logo venlo transparant

Toon items op tag: bevoordeling

woensdag 25 januari 2023 08:33

Centrumplan Blerick - Provinciale subsidie III

Staatssteun en de-minimis
In deel II werd al aangestipt dat bij het doorzetten van de provinciale subsidie, waar het gaat om Berden, er mogelijk sprake zou kunnen zijn van staatssteun. Aangezien de firma/familie Berden als partij over tientallen bv’s beschikt waar al dan niet dezelfde bestuurders bij betrokken zijn en verdere onderlinge financiële belangen kunnen spelen, is de vraag of de voorwaarden wel worden nageleefd.

Bij Berden zou een oplossing voor de hand liggen: het toegezegde bedrag à € 365.000,- splitsen en uitkeren aan twee verschillende (rechts)personen. In dit geval aan Somnus Venlo BV en G. Berden, beiden (deel)eigenaar van percelen van het parkeerterrein Gommans. De andere (deel)eigenaren: Antares (25 parkeerplaatsen), Berden Beheer BV, en de gemeente Venlo.

Voor het doorzetten van de subsidie is een door de ontvanger te ondertekenen de-minimisverklaring nodig. Daarmee stemt die in met de voorwaarden opgenomen in de Verordening inzake de-minimissteun vastgesteld door de Europese Commissie. De (rechts)persoon mag maximaal € 200.000,- steun ontvangen, cumulatief over drie belastingjaren, van alle (afzonderlijke) overheidsorganen. De gemeente Venlo is door deze verklaring ook bevrijd van de plicht om deze steun te melden.

In een interne email van de Projectleider van de gemeente Venlo van 13 februari 2019 werd aangegeven dat er sprake is van een collegebesluit inzake een DAEB-steunmaatregel (Diensten van Algemeen Economisch Belang). Daar ligt het drempelbedrag hoger, namelijk € 500.000,- over een periode van drie belastingjaren. DAEB zijn diensten die zonder steun van de overheid niet of niet onder economisch aanvaardbare voorwaarden zouden worden verricht.

In een door Boels Zanders opgestelde memo t.b.v. Somnus Venlo BV en gericht aan de gemeente Venlo van 10 mei 2019 is een uitgebreid pleidooi opgenomen voor de DAEB-maatregel. Dat pleidooi wordt echter niet opgevolgd. De door te zetten subsidie voor Antares wordt daar in 2021 wel onder geschaard.

De-minimis verklaring
In dossier Centrumplan Blerick komen, zover bekend, drie de-minimisverklaringen voor, alle drie ondertekend door Somnus Venlo bv. Een uit 2014, een uit 2019 en een uit 2021. Deze zijn telkens aangepast vanwege vertragingen in het project. De laatste de-minimisverklaring dateert van 15 april 2021 en vermeld weer een maximaal bedrag van € 200.000,-. Deze geldt voor de jaren 2019, 2020 en 2021.

Uit de ondertekende de-minimisverklaringen:

Centrumplan Blerick Subsidie 41

Bovenstaande is in het licht van de vele Berden bv’s natuurlijk niet alleen interessant, maar ook erg belangrijk. Welke (financiële) belangen zijn of waren er onderling? En maken of hebben dezelfde bestuurders deel uitgemaakt van dezelfde bv’s? Welke bestuurder heeft namens welke bv telkens onderhandeld met de gemeente Venlo? En onder steun valt niet alleen subsidie, maar bijvoorbeeld ook een lening of een garantie. Of een ruil met gesloten beurs.

Grondruil
De gemeente Venlo is op 13 april 2005 een grondruil met Berden overeengekomen, als onderdeel van een vastgoedaankoop. De grondruil heeft betrekking op de compensatie voor 10 parkeerplaatsen van Berden op de Carleysplaats. De helft van die parkeerplaatsen verkrijgt Berden d.m.v. het gemeentelijk perceel hoek Maasbreesestraat / Baarlosestraat. Dit perceel heeft echter de bestemming wonen. Het perceel is onverhard en, buiten parkeren, al tientallen jaren onbenut.

