b&w
- college van gedeputeerde staten
- provincie limburg
- integriteit
- klokkenluider
- melding vermoeden misstand
- rechtsbescherming
- bestuurscultuur
- netwerkcorruptie
- AKD advocaten
- Driessen detachering
- trainee
- inhuur
- (schijn van) belangenverstrengeling
- vvd
- gedeputeerde provincie limburg
- wethouder gemeente venlo
- gemeente venlo
Stephan Satijn II - Gedeputeerde
Meldpunt bestuurscultuur 2021
U kon eerder lezen dat de melding over Stephan Satijn in 2016 bij en door de gemeente Venlo nooit werd onderzocht, ondanks (gedeeltelijke) bezwaren van de klokkenluider. Aangezien na het voortijdige en onrechtmatige ontslag nieuwe bronnen met aanvullende informatie de melding bevestigden, werd op 29 juni 2021, de dag dat De Limburger de namen van de kandidaat-gedeputeerden publiceerde, de melding opnieuw ingediend bij het inmiddels geopende Meldpunt bestuurscultuur van de provincie Limburg.
Die melding ging vergezeld van meerdere documenten. Aanvullingen werden in augustus en oktober 2021 gestuurd. Bureau Berenschot verrichte destijds - veelal anoniem - de ondersteuning bij de afhandeling van de meldingen. Op de gehele melding kwam buiten een standaard ontvangstbevestiging geen enkele uitleg over wat er met de melding was gebeurd. Deze structurele houding bij de meeste meldingen en het deplorabele rapport ‘Engelen bestaan niet’ dat door de Commissie met als voorzitter Arno Visser (VVD) eind januari 2022 werd gepubliceerd, leidde tot het tweede meldpunt.
Bij de melding in 2021 werd ook gewezen op parallel lopende procedures bij zowel de gemeente Venlo als bij de provincie i.v.m. het opvragen van documenten onder de Wet openbaarheid van bestuur (WOB). Dit gegeven is vaak terug te zien: enerzijds wordt van de melder verlangd de melding zo goed mogelijk te onderbouwen, anderzijds is het bestuursorgaan waar de melding over gaat en zelfs waar de melding bij wordt ingediend, zelf partij in procedures waar het verstrekken van informatie/documenten in sommige gevallen jarenlang actief wordt tegengewerkt.
De informatiepositie en -voorziening is scheef. Cruciale informatie wordt niet met de melder gedeeld of komt pas in een veel later stadium boven water.
Gedeputeerden Venlo
Het meldpunt en de externe Adviescommissie van de provincie Limburg werden ook nadrukkelijk gewezen op de twee voormalige wethouders van de gemeente Venlo die in 2021 gedeputeerden werden: Ad Roest (EENLokaal - 2018 t/m 2021) en Stephan Satijn VVD - 2011 t/m 2018). Alles draait namelijk om (voor)kennis, al dan niet uit vorige functies, beslissingsbevoegdheid, en daarmee gepaard gaande (persoonlijke) loyaliteit en (partij)politieke belangen:
Screening kandidaten 2021
De screening van de kandidaat-gedeputeerden gebeurde onder wnd. gouverneur Johan Remkes (VVD). Alle kandidaten ondergingen een risicoanalyse integriteit uitgevoerd door Bureau Berenschot. Daarbij werd voornamelijk gekeken naar voorgaande functies en nevenfuncties om (de schijn van) belangenverstrengeling te voorkomen. Als aanvulling werd een Commissie Risicoanalyse Integriteit ingesteld die op basis van de individuele screeningsrapporten gesprekken aanging met de kandidaten. Deze commissie bestond uit twee personen: Kitty Nooy, oud-hoofdofficier van Justitie en portefeuillehouder integriteit bij het OM, en Joan Leemhuis- Stout (VVD), oud-ambtenaar, -dijkgraaf, -CdK, en -wnd. burgemeester. Opmerkelijk: Kitty Nooy was tegelijkertijd lid van de Commissie Visser die de meldingen ontving en weer ondersteunt werd door Bureau Berenschot.
Verslag conclusies en adviezen d.d. 25 juni 2021:
Geheimhouding
Verdere aanbevelingen en adviezen in het verslag worden door de provincie niet openbaar gemaakt. Ook het risicoprofiel van Stephan Satijn valt volgens GS onder geheimhouding. Het college (minus Stephan Satijn) beroept zich daarbij op artikel 5.1 lid 2 sub e en i van de Woo (het goed functioneren van de Staat, andere publiekrechtelijke lichamen of bestuursorganen): een weigeringsgrond die helemaal niet deugt, maar de laatst tijd vaker wordt aangedragen om geen inzage te verschaffen in documenten en procedures op de lange baan te schuiven.
Memorie van toelichting inzake de i-grond: ‘De uitzonderingsgrond kan echter niet worden ingeroepen om misstanden als zodanig te verbloemen of met het argument dat openbaarmaking leidt tot verlies van vertrouwen in de overheid bij het publiek, waardoor een bestuursorgaan niet goed meer zou kunnen functioneren. Als uit nieuwe feiten of nieuwe afwegingen volgt dat eerder ingezet beleid onjuist is uitgevoerd of op onjuiste aannames is gebaseerd, dient een bestuursorgaan daar op de gebruikelijke manier verantwoording over af te leggen en is een goede en democratische bestuursvoering in beginsel gebaat bij openheid over een dergelijke aangelegenheid.’