In 2012 en 2019 wordt deze overeenkomst aangepast. De ontwikkelingen gaan immers niet volgens planning en duren alsmaar voort.

Overeenkomst grondruil met nabetaling 13 april 2005
1ste aanvullende overeenkomst 12 november 2012
2de aanvullende overeenkomst 10 oktober 2019

In 2014 worden de parkeerplaatsen getaxeerd op € 49.106,-. In 2017 wordt Arcadis om een nieuwe taxatie verzocht. In de taxatie vermeld Arcadis weer het drempelbedrag van € 200.000,- inzake staatssteun. Tonnaer wordt ingehuurd voor de noodzakelijke herziening van het bestemmingsplan.

Arcadis taxeert de parkeerplaatsen op de Carleysplaats nu op € 30.000,- en op de hoek Maasbreesestraat / Baarlosestraat op € 39.000,-. Opvallend: het betreft onverhard terrein maar de taxatie gaat uit van een verhard parkeerterrein. De taxatie is dus gebaseerd op de situatie na inrichting van het parkeerterrein door de gemeente Venlo.

Vanwege de nieuwe taxatie is de eerdere de-minimisverklaring achterhaald en dient een nieuwe te worden ondertekend.

Het opportunisme vanuit Berden om links- of rechtsom voordeel te halen bij de gemeente Venlo wordt duidelijk uit een verslag uit 2014. De wijze waarop Berden meerdere rechtspersonen aandraagt waaruit de gemeente Venlo kan kiezen, heeft alle schijn van cherrypicking, waarbij zich ook nog eens de mogelijkheid voor kan doen dat buiten het zicht van de subsidiërende en toezichthoudende partij met belangen en bestuurders wordt geschoven.

Verslag vergadering Bijpraatmoment Centrumplan Blerick d.d. 25 juni 2014:

Centrumplan Blerick Subsidie 42

Binnen vier jaar stijgt de waarde van de 10 parkeerplaatsen dus met bijna € 20.000,-. Uit geen enkel document blijkt dat na 2017 nog een nieuwe taxatie is verricht. Dat is uitermate vreemd en zou gezien de verstreken periode logisch moeten zijn. De provinciale subsidie werd namelijk in 2021, vier jaar na de laatste taxatie door de gemeente Venlo middels beschikking aan Somnus Venlo BV en aan G. Berden doorgezet.

De taxatie uit 2017 maakt deel uit van de berekening aan Somnus Venlo BV. Een nieuwe taxatie zou ongetwijfeld tot een nog hogere waarde hebben geleid. Van een marktconforme waarde is dus geen sprake. Heeft de gemeente Venlo hier onzorgvuldig gehandeld en Somnus Venlo BV daarmee financieel bevoordeeld? Het aantal getaxeerde parkeerplaatsen steeg ook van 10 naar 11 vanwege de grootte van het perceel hoek Maasbreesestraat / Baarlosestraat.

Centrumplan Blerick Subsidie 43
Centrumplan Blerick Subsidie 44
Deze € 74.625 wordt (afgerond naar € 75.000,-) uiteindelijk ook gehanteerd in de 2de aanvullende overeenkomst op de overeenkomst van grondruil van 13 april 2005, getekend op 10 oktober 2019. Daarbij zijn drie partijen vanuit Berden betrokken: Somnus Venlo BV, Berdenmeubelen BV en een privépersoon, verder genoemd ‘Berden’. Alle drie zijn ‘koper.’

Correspondentie Boels Zanders
In de correspondentie tussen advocaat Boels Zanders en de gemeente Venlo wordt in april en mei 2019, een half jaar voor ondertekening van de 2de aanvullende overeenkomst, Mosella bv meerdere keren genoemd als initiatiefnemer en beoogd subsidieontvanger van parkeerterrein Gommans, naast een privépersoon genoemd Berden. Mosella bv wordt ook in de discussie over het mogelijk exploiteren van het parkeerterrein en het afsluiten met een slagboom specifiek benoemd.