Ook het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) concludeert dat de i-grond ondeugdelijk wordt toegepast. Sinds 2022 is daar zelfs jurisprudentie over. Het is geen verschil van uitleg of inzicht wat de provincie hier laat zien, maar het actief en bewust zoeken naar obstructie i.p.v. transparantie. Een houding die u ook kunt terugzien in het niet willen vrijgeven van het al in december 2022 naar de provincie Limburg gestuurde feitenrelaas inzake de gronddeals vanaf 2019 met en door de directeur van Grondexploitatiebedrijf Californië BV. Zelfs niet nadat De Limburger er de hand op wist te leggen en erover publiceerde. Staten en gemeenteraden staan achteraan in de rij. Portefeuillehouder is Stephan Satijn. Die zou normaliter vanaf zijn installatie in 2021 weet moeten hebben van dit dossier.
Chronologie
De vraag is echter of de Commissie Visser op de hoogte werd gebracht van de melding over Stephan Satijn, ingediend vier dagen na het gesprek tussen hem, Kitty Nooy en Joan Leemhuis- Stout (VVD) van de Commissie Risicoanalyse Integriteit? En of Stephan Satijn uit eigen beweging ook alles heeft benoemd tijdens dat gesprek, inclusief zijn verantwoordelijkheid en handelen inzake de klokkenluider? Bij de provincie Limburg waren ze op topambtelijk niveau al jaren van de integriteitsonderzoeken in Venlo tot in detail op de hoogte, simpelweg omdat de provincie erbij betrokken was. Ook wat betreft de klokkenluider. GS had er een actieve rol in. De provincie werd in 2017 aansprakelijk gesteld vanwege het handelen van Ger Koopmans richting B&W Venlo (het doorspelen van een externe melding inclusief persoonsgegevens). Een klacht over Ger Koopmans werd vervolgens door Ger Koopmans zelf afgehandeld. Gouverneur Theo Bovens stond erbij en keek ernaar.
Banencarrousel
Een van de gedeputeerden die recent meebesliste op het Woo-verzoek waarbij documenten over Stephan Satijn werden verstrekt is Michael Theuns (CDA), ambtenaar bij de provincie Limburg vanaf 2017. Enkele maanden voor de presentatie van het rapport van de Commissie Visser ging hij in november 2021 als senior adviseur in dienst bij Bureau Berenschot. Michael Theuns maakte begin 2023 een uitstapje naar de provinciale politiek, als statenlid en fractievoorzitter, voordat hij in juni 2023 collega werd van Stephan Satijn.
U ziet hoe meerdere zaken en personen niet alleen heel dicht naast elkaar lopen, maar ook door elkaar, met zakelijk en persoonlijke belangen, partijpolitieke overlap, en loyaliteit die (mogelijk) niets van doen heeft met het algemeen belang. Wat betreft de meldingen en het functioneren van de Commissie Visser en Bureau Berenschot kan niets meer worden gecontroleerd: alles werd in opdracht gewist. Volledig in strijd met een deugdelijke vastlegging van het besluitvormingsproces en controle op een goede en democratische bestuursvoering. Met dank aan Johan Remkes (VVD) en Arno Visser (VVD). De laatste is inmiddels voorzitter van Bouwend Nederland waar hij de Limburgse klusjesman Maxime Verhagen (CDA) opvolgde.
Interne memo integriteitsaspecten portefeuilleverdeling d.d. 5 juli 2021:
E-mails tussen de kabinetschef en de algemeen directeur/secretaris d.d. 5 juli 2021:
Gezien de portefeuille van Stephan Satijn vanaf 2021 zijn er talloze dossiers waar hij als wethouder (2011 t/m 2018) en privé persoon (2018 t/m 2021) langdurig mee te maken had. De provincie Limburg heeft op veel van die dossiers een majeure invloed i.v.m. grondbeleid, subsidies, toezicht en handhaving. Miljoenen euro’s vloeien op projectbasis richting gemeenten, bv’s en gemeenschappelijke regelingen. Het toezicht op een juiste besteding van al dat geld is echter ronduit pover. Veel hangt af van hoe buigzaam de onderlinge ambtelijke en bestuurlijke verhoudingen zijn. En gezichtsverlies, zoals bij de Campus Greenport Venlo, vermijd men liever door er weer meer geld in te pompen.
Meldpunt bestuurscultuur 2022
Na een oproep van gouverneur Emile Roemer aan eerdere melders, werd de melding over Stephan Satijn uit 2021 opnieuw en één op één ingediend. U gaat lezen hoe dat in zijn werk gaat, na alle integriteitskwesties, fiasco’s van onderzoeken en het propageren van een nieuwe bestuurscultuur. Dan begrijpt u ook waarom daar op deze manier nooit iets van terecht zal komen.
De melding werd op 21 april 2022 ingediend en pas op 21 december 2022 besproken tussen de ingehuurde programmamanager bestuurscultuur, een notulist, de melder en zijn vertrouwenspersoon. In de tussentijd werd meermaals om opheldering gevraagd over het verloop van de melding, zonder resultaat. In juli 2022 werd na een verzoek van de programmamanager nog door de melder toestemming gegeven om advies in te winnen bij de gemeente Venlo.
Al snel bleek dat er helemaal geen onderzoek was verricht. Een conclusie was er wel: ‘Geen relevante strafrechtelijke- en/of integriteit kwesties zijn waar te nemen.’ Waar die conclusie op was gebaseerd werd niet uitgelegd noch onderbouwd. Wel waren er ‘een aantal interessante waarnemingen.’ Wat die waren werd ook niet duidelijk. Tijdens en na het gesprek werden de volgende zaken echter (ook door de ingehuurde programmamanager) bevestigd:
Stephan Satijn
Stephan Satijn werd niet ingelicht over de melding. Bij de gemeente Venlo werd geen advies ingewonnen ondanks het verzoek daartoe en de gegeven toestemming. Over het waarom werd geen deugdelijke uitleg gegeven. Het college van B&W Venlo heeft niet vrijwillig informatie verstrekt over de melding in 2016 bij het kandidaatstelling van Stephan Satijn in 2021. Het is verder meer dan aannemelijk dat Stephan Satijn zelf ook niet de melding heeft aangekaart tijdens de gesprekken met Bureau Berenschot en de Commissie Risicoanalyse Integriteit. Gezien de integriteitsonderzoeken die in 2016 en 2017 in Venlo liepen i.c.m. de eerdere taxiritjes van Stephan Satijn en zijn aangegane nevenfunctie als Muntmeester tijdens zijn wethouderschap (Groep Heylen), had op zijn minst een dieper gravende screening dienen plaats te vinden.
Clustermanager AJZ
In een separate procedure bij de provincie Limburg werd nog voor het gesprek van 21 december 2022 uit documenten duidelijk dat de clustermanager Algehele Juridische Zaken zelf betrokken en volledig op de hoogte was van de melding inzake Martin Camp (VVD) waarbij jarenlang bewust documenten werden achtergehouden door de provincie Limburg. Zijn naam werd namelijk onder de Woo in al beschikbare maar nog deels zwartgelakte documenten vrijgegeven. Deze clustermanager zat eerder aan bij twee gesprekken met de gouverneur, de melder en zijn vertrouwenspersoon en had al die tijd weet van het frauduleus handelen in deze casus, maar hield zijn mond. Er bleek sinds 2016 zowel een intern als extern juridisch advies te liggen waarbij de verleende ontheffing aan Martin Camp diende te worden ingetrokken. Stephan Satijn maakte ten tijde van drie integriteitsonderzoeken, waaronder naar Martin Camp, deel uit van het college van B&W.
Trainee/notulist
De aanwezige notulist bij het gesprek van 21 december 2022 bleek na research een trainee van RichtingZuid te zijn en sinds mei 2022 lid van het programmateam Bestuurscultuur. Daarnaast bleek hij ook bijna het gehele jaar 2022 als trainee een opdracht bij de gemeente Venlo te hebben uitgevoerd. Deze combinatie van werkzaamheden is volstrekt ongepast aangezien er meerdere meldingen over de gemeente Venlo werden ingediend. De trainee heeft van deze kennis kunnen nemen terwijl hij werkzaam was bij en voor de gemeente Venlo.
Verder bleek hij een maand eerder, op 14 november 2022, dagvoorzitter te zijn geweest bij een door de provincie Limburg en het LIOF georganiseerde bijeenkomst in Herten, genaamd Limburg Leisure PLUS Event. Een kans die hij volgens eigen zeggen te danken had aan gedeputeerde Stephan Satijn die hij ter plaatse ook interviewde. Een verre van professionele gang van zaken.
Een trainee is geen kundig persoon om kennis te nemen van tientallen vertrouwelijke meldingen inzake (vermoede) misstanden, integriteitsschendingen en mogelijke strafbare feiten, en daarbuiten ook nog eens parallel werkzaamheden te verrichten voor een organisatie en een persoon die onderdeel zijn van die meldingen. Elke schijn dient immers te worden vermeden.
Woordvoerder
Deze trainee en notulist van het programmateam bestuurscultuur is per 1 mei 2023 in vaste dienst bij de provincie en momenteel woordvoerder van gedeputeerde Marc Caldenberg (SP).
College van GS 2023
Op 23 juni 2023 werd het nieuwe college geïnstalleerd. Weer werden van tevoren risicoanalyses opgesteld en onderzoeken verricht. Ook over en naar Stephan Satijn.
Brief CdK Emile Roemer aan de commissie onderzoek geloofsbrieven d.d. 16 juni 2023 inzake Risicoanalyse integriteit kandidaat-gedeputeerden:
Commissie voor het Onderzoek van de Geloofsbrieven d.d. 19 juni 2023:
Wat zijn de precieze beheerafspraken m.b.t. de beleggingen c.q. de grondposities? Proxorao bv is sinds 2009 het persoonlijke beleggingsvehikel van Stephan Satijn, al voor hij in 2011 wethouder werd. Maar waarin werd en wordt eigenlijk door hem belegd?
Bij ervaringsdeskundigen gaat ook een belletje rinkelen bij het lezen van CAPRA advocaten. Huisadvocaat van de provincie Limburg AKD advocaten, Necker van Naem, Governance & Integrity, Bureau Berenschot, recherchebureau Hoffmann et cetera. De advies- en integriteitsindustrie die door de overheid tegen een royale vergoeding aan de lopende band wordt ingehuurd.
Follow the Money (FTM) bestede in 2019 uitgebreid aandacht aan een aantal bureaus die stelselmatig betrokken waren en nog steeds zijn bij arbeidsgeschillen met ambtenaren en klokkenluiderszaken. Daarbij worden buitensporig kosten gemaakt waarbij ambtenaren, melders en klokkenluiders zoveel mogelijk op afstand en onder druk worden gezet, en worden beschadigd. Enkele casus uit Limburg worden in de artikelen ook benoemd.