De Realisatieovereenkomst herontwikkeling Centrumplan Blerick 12 november 2014 heeft de gemeente Venlo echter met Somnus Venlo bv gesloten. Somnus Venlo bv heeft ook als enige de de-minimisverklaringen 2014, 2019 en 2021 ondertekend.

We zagen eerder dat Mosella bv een van de rechtspersonen is uit de ‘Berden’ stal en zich richt op de exploitatie van onroerend goed. Mosella bv was ook opdrachtgever voor de bouw van Residence Belle Vue aan de Pontanusstraat. De omgevingsvergunning voor Residence Belle Vue werd in 2017 door G. Berden namens Mosella bv ingediend. Volgens het kadaster was G. Berden in 2022 deeleigenaar van drie percelen op het parkeerterrein Gommans. Mosella bv komt daar als (deel)eigenaar niet voor.

Zijn tijdens onderhandelingen met de gemeente Venlo percelen van parkeerterrein Gommans onderling verkocht om het doorzetten van de provinciale subsidie niet te hinderen? Dat er onderlinge belangen spelen en bemoeienis plaatsvond is evident.

In een Memo Staatssteun van Boels Zanders van 10 mei 2019, gericht aan de gemeente Venlo,  worden alle afspraken m.b.t. de subsidie nog eens op een rijtje gezet. Alleen Somnus Venlo bv en een ‘natuurlijk persoon’ worden nu nog genoemd.

Centrumplan Blerick Subsidie 45

Opmerkelijk: onder punt 8 stelt advocaat Boels Zanders dat Somnus Venlo bv buiten de overeenkomst met de gemeente Venlo ‘tevens’ andere diensten betreffende parkeren verricht voor de gemeente Venlo, tegen betaling. Welke diensten dit precies zijn, hoeveel de gemeente Venlo daarvoor betaald of op een andere manier vergoed, blijft onbekend. Of deze diensten losstaan van de subsidie blijft ook onduidelijk. Korte tijd later is de verdeling van de subsidie aan Berden alweer gewijzigd, althans, dat is de opzet.

Verslag vergadering Doorleggen provinciale subsidie Centrumplan Blerick d.d. 17 juni 2019:

Centrumplan Blerick Subsidie 46

En het wijzigen gaat nog even door. Vanwege de eerdere grondruil en het getaxeerde bedrag uit 2017, dient rekening te worden gehouden met het de-minimisplafond van € 200.000,-. De subsidie voor Somnus Venlo bv moet omlaag, en de subsidie voor de ‘natuurlijke persoon’ Berden moet omhoog, zelfs ver boven het de-minimisplafond. Men heeft het over een bedrag van € 40.000,-. Er wordt driftig gezocht naar een ’alternatieve’ oplossing. Expliciet wordt gesteld dat beide partijen géén deel uitmaken van ‘dezelfde onderneming/groep.’

Vertrouwelijke e-mail van advocaat Boels Zanders aan gemeente Venlo, Antares en Berden d.d. 5 juli 2019:

Centrumplan Blerick Subsidie 47
Centrumplan Blerick Subsidie 48
Centrumplan Blerick Subsidie 49

Definitieve verdeling
Op 15 april 2021 diende G. Berden bij de gemeente Venlo een subsidieaanvraag in voor € 240.000,-. Deze ging vergezeld van de volgende uitdrukkelijke verklaring:

Centrumplan Blerick Subsidie 50

Een dag later op 16 april 2021 wordt een aparte verklaring inzake uitkering de-minimissteun door Somnus Venlo bv én G. Berden ondertekend, met daarin opgenomen:

Centrumplan Blerick Subsidie 51

Deze definitieve verdeling van de ‘Berden’ subsidie wordt vastgelegd in de ‘Overeenkomst tot gewijzigde uitvoering Realisatieovereenkomst herontwikkeling Centrum Blerick, Locatie Laurentiusplein-Maasbreesestraat en Nadere uitwerking inzet subsidie’ ondertekend op 4 juni 2021. Daarmee is de verdeling definitief. Het doorzetten dient nog te gebeuren middels beschikkingen.