Brief CdK Emile Roemer aan de commissie onderzoek geloofsbrieven d.d. 21 juni 2023 inzake Risicoanalyse integriteit kandidaat-gedeputeerden: aanscherping collectieve en individuele beheerafspraken:
Niet alle zaken die (de schijn van) belangenverstrengeling of erger zouden kunnen veroorzaken worden hier benoemd. De Economic Development Board / Crossroads Limburg bijvoorbeeld. Ook geen woord over de melding bij de gemeente Venlo in 2016 noch de meldingen bij de provincie Limburg in 2021 en 2022. Gouverneur Emile Roemer concludeerde in zijn afrondende brief d.d. 21 maart 2023, een jaar ná de melding, dat n.a.v. het niet verrichte onderzoek door het meldpunt bestuurscultuur:
‘Op basis van alle informatie heb ik in de eerste plaats geconcludeerd dat het - in navolging van de commissie Visser - niet opportuun is om over deze meldingen in overleg te treden of anderszins nader contact te zoeken met de gemeente Venlo.’
‘Voor wat betreft (…) de heer Satijn stel ik vast dat het hierbij om enkele anonieme en voor mij verder niet te beoordelen situaties gaat. Zonder nadere concretisering rest mij niets anders dan deze suggesties terzijde te leggen.’
Gouverneur Emile Roemer beroept zich hier op anonieme bronnen. De melder was echter niet anoniem, maar weigerde ter bescherming van zijn bronnen wel de namen van dezen te noemen. De melding zelf was concreet genoeg. De motivering dat de melder de bronnen niet bij naam noemde ‘…omdat deze in een soortgelijke positie terecht kunnen komen als (de melder) zelf. (…) gezien de risico’s van benadelingen’, had voor de programmamanager bestuurscultuur en gouverneur Emile Roemer geen enkele waarde.
Recent heeft de provincie Limburg ook aangegeven de aanbeveling van de Zuidelijke Rekenkamer en het advies van de Staten om een onafhankelijk integriteitsbureau in te stellen, niet op te volgen, maar te hebben gekozen voor inpassing van het meldpunt in de bestaande organisatie. Dat betekent meer van hetzelfde. En de ingestelde regeling voor het melden van misstanden door niet-werknemers is bij voorbaat gedoemd te mislukken. Want wie handhaaft de rechtsbescherming als dat al niet gebeurd bij voorliggende melders en klokkenluider? Dit is geen ambtelijke en bestuurlijke onkunde, het is simpelweg arrogante onwil.
Begrijpt u nu hoe (vermoede) misstanden zolang kunnen voortduren? Het zijn telkens dezelfde patronen. Melders en klokkenluiders worden niet beschermd, niet naar behoren geïnformeerd, en cruciale informatie wordt achterwege gehouden. Betrokkenen hoppen van baantje naar baantje en gaan vrolijk verder. Hun wachtgeldregeling loopt ondertussen op. Waarom zou u nog op redelijke gronden en te goeder trouw een melding (vermoede) misstanden bij de overheid doen? En als u niet uitkijkt wordt u ook nog beschuldigd van het opzettelijk beschadigen van personen.
Limburg als vanouds: Samen uit, samen thuis.
Fooddrôme / Beej Benders I
Uit een Woo-verzoek en recent openbaar gemaakt besluit blijkt dat de gemeente Venlo Fooddrôme BV / Beej Benders eind 2023 heeft gedaagd i.v.m. niet betaalde huurverhogingen. Het gaat om (voormalig) gemeentelijk vastgoed Monseigneur Nolensplein 53 en 54. Sinds respectievelijk 2017 en 2016 werden beide panden verhuurd en in 2021 aan Fooddrôme BV verkocht, samen met 13 appartementen gelegen aan de Parkstraat voor een bedrag van € 3.673.000,- k.k. Verantwoordelijk wethouder is Marij Pollux (GL). De fractie Veur Groeët Venlo heeft inmiddels vragen gesteld.
Woo-verzoek Ludwig & Van Dam advocaten d.d. 24 november 2023:
Het Woo-verzoek werd door de gemeente Venlo op 27 november ontvangen. Het collegebesluit volgde op 6 maart 2024, 14 weken later. Er werden slechts 6 documenten met een totaal aan 12 pagina’s verstrekt. Van een omvangrijk (Artikel 4.2 a) dan wel gecompliceerd (Artikel 4.4 lid 2) Woo-verzoek is in de verste verte geen sprake. De wettelijke beslistermijn op een regulier Woo-verzoek is 4 weken, en kan met twee weken worden verlengd indien daar sprake van is.
Dat de advocaat van Fooddrôme / Beej Benders documenten opvraagt, en dus partij is, zou wat betreft het tijdig en correct afhandelen van het verzoek geen verschil mogen uitmaken. Al enige tijd is het - buitenproportioneel - niet voldoen aan de wettelijke beslistermijn schering en inslag bij de gemeente Venlo. Primaire besluiten en besluiten op bezwaar zijn vaak inhoudelijk ook nog eens ver ondermaats. Dat heeft alles met de non-existente juridische kwaliteitszorg te maken. Het team Juridische Zaken kan of wil simpelweg niet leveren wat de Wet open overheid beoogd. Klachten over medewerkers van Juridische Zaken zijn er al jaren. Nog niet zolang geleden bleek zelfs de woordvoerder van burgemeester Antoin Scholten (portefeuillehouder) te hebben geadviseerd bij een primair besluit op een Woo-verzoek, en bleek een juridisch adviseur dat ook heimelijk te hebben gedaan terwijl hij bezwaren en beroepen behandelt.
Wat betreft het geschil tussen de gemeente Venlo en Fooddrôme / Beej Benders: de zitting vond 14 mei jl. plaats. De Limburger berichtte er 15 mei (digitaal) en 16 mei (druk) over. Het zou in totaal gaan om nog verschuldigde huurverhogingen van € 133.500,-. VT blikt n.a.v. dit geschil terug naar de ontwikkeling van Fooddrôme: vanaf het einde van de Floriade tot het uiteindelijk landen van Beej Benders aan het Nolensplein in Q4.
Villa Flora
In 2010 was sprake van het concept Fooddome, met de opzet dit te laten landen in Villa Flora, als invulling na afloop van de Floriade in 2012. Het als duurzaam gepresenteerde Villa Flora (‘groenste kantoor van Nederland’) moest nog worden gebouwd. Fooddrôme BV was destijds al betrokken bij het project, maar werd pas opgericht in augustus 2011. Portefeuillehouder Villa Flora was wethouder Twan Beurskens (VVD), die ook de eerste handeling van de bouw verrichtte. Zowel de regie van de bouw als de administratie waren namelijk in handen van de gemeente Venlo.
Tonnaer: Ruimtelijke onderbouwing Fooddome gemeente Venlo d.d. 9 augustus 2011:
Invulling van het speciaal voor de Floriade gebouwde vastgoed bleek echter niet zo makkelijk als de aandeelhouders van Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV (5 regiogemeenten) zich en aan het publiek hadden voorgesteld.
Financiering
In 2013 werd een intentieovereenkomst getekend voor het concept Fooddome. Alle deuren, waaronder bij de provincie en gelieerde fondsen, gingen open om deze opzet te doen slagen. Gemachtigde namens de provincie Limburg was (inmiddels) gedeputeerde Twan Beurskens (VVD), eerder verantwoordelijk wethouder in Venlo. Beide partijen zouden de samenwerking aangaan voor een periode van 10 jaar (5 + 5 verlenging) middels een onderhuurovereenkomst. Fooddrôme zou 7500 m2 van de begane grond / entresol huren van Villa Flora BV en de provincie Limburg weer 1500 m2 van Fooddrôme. Opmerkelijk.
Concept overeenkomst d.d. 13 februari 2014:
De financiële details over de onderhuur zijn niet bekend. Beide partijen kozen ervoor geen enkele ruchtbaarheid daaraan te geven:
Wel is de verdere financiële ondersteuning vanuit de provincie Limburg bekend. Fooddrôme werd daarbij geholpen door subsidiebureau TRIAS BV.
Nota GS inzake besluit Fooddrôme d.d. 14 februari 2014:
Op 4 juni 2014 liet Fooddrôme echter in een verklaring weten af te zien van de huurovereenkomst na het uitvallen van de educatieve invulling. De al beschikte subsidie moest worden ingetrokken en de beoogde lening verviel. Gedeputeerde Twan Beurskens (VVD) werd twee weken later middels een interne nota geïnformeerd. De beoogde locatie stond op dat moment al 1,5 jaar leeg.
Het afblazen van Fooddrôme leidde tot financiële tegenvallers voor de aandeelhouders van Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV. Voor Fooddrôme werden namelijk bouwkundige aanpassingen gedaan en werd o.a. een tussenvloer aangelegd. Dat was een huurderswens geweest.
Door de provincie Limburg werd daar 4 ton voor uitgetrokken. De totale kosten bedroegen echter € 707.000,-. De gemeenteraad van Venlo werd door de opvolger van Twan Beurskens, wethouder en portefeuillehouder Stephan Satijn (VVD), in 2013 daarover geïnformeerd.
Nota GS inzake besluit Fooddrôme d.d. 14 februari 2014:
Raadsconsulatie betalingsregeling Villa Flora BV d.d. 5 juni 2013:
In het onderzoeksrapport Villa Flora van de Venlose Rekenkamer van 27 mei 2015 zijn de kosten voor de tussenvloer à € 707.000,- meermaals terug te vinden, inclusief de vermelding dat de huurder de kosten zou compenseren. Volgens een artikel van Distrifood van 8 juni 2015 werd dat bedrag echter nooit terugbetaald.
In de Raadsconsulatie betalingsregeling Villa Flora BV d.d. 5 juni 2013 werd eveneens vermeld dat € 800.000,- ter beschikking was gesteld als ‘huurincentives’. Er zou 90% langjarig worden verhuurd. Of daarvan een deel en zo ja hoeveel daarvan weer voor Fooddrôme was bestemd blijft onbekend. Het mocht sowieso niet baten. Na het fiasco van Fooddrôme meldde zich pas in 2016 de eerste commerciële partij als huurder voor de exporuimte van Villa Flora.
Verdere kosten en financiële gevolgen werden opgesomd in de door het college van B&W Venlo verstuurde RIB 2014 / 68 d.d. 8 juli 2014:
In de RIB wordt echter met geen woord gerept over de resterende 3 ton kosten voor de tussenvloer, die de aandeelhouders (de 5 regiogemeenten) op zich zouden moeten nemen, aangezien de provincie Limburg eerder 4 ton ter beschikking stelde. Uit geen enkel beschikbaar document blijkt wie deze kosten (deels dan wel geheel) voor rekening heeft genomen.