Centrumplan Blerick Subsidie 52

Beschikkingen
Op 1 juli 2021 worden de beschikkingen door de gemeente Venlo aan beide partijen verstuurd. Daarmee wordt de provinciale subsidie formeel doorgezet. G. Berden, deeleigenaar van drie percelen van parkeerterrein Gommans ontvangt € 240.000,- verhoogd met rente vanaf 1 januari 2018. Somnus Venlo bv, deeleigenaar van vier percelen van parkeerterrein Gommans ontvangt € 125.000,- verhoogd met rente vanaf 1 januari 2018. Zes weken later dient het beroep van omwonenden om de bouw nog tegen te houden.

Afwijking
Het parkeerterrein is een voorziening voor openbaar nut. Er is geen sprake van een commerciële exploitatie of economische activiteit. Dat was de opzet om überhaupt de provinciale subsidie te kunnen doorzetten: namelijk compensatie voor onrendabele kosten. In de beschikking van het college van B&W aan G. Berden is deze opzet nu geheel losgelaten. Er is namelijk een afwijkende bijzondere voorwaarde opgenomen. In de voorwaarden voor Somnus Venlo BV is deze niet opgenomen.

Centrumplan Blerick Subsidie 53

G. Berden werd steeds als natuurlijk persoon gekwalificeerd die ‘niet aan het economisch verkeer deelneemt als eenmanszaak en (dus) geen “eenheid (is) die een economische activiteit uitoefent” op een markt.’ Met deze afwijkende voorwaarde kan G. Berden na twee jaar het parkeerterrein commercieel gaan exploiteren en zijn onrendabele investeringen bovenop de ontvangen subsidie gaan terugverdienen. Van openbaar nut, gratis toegankelijk voor eenieder, en geen economische activiteit, is dan geen sprake meer. Van een natuurlijk persoon evenmin. Is dit niet een geval van dubbel vangen? Daarbij kunnen de percelen van G. Berden ook weer worden doorverkocht, al dan niet aan (rechts)personen binnen de Berden-stal. Enig juridische grondslag voor deze afwijking ontbreekt ook.

Somnus Venlo bv
Deeleigenaar van vier percelen van het parkeerterrein Gommans. Enig aandeelhouder van Somnus Venlo bv is de Stichting Administratiekantoor van Aandelen Berden Groep, ingeschreven op Pontanusstraat 30 te Blerick. Deze stichting heeft nog een twintigtal andere ‘Berden’-deelnemingen.

Algemeen directeur van Somnus Venlo BV sinds 1995 is J. Berden, broer van G. Berden. Daarnaast zijn in 2021 twee bestuurders benoemd, beide zonen van J. Berden, J. en P. Berden, die beiden weer (deel)eigenaar van en bestuurder zijn bij meerdere andere ‘Berden’ bv’s’.

G. Berden
Deeleigenaar van drie percelen van het parkeerterrein Gommans, waarvan twee met Somnus Venlo BV en één met de gemeente Venlo. Opmerkelijk: het gedeelde perceel met de gemeente Venlo is slechts 12 m² met koopjaar 2021. G. Berden handelt als privé persoon.