Uit antwoorden van gedeputeerde Twan Beurskens op vragen vanuit de Statencommissie Economie, Bestuur en Duurzaamheid (EBD) blijkt nogmaals dat de provincie Limburg als onderhuurder van Fooddrôme zou fungeren. Het daarvoor afgesproken bedrag is echter niet bekend.
E-mail schriftelijke beantwoording rondvraag Cie EBD gedeputeerde T. Beurskens d.d. 11 december 2014:
Een paar maanden later stelde de Statenfractie van de SP vragen over Villa Flora en specifiek over de telkens aangekondigde vestiging van Fooddrôme. Blijkbaar wist de SP-fractie meer. Het antwoord van GS is typerend bij een financieel bodemloos project: ontkennen, afschuiven en duiken.
Antwoorden GS op schriftelijke vragen SP fractie betreffende Floriade – Villa Flora d.d. 31 maart 2015:
Onderzoek Rekenkamer Venlo
Bureau Metafoor onderzocht in 2015 Villa Flora i.o.v. de rekenkamercommissie Venlo. N.a.v. dat rapport publiceerde L1 op 3 juni 2015 een artikel waarin het college van B&W werd verweten te hebben gelogen over het huurcontract met Fooddrôme. De Venlose raad werd namelijk in Raadsinformatiebrief 57 van 18 mei 2013 een rad voor ogen gedraaid. Portefeuillehouder was wethouder Stephan Satijn (VVD), sinds 2021 gedeputeerde en portefeuillehouder BV Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo, inclusief de opvolger van Villa Flora: BV Campus Vastgoed Greenport Venlo.
Onderzoeksrapport Villa Flora d.d. 27 mei 2015:
Dure les
N.a.v. het onderzoeksrapport concludeerde GroenLinks Venlo (sinds 2018 deel van het college met wethouder Marij Pollux) dat het allemaal beter moest. Er was sprake geweest van planningsoptimisme, positieve aannames, oplopende exploitatieverliezen, en er moest weer geld bij. Vanuit het college was geen tijdige en correcte informatievoorziening richting de raad. Allemaal conclusies die destijds wethouder Stephan Satijn werden aangerekend. ‘Dit had allemaal veel beter gekund’, stelde hij zelf.
Netwerken en bestuurscultuur
VT schreef eerder over Villa Flora en de talloze lijntjes die in de loop van de tijd vaak dezelfde personen vanuit verschillende opeenvolgende (bestuurlijke) functies aan elkaar linken. Dat blijkt ook in dit dossier. Netwerken met een jarenlange onderlinge verwevenheid waarbij meebuigen met en financiële ondersteuning van bepaalde ondernemers centraal staat, maar waar eenzelfde starre en gesloten bestuurscultuur richting de burger die om openheid van zaken vraagt in stand blijft. De vraag is welk controlerend orgaan of lid daarvan nog overzicht heeft over de kosten die door de jaren heen door provincie, gemeenten en gelieerde fondsen t.b.v. Fooddrôme / Beej Benders zijn gemaakt, en of er niet mogelijk (en herhaaldelijk) sprake is geweest van bevoordeling en staatssteun. Ook wat betreft het vervolg dat u nog gaat lezen.
Land van Pinokkios en Oempa Loempa's
Zoals u eerder in Marmeren vloeren en ijzeren gordijnen onder het kopje Archivering Meldpunt bestuurscultuur heeft kunnen lezen, hanteert de provincie Limburg een nogal losse omgang met het deugdelijk en naar waarheid besluiten nemen, vooral bij Wob- en Woo-verzoeken. Om te illustreren dat er sinds de bestuurscrisis in 2021 geen enkele verbetering is te bespeuren, herhaald VT het (minimaal aangepast) voorbeeld met bureau Berenschot en vult dit aan met een recenter voorbeeld met CAPRA advocaten.
Berenschot - Archivering Meldpunt bestuurscultuur
U kon eerder lezen over de wijze waarop de provincie omging met het archiveren van de e-mailbox van het Meldpunt bestuurscultuur in 2021, waar alle meldingen binnenkwamen en verdere correspondentie mee werd gevoerd: die werd verwijderd, de toegang onmogelijk gemaakt en een back-up was volgens de provincie niet nodig. De enige die nog over de inhoud beschikte was opdrachtnemer Berenschot.
Naar nu blijkt zijn alle documenten m.b.t. het e-mailadres This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. daar nog steeds gearchiveerd. De provincie wijst echter telkens verzoeken af met als motivering dat documenten niet bij de provincie berusten. Dat deugt natuurlijk niet, en al helemaal niet onder de WOO.
Immers, het e-mailadres was van de provincie Limburg en bevond zich ook op de provinciale server. Toegang door de provincie was er wel degelijk (autorisaties). Ook hier is weer de nodige mist en misleiding gecreëerd om maar geen inzicht en toegang te verschaffen, en documenten uiteindelijk te verstrekken.
Begin 2022 werden twee WOB-verzoeken ingediend inzake het Meldpunt bestuurscultuur (2021) en de Commissie Visser, die werd ondersteund door Berenschot. NRC verzocht op 2 februari 2022 om interne en externe correspondentie. Een burger verzocht op 8 februari 2022 om de meldingen, de resultaten van de beoordelingen en de wijze van beoordelingen. Het college van GS verstrekte bij het laatste verzoek geen enkel document. De e-mailbox met inhoud en autorisaties werd kort daarvoor, op 28 januari 2022, verwijderd.
In de beslissing op het WOB-verzoek van de burger – in mandaat door JZ - werd echter verzwegen dat de verzochte documenten zich nog wel bij Berenschot bevonden. In het besluit werd slechts verwezen naar de Commissie Visser, een extern bureau, en het inmiddels gesloten Meldpunt.
GS besluit WOB-verzoek d.d. 24 februari 2022:
Uit een interne memo blijkt echter dat het de provincie (opdrachtgever) is geweest die Berenschot heeft verzocht de meldingen te bewaren, en daar ook qua duur, nadere afspraken over heeft gemaakt.
Interne memo van de directie inzake archiveren documenten meldpunt(en) bestuurscultuur d.d. 17 mei 2022:
Zoals de provincie hier zelf aangeeft is er sprake van een Verwerkersovereenkomst, een Verwerker en een Verantwoordelijke. Hierbij gaat het om gebruik van persoonsgegevens onder de AVG. In (zo goed als) alle gevallen zal de opdrachtnemer (Verwerker) bij een verzoek doorverwijzen naar de opdrachtgever (Verantwoordelijke), in dit geval de provincie, of dat nu een verzoek is onder de WOO of de AVG.
En onder de huidige WOO maakt het niet uit of documenten nu berusten bij de provincie Limburg zelf of bij Berenschot. De provincie probeert hier onder reguliere transparantie en vaste jurisprudentie uit te komen met een irrelevant en vergezocht excuus. Berenschot sloot een overeenkomst met de provincie, handelde in opdracht van de provincie, ontving instructies van de provincie, en werd betaald door de provincie. Bij de provincie Limburg weten ze dit wel, maar doen ze het gewoon niet.
Woo, artikel 4.1 lid 1
Eenieder kan een verzoek om publieke informatie richten tot een bestuursorgaan of een onder verantwoordelijkheid van een bestuursorgaan werkzame instelling, dienst of bedrijf. In het laatste geval beslist het verantwoordelijke bestuursorgaan op het verzoek.
CAPRA - Risicoanalyse integriteit kandidaat gedeputeerden
Het tweede voorbeeld volgt uit documenten m.b.t. de opdracht Risicoanalyse integriteit kandidaat gedeputeerden die in 2023 aan CAPRA advocaten werd gegund i.v.m. het nieuw te vormen college. CAPRA advocaten verrichtte onderzoek naar elke kandidaat gedeputeerde en stelde daarover een rapportage op.
Handreiking Risicoanalyse Integriteit Openbaar Bestuur 2023:
De Commissie van onderzoek geloofsbrieven werd ondersteund door de griffier en door (ook weer) een extern ingehuurde adviseur. De Commissie onderzoek geloofsbrieven bestond in 2023 uit de volgende 7 leden:
- Statenlid Ruby Driessen / FvD
- Statenlid Aleida Berghorst / PvdA
- Statenlid Mirjam Depondt-Olivers / CDA
- Statenlid René Claassen / PVV
- Statenlid Heidi van der Pol / BBB
- Extern adviseur Lenny Vulperhorst
- Griffier / ondersteuning Alexander Pregled
De rapportages van CAPRA werden afgeleverd bij het cluster Kabinet van de CdK. De twee eerste rapportages betroffen kandidaat gedeputeerden Michael Theuns (CDA) en Stephan Satijn (VVD), met datum 26 mei 2023. Dat blijkt uit een later opgestelde en naar de provincie gestuurde inventarisatielijst door CAPRA. Die datum komt overeen met in onderstaande email vermelde ‘vorige week vrijdag.’
Nog voor het aanleveren van de 4 resterende rapportages, gedateerd 9 en 15 juni 2023, verzoekt een ambtenaar van het cluster Kabinet nadrukkelijk dat de archivering enkel bij CAPRA dient plaats te vinden. De enige kandidaat gedeputeerden met twee versies, en daarmee twee datums, zijn Stephan Satijn en Léon Faassen.
Vertrouwelijke e-mail anonieme ambtenaar van het cluster Kabinet van de CdK aan anoniem en CC: Kabinetschef R. van Dinther-Willems d.d. 6 juni 2023:
Bovenstaande motivering om af te wijken van wettelijk bepaalde archivering bij de provincie Limburg is op zijn zachts gezegd dubieus. De Handreiking risicoanalyse Integriteit openbaar bestuur 2023 bevat inderdaad geen bepaling omtrent de archivering, maar dat is irrelevant. Dat betreffende ambtenaar van het cluster Kabinet stelt dat de Handreiking voor de provincie leidend is, is zelfs volledige onzin. Leidend is de Archiefwet 1995, en die is helder en eenduidig. Daarbij heeft de provincie Limburg enkele maanden daarvoor nog het Besluit informatiebeheer provincie Limburg 2023 gepubliceerd. Nergens is sprake van (geoorloofd) extern archiveren bij een private partij als CAPRA. Verder worden de risicoprofielen van de kandidaat-gedeputeerden uit 2021 (uitgevoerd door - weer - Berenschot) wel bij de provincie bewaard.
Let even goed op het tijdstip van bovenstaande e-mail: 18:34 uur. Enkele uren daarvoor, op 6 juni 2023 om 12:53 uur, ontving de provincie Limburg namelijk een Woo-verzoek inzake gedeputeerde Stephan Satijn:
De in de inventarisatielijst van bij CAPRA advocaten berustende documenten is een rapportageversie d.d. 26 mei 2023 m.b.t. Stephan Satijn vermeld. Deze viel onder de reikwijdte van het Woo-verzoek. In het besluit en het besluit op bezwaar werd deze rapportageversie niet vermeld.