Eigenaren parkeerterrein Gommans – Kadaster augustus 2022
Perceel Venlo M 3243 Maasbreesestraat 15 Grootte 203 m²
Eigenaar Somnus Venlo BV - Aandeel 733/1000
Eigenaar Berden Beheer BV - Aandeel 267/1000
Koopjaar 2010

Perceel Venlo M 8337 Grootte 312 m²
Eigenaar Berden Beheer BV
Koopjaar 2020

Perceel Venlo M 8346 Maasbreesestraat 19 Grootte 2.168 m²
Eigenaar Somnus Venlo BV - Aandeel 733/1000
Eigenaar Berden beheer BV - Aandeel 267/1000

Perceel Venlo M 8454 Maasbreesestraat 11 Grootte 12 m²
Eigenaar Gemeente Venlo - Aandeel ½
Eigenaar G. Berden - Aandeel ½
Koopjaar 2021

Perceel Venlo M 8455 Maasbreesestraat 11 Grootte 263 m²
Eigenaar Somnus Venlo BV - Aandeel 733/1000
Eigenaar G. Berden - Aandeel 267/1000

Perceel Venlo M 8495 Grootte 11 m²
Eigenaar Somnus Venlo BV - Aandeel 733/1000
Eigenaar G. Berden - Aandeel 267/1000

Perceel Venlo M 8497 Grootte 609 m²
Eigenaar Berden Beheer BV

Perceel Venlo M 8636 Grootte 603 m²
Eigenaar Stichting Antares Woonservice

Verdere verleende subsidies
Uit de door de gemeente Venlo verstrekte documenten blijkt dat in 2010 al een subsidie aan Berden is verleend inzake Centrumplan Blerick. Om welk bedrag het gaat is onbekend. Om welke BV het precies gaat is ook onbekend.

Verslag bijpraatmoment Centrumplan Blerick d.d. 8 september 2010:

Centrumplan Blerick Subsidie 54
Gemeente Heerlen
De gemeente Heerlen verstrekte in 2018 een voorschot van € 50.000,- subsidie aan A. Schunck bv. De eindverantwoording vond plaats in 2022. We zagen eerder dat de Stichting Administratiekantoor van aandelen Berden Groep enig eigenaar is van Somnus Venlo bv. Dezelfde stichting is deeleigenaar van A. Schunck bv. Somnus Venlo bv stond t/m midden 2019 ingeschreven op hetzelfde adres in Heerlen als A. Schunck bv, en trad op 9 juli 2019 aan als bestuurder.

Collegebesluit gemeente Heerlen van 23 maart 2018:

Centrumplan Blerick Subsidie 55

Collegevoorstel gemeente Heerlen van 4 december 2017:

Centrumplan Blerick Subsidie 56
RvO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
Somnus Venlo BV diende op 11 oktober 2021 een verzoek in bij de RvO inzake Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie. Somnus Venlo BV gebruikte daarvoor het adres in Heerlen dat in dat volgens de KvK juist in 2019 werd gewijzigd naar Laurentiusplein 3 te Blerick. De aanvraag is voor een productie-installatie categorie Zon op het adres Laurentiusstraat 3. De subsidie wordt uitgekeerd in de vorm van een vergoeding per geproduceerde MWh. met een looptijd van 15 jaar. De startdatum is 1 oktober 2022. Maximale subsidie: € 313.921,-. Daarvan uitgaand is dat gemiddeld ruim € 20.000,- per jaar.

Somnus Venlo BV wordt in de beschikking gewezen op het verder ontvangen van overheidssteun:

Centrumplan Blerick Subsidie 57

Ook de volgende Berden gelieerde bv’s vroegen subsidie aan bij de RvO:

Berden-Pot Interieur bv in 2018: € 247.195,-. Gerealiseerd.
Berdenmeubelen bv in 2018: € 175.047,-. Gerealiseerd.
Berden-Pot Beheer bv in Axel in 2021: € 235.319,-. Nog te realiseren.

De Stichting Administratiekantoor van Aandelen Berden Groep heeft ook in deze drie bv’s een aandeel. A. Schunck bv werd per 1 mei 2019 weer bestuurder bij Berden-Pot Beheer bv.

Deel IV
In het volgende artikel gaan we verder waar we eigenlijk waren gebleven: de alsmaar voortdurende wijzigingsverzoeken. Dan kunt u ook lezen hoe een persoonlijk en politiek contact door Berden zakelijk wordt ingezet om de subsidie toch veilig te stellen.

Gepubliceerd in Onderzoek