Brief CAPRA aan PS
Na afronding en levering van de rapportages stuurde CAPRA op 15 juni 2023 een brief aan de leden van PS waarin inzage in de rapportages werd verleend. Als voorwaarde diende elk statenlid de geheimhoudingplicht te ondertekenen. Deze brief aan de leden van PS was echter niet opgesteld door CAPRA, maar door Juridische Zaken van de provincie, met als enig doel deze te versturen op briefpapier van CAPRA. Dat blijkt uit een e-mail van de anonieme ambtenaar van het cluster Kabinet van de CdK:
Dubbele kosten? Ambtenaren in dienst van CAPRA? Misleiding van PS? Blijkbaar niemand die zich binnen de provincie Limburg hierover druk maakt.
Vernietiging
Alle kopieën - brieven van de CdK, rapportages van CAPRA advocaten - die de Commissie onderzoek geloofsbrieven ter inzage kreeg, werden na afronding van de gehele procedure vernietigd door de anonieme ambtenaar van het Kabinet van de CdK:
De enige (originele) rapportages berusten vanaf dat moment niet (meer) bij de provincie Limburg, maar afwijkend van bij wet bepaalde archivering, op uitdrukkelijk verzoek van de provincie enkel nog bij CAPRA advocaten. De vraag is, waarom? Uit niets blijkt dat er een veiligheidsprobleem is bij de provincie Limburg. Bang voor lekken, of (uiteindelijk) moeten verstrekken, onder de WOO?
Uit geen enkel document blijkt dat CAPRA advocaten zelf vraagtekens zet bij deze handelwijze, uitleg verlangt of anders adviseert. CAPRA kent natuurlijk de wet, of zou deze moeten kennen, en de vele integriteitskwesties van de afgelopen jaren in Limburg kunnen hen niet zijn ontgaan. Betreffend kantoor van CAPRA resideert namelijk in Maastricht. Kern van de vraag is natuurlijk of er in de rapportages zaken staan vermeld die zijn afgezwakt, of zelfs zijn weggelaten, omdat het politiek niet gewenst was.
De extern adviseur van de Commissie geloofsbrieven stelde voorafgaand aan de individuele gesprekken met de kandidaat-gedeputeerden een aantal vragen op die relevant zouden kunnen zijn. Deze zijn echter allemaal zwartgelakt. Welke zaken door de Commissieleden precies zijn benoemd, of door de kandidaat-gedeputeerden nog uit eigen beweging ter sprake zijn gebracht, blijven dus onbekend.
Stephan Satijn
Zoals eerder gepubliceerd werd een melding over Stephan Satijn in 2021, en opnieuw in 2022, ongemotiveerd niet door de provincie Limburg onderzocht. Uit de met de CdK gemaakte beheersafspraken 2021 en 2023 kan worden afgeleid dat de meldingen over Stephan Satijn daarin niet zijn meegenomen. Inmiddels maken deze wel deel uit van procedures en bleek recent dat door juridische zaken in 2021 al een signaal werd afgegeven richting GS.
Nota voor GS van Juridische zaken en inkoop d.d. 6 december 2021:
Navraag leerde dat zowel tijdens de vergadering van het besluit van 6 juli als van het besluit op bezwaar 21 december 2021 de Venlose oud-wethouders Ad Roest en Stephan Satijn aanwezig waren. Met name Stephan Satijn verschoont zich vanaf zijn benoeming en i.t.t. zijn collega’s niet bij beraadslaging en besluitvorming over dossiers waar hij medeverantwoordelijk voor was, direct bij betrokken en/of zelf onderwerp van is. Recent weer bij een Woo-verzoek inzake het Meldpunt bestuurscultuur 2022. Daar ondertekende hij in eigen persoon het besluit op bezwaar d.d. 4 juni 2024, waarin verzochte documenten integraal werden geweigerd, inclusief documenten over de beoordeling en afhandeling van de melding over hemzelf.
Fopcultuur
Meerdere melders bij het Meldpunt bestuurscultuur concludeerden al dat de Limburgse bestuurscultuur op hetzelfde niveau opereert als vóór de benoeming van Gouverneur Emile Roemer. Het blijft wegkijken om de eigen positie en carrière niet te schaden. Melders worden genegeerd, van het ene ambtelijk kastje naar het andere gestuurd, of volledig afgebrand. Als hulp worden daarvoor dure bureaus en advocaten (onnodig) ingeschakeld. Dat kost veel tijd en geld, in sommige gevallen zelfs absurd en onverantwoord veel.
Ondertussen gaat men op dezelfde voet verder. Misstanden worden onder de mat geveegd, betrokken ambtenaren en bestuurders de hand boven het hoofd gehouden, of als het niet anders kan met een regeling via de zij- of achterdeur begeleid naar een nieuwe baan. De ‘banencarrousel’ zoals ook de SP dat al jaren noemt, is een bewezen recept om een halsstarrige bestuurscultuur in stand te houden.
De goedlachse Gouverneur kan dan wel veel aan beeldvorming doen, maar allang is duidelijk dat van zijn zijde geen enkele verbeterde bestuurscultuur te verwachten is. Daarvoor heeft hij vanuit zijn positie niet alleen genoeg mogelijkheden laten schieten, maar ze zelf ook om zeep geholpen. De enige reden dat de provincie Limburg nauwelijks nog meldingen over integriteit en bestuurscultuur binnen krijgt, is omdat niemand er meer vertrouwen in heeft. Het is simpelweg holle borstklopperij